This is a reproduction of a library book that was digitized by Google as part of an ongoing effort to preserve the information in books and make it universally accessible.
Googlebooks 5$Es
https://books.google.com
n —
[u]
This is a reproduction of a library book that was digitized by Google as part of an ongoing effort to preserve the information in books and make it universally accessible.
Googlebooks 5$Es
https://books.google.com
n —
[u]
-
Ad Ws
Er
TÉ mm
en
Li
m
2 LI do ES. m EIL Oa csv "4" "2 - b . ! .» b - :
e - x
—À2Xd bau d
Lad
n
. - B - -« s " 4 » E D TL "I E pO " € e I 4 H * . : d B n « ' E N 1 ' Ns . " | wu - M | "1 a E "f. - - 3 m - B ^ " E ". - . T. " * .. ! H "*" H -
uJCWCS EE
m
m nro Va STE TER EN
T "Sa il 2x Ln Ae— ———— magn t ia A. POPE
b en
mt. en as
e a3. — 7—— we eR LI
"-—4. um z E - -- "s e 2 "P T-
"-
4 'e
ERU
»
E LU
xis
Y » . -- 2 5 "x le q ] u ! " A ; » X Nb. "t J P -- - m rr vam h : " - e - 249 -— ! [^ " [ y | 4 E ' ah. . - -. y : À ud H » u - " " ; ? " 1 ^ , | - « 5 a i H i "he " P J DA. ru " - - í - M ^ E —-— ei 2 —t* 35 2 ae a - . A 4 17 - "^. " | - ^ zu , A M - | "VP J - v ^ x P E . " K 4 H ^ ad ] " p AE VUE " L
e "
72
á
"v
LAC SEE. EE
T. uned cd E 2 Pa^m. cp T
M ^ ^" E P».
- P ] 4 "^ i E * , ,1 £s P ) y : B ^W * v " » » - i " E P u ! à E 1 " á * - " T A a" "u L k ! ! 1" . " i B -—DBo- 3 " P *- vg L * - - - 4 » e A, *y L . T d Lr » "aeo , 7 b "$ * - I p " L - " » - T ! , . B , , E , B
-
^ssinaton
Ei -X Ae 3^.
Lp
p
e
IN árodní knihouna CR Hiistorické fondy
Národní knihovna LIII LI 10030198743 €» Wi p, i 7 - " " " P4. 4 ww Á :
AL ur | ] *3 d. . T *, E . * h u " 4 * d 1 bd ] . * ; i zt ! Li "IN E ka iE P t bod. 9 x sg Y . ki: "p ON 7- 1 PN LÀ b: , 1 ^ " "
5x
"m T
- E
P
«
——
E
LÀ
. L . e ds LES . 2 , . * - D D : . , * 2 . * ^4 " $ LI TX ^5, ! 2 - Li L4 ^ 7 * .K, ^ * Lj * is ^4 DE TED e P r " LJ - 7 z 9. £798 . . [- L] ' n . M di 424 ] "E " a* n *
2
LI ] . ' " ' ES * » H . J L » " ^ . s E . 2 »: v€ E . *4 E E ? . 4 LJ tet 24 Á , à » .- - Iu " 1 .* : ec ?, . . ,*
*
VETERUM ALIQUOT SCRIPTORUM
Qui in Gallie Bibliothecis , maxime Benediflinorum latuerant,
SPICILEGIUM.
TÜd'omus UÜndectmus continet
t. Colle&ionem antiquam Canonum | tali Domini contra Neftorium. Penitentialium tribus libris diftin- | 4. Mifcellanea Epiftolarum ac Diplo Gam. matum.
2. STA TuTA Synodalia NrcoraAr(;. Chronicon Guillelmi de Nangis, Gelant, & Gurrrzrxri Majoris| Continuationem ejufdem primam, & Epifcoporum Andegavenfium. Continuationem alteram , Monachis
3. Sermonem vetufti Auctoris de Na- | S. Dionyfij in Francia Au&oribus.
Prodeunt nunc primüm in lucem
Operá tà fludio Domni Luc A cnR11 é Congregatione S. Mauri Monacbi Benedictini.
ENS Uns ,, S T IE
zIvEmE NL z- L : LIC NND
PARISIIS, |
Apud VrDuAM CAROLI SAvV,R cux ad Turrim Metropolis Ecclefix fub infigni trium Virtutum.
CIO. DC. LXKXII £a Cum P rivilegie Kegis 2 à Superiorum permif.
?. 2 1 208. P jS cL.
S
Ó
e
pump o NI : OM. - : "efe l]-L Lh T. —ÓXJx» xd —- e ae mde —
LECTORI |
[7 ERAcTO Spicilegij Tomo x. nunc ED; Tomum xr. exhibemus, ut ad perfe- E 74 Gum randem numerum duodenarium accedamus, in quo metam imponere Spici. legiis noftris conftituimus ; ultra nihilominüs —-—— fi Deus faverit, € noftris So- dalibus aliqui & ztate juniores, & valetudine firmiores, & eruditione inftru&iores, quales nunc nobis Chrifto donante non defunt.
Primum in Tomo undecimo locum occupat Corvzcri0 CaNONUM PGNITENTIALIUM ; in cres libros diftin&a ab Auctore anonymo, quiante Ízculum nonum vixit. Quid utilitatis Reip. Chriftianz proveniat ex ejulmodi anti-
uis monumentis nemo nefcit, quibus non Ío- - lüm genuini Conciliorum Canones probantur emendantürve, verüm etiam prifca difciplina Ecclefiaftica quafi oB oculos ponitur. Hanc vero Colle&ionem duo potitlime commen- | à ij
T ; a' . 5 z E n Mur P. E e U-—— EB // 3 : n 1 f -—./// D er *: E Wc wr -c- ; A .t -- ] .A. NE 3 f z '-— à — m -z — e AUN ID a 4 b. 5v : : — ; D D SAT : VE ilic Eur. 1 | iu I". ow - A — ze : . Mem 1 M E ; s mr | ij : Ji iE. AG * Z. s. a — 8 m 4 A rs F - - RIA. "EA $ i z EI E Sw Am m ; EN 4 3 £ : Io 2 zs HEN E ?; WONÀ E : mm -— E-—m ^ MA dio ' N EA] M - X 1 h I j ett a, s " N E s h ARP P X mt l i b: ht. V E - 3 : E P 2 f 3 » X .a* n — " Z . : rd ines E - uo MTS T iR S — B put MS — — beue cesse RR E RR
4. |» LECTORI
dant , antiquitas , & finceritas; de quibus ad. notabo nonnulla, cüm de Colle&ionisinícrip- tione dixero. Inícribitur , ut jam premiffum eft, CorrEcrTi0 CaNoNuM PGNITENTIA- LIUM , rectiüs appellanda fimpliciter Correc- TI0 CANONUM , nifi Áu&or PeNITENTIA- LIuM nomen appofuiffet. Certé ex Przfatione apparet , ipfius mentem fuiffe, ut modum po-- nitentiz facris Canonibus przícriptum trade- ret, & liber primus fere peccatorum. poenas definit: at reliqui duo potius fpectant diícipli- nam judiciorum Ecclefiafticorum.. Siquidem fecundus maxime de accufatis &*- accufatoribus,
de judiciis ac teftibus, utzloquitur Auctor; tertius.
de facris Ordinibus , féu de iis qui promovendi fant ad Clerum aut ab. eo remocendi ; ac de regulis
ac privilegiis omnium. Clericorum Q-- Prefulum.
tractat.
Antiquitatem hujufce Colle&ionis probant tum veteres codices, in quibus continetur,
tum Halitgarius in libro fuo Poenitentiali. Duobus "ser Mff. ufus fum , uno Biblio. thece Thuanez, altero mufzi V. C. Stephani Baluzij, Bibliothece Colbertinz moderatoris cruditiffimi, qui mihi Collectionem iftam in- dicavit. Uterque codex fuperat annos feptin- gentos, uti & Agobardinus , Lina recens Lugduno huc advehi curavit Stephanus Balu- zius, &ille quem vidit Johannes Morinus , qui de ipfamet Colle&ione quedam obfervat in.
LP d n
F7
lib. s. de Penitentia cap. 1. $. 1. | Hinc mihi perfuadeo , Halitgarium dum Ponitentialem fuum conderet, i: oculos ha- buiffe harícce Colle&tionem, ex cujus Przfa. tione fuam mutuatur , ficut ipfe fatetur his ver- bis: Hac autem epiftolam nemo quidem exiflimet meam , me illi pro parvitate mominis mei vilefcat: féd ftiat à Majoribus noflris ex Santforum fénten- tiis effe colle£tam, à me quidem excerptam * , ne « 4, nimia prolixitate negligentibus. Letforibus faffi- otro dium generaret. Et quidem Colle&oris noftri «». Prafatio prolixior eft quàm Halitgarij , ac fen- tentiis maxime S. Auguftini conftat, nonnullis etiam Gregorij Magni. EM | . Alterumquo iftud Opus commendatur , eft, quód Auctor € puris fontibus fuos derivat Ca- nones, non veró € turbidis illis librorum fup- pofiticiorum lacunis. Ut autem Ledoris ftu- dium quantum in me fuit relevarem, curavi uo ex Concilio Auctoréve finguli Canones boi effent , ad marginem indigitare. Porro in fine Przfationis hujuíce Collectio- nis notanda funt Auctoris verba, queis p/ena- riam 4ynodum , dc qua noftro tempore tam multiplices exortz i» controverfie , dicit eam effe , ubi cum fuis Diacefanezs Metropolita- sus fuerit Epifcopus. Quibus verbis explicatur canon. xvi. Antiochenus, in quo ita fcrip- tum eft: Perfeffum vero Concilium illud e(l, ubi interfuerit Metropolitauus ntifies. Legehis No- | à li] |
6 LECTORI tas V.C. Stephani Baluzij in Agobardi librum de Difpenfatione cap. 2o.
Animadvertas etiam velim, Lector, fum-
maria capitum indicata initio iftius Colle&io- nis, non omnino ad verbum refpondere fum- mariis in Operis ferie ad fingula capita prafixis. Idaccidit, quód in duobus Mff. ejufmodi fum- maria fzpius variant, cüm in uno prioris libri dumtaxat , in alio pofteriorum librorum capita jndicentur. EMEN
Secundo loco occurrunt SrTATuTA SYNO- . DALIA NiCOLAI GELANT & GUILLELMI Majonis Epifcoporum Andegavenfium , quo- rum priora condita funt anno MccLxr. pofte-
rioraanno McCCcxiIv. In his Statutis elucet ma-.
xima utriufque Epifcopi vigilantia in emen- dandis corruptelis, que mores & difciplinam Ecclefiafticam fua ztate labefactabant : nec memini in ullis umquam aliis ejufmodi Syno- dis tot fingularia legiffe decreta, quot in iftis przícripta funt. Qua de re jam egregium fpe- cimen exhibui pro Gurt rErMo Majore, cujus gefta in decimo Spicilegij tomo edita nemo non probavit. Is veró ipfe eft , qui Sta- tuta ifthec tam à deceffore fuo Nicolao quàm à feipfo publicata, collegit in unum, uti ipfe- met commemorat in Prafatione Statutis prz- fixa, utexcufationem Clericorum fuorum, qui ea le ignorare prztendebant , removeret.
Illis inStatutis cüm multa funt obfervatione
P,
dka Ü — — 25 P 4 a
LECTORI 2 digna, tum illud in primis venit in mentem, quód Nicolaus in Synodo Pentecoftes anno MCCLXIII. abrogat ufum hoftiarum , qui in die Paíchez non communicantibus przbeban. tur loco panis benedicti. Deinde quód in Sy- nodo S. Luce anni MCCLXX. iis qui comita- rentur Sacerdotem Euchariftiam ad agrotos dcferentem , viginti dies de injunctis poeniten- tiis relaxat. Tum quód in eodem Fefto poft duos annos przcipit, ut non poft elevationem Sandtiffimi Sacramenti , fed pauló ante eam campana paufatim pulfetur , ad excitandosab- Íentesin cultum Corporis Dominici. Et anno Íequenü in Fefto codem vetat , ne Diaconi qui Confeffiones ( ut folebant) infirmorum exci- picbant, cífque miniftrabant Euchariftiam, ul. teriüs id przftare audeant citra neceflitatem , ubi fcilicet abfuerit Presbyter. Accedit, quód anno MCCLXxxiIV. in Synodo Pentecoftes mo- net & exhortatur Presbyteros fug diocefas , ut pofl Dominicam ante Cineres d n 4d Pafcha car- sibus non ntantur. Antiquum hunc morem pe- nes Clericos fuiffe probat Anonymus, qui vi- tam S. Udalrici Auguftani Epifcopi fci ipla fub finem ízculi decimi, cüm in cap. ro. Domini- cam Quinquagefimz appellat e«m Dominicam, in qua mos ef Clericorum aute Quadragefimam car- ses manducare , Q- deiuceps ufquead [antium Paf- cbe tempus devitare. Denique anno infequente in Synodo S. Luce, precipit in Baptifmo tri-
.8 LECTORI. nam immerfionem , aut certé trinam effufio-
nem obfervari , contra nonnullos qui femel.
tantàm baptizandos immergebant in aquam , vel «n0 Contextu aquam fendebant fuper eos. In Sy- nodo itidem S. Luce anni Mccxcm. Barbiton- foribus fub poena excommunicationis interdi- cit, ze diebus Dominicis barbas vadant , vel alis barbitonforis officium exerceant , etiam minuendo, ( nempe fanguinem per venz fectionem) sif mortis vel gravis infirmitatis periculo imminente, Eam denique poenam molitoribus, qui diebus Dominicis operi fuo vacarent, interminatur. Hac in fpecimen de illis Statutis fufficiat ad- notafle. | Poftea fubjungitur SERMO IN NATALI DouiNt , neício an à S. Fulgentio compofitus adveríüs Neftorium. Quippe Sermonem hunc Ízculo quinto dixiffe ie profitetur. Auctor, quifquis fuit, hifce verbis hereticum quem-
piam compellans in fine: Cbrifdus circa quingen-.
£0s amnos , nattoitatis fue caufas preflat , ortus fi. lites. patitur , flatus. fui. füffinet quefliones. Heretice deftne judicare judicem tuum eec. Subfequuntur MiscELLANEA Epiftolarum ac Diplomatum, qua maxima ex parte diligen- tiz debemus viri de republica litteraria opti- me meriti, ÁNTONII Viows HEROVALLII, pue ftudia fovet ac promovet velut iua. Hifce in monumentis animadvertenda precipue eft Conftitutio Lupovicr VI. Fran- corum
LECTORI. , corum "" , Leges pacis ab ipío in civitate Laudunenfi conítitutas confirmantis : P nr- LiPPI Áugulli, qui ratas haber Confuetudi- nes Communiz, civitati Suefhionenfirà prz. dicto Ludovico conceffas : PHir1PPI LI. Ufus & Confuenmdines Tornacenfium ordinantis: PuiLIPPI Elandriz Comitis , Leges Arienfium; & ArPHoNsi Comitis Pictavenfis , antiquas Arvernorum Coníuetudines confirmantium. Infuper confiderandz funt Littere Pontificum Romanorum ad Francorum Reges & Princi-
es de fua ad Pontificatum promotione , qua- m etiam ad Univerfitates , praefertim | Pari- fien(em , videre eft in lib. de Scholiscelebrio- ribus V. C. Johan. Launoij, pag. 259. & feqq. Qua de re plures mihi fuppeditavit V. C. Aw-- ToNius HeRovarrius , nempe NICOLAI Pape III. ad Prir1Pruw iil. JonauNnis Papx xxi, ad CAR oruM Marchie Comitem, & alias ; ex quibus duz priores vifz funt fufficere in NR Obferva demum in his Miícel- laneis Litteras Manumiffionis, quas Ludovi- cus x, in gratiam fervorum Regni fui promul- gavit ; Litteras Clementis Pape X. contra monetz adulteratores : & Ordinationem €a- roli 1v. pro expenfis domus Regina conjugis fua. ; | Poftremo loco habes , Lector, CHRONICON GuiLLELM: DE NANcrs, MonachiDio- nyfiani, qui ab Orbe condito ad annum Chri- é
10 LECTORI. fti Mccc. illud deduxit, idémque continua- vere anonymi duo itidem Monachi S. Dionyfij ad annum Mcccrxvirr. in. quibus continua- tionibus fingularia occurrunt. multa : prior definit in anno Mcccx rr. altera in anno MCCCLXV III. cujus Áuctor pingutori minerva, & barbarico fzpiüs ftilo quàm priores duo res defcribit. Nec mirum, fiquidem Scriptor ifte refert, nullum pene qui grammaticam docce- ret, fua atate reperiri potuiffe. Is ad annum 1558. proprium natale folum defignatVenittam, vulgo Penette, villam quondam regiam paulo infra Compendium ad O efiam, cujus ville men- tio fit ab Aigradoinlibro de vita S. Ansberti Epifcopi Rothomageníis, inSzculo 2. Bened. num. 38. & feqq. Ut tamen illius Chronici editionem nonnifi ab anno xcii. inchoa- rem , fuafit adnotatio ipfius Guillelmi , fcri- bentis ab eo anno Sigiberti Chronicon fe con- tinuavi(fe; tam etfi nonnulla mutuatur ab An. íclmo Gemblacenfi Monacho, Siciberti Con- tinuatore., / | Unicus mihi fuit codex Mf. Chronici Nan- gaci ac Continuationis ejufdem , in majori olo chartaceo abhinc trecentis circiter, ut reor, annis exaratus , unde exícribi qu& edita funt curavi ; nec alibi alium codicem potui comparare, quo poffem menda & labes qui- bus fcatebat caftigarc & exterpere : idcirco fepiis conjeQuras correctioncíque margini
LECTORI H afficere meas velalienas fum coactus. Maximo mihi hac in re adjumento fuit V. C. ac erudi- tiffimus Canorus pu FnzsxE D. du Cange, qui ope prefertim Gallice Continuationis prz- dictz , quam habet , multa emendavit. Nec mirere, Lector , f1 adhuc occurrant nzvi &, lacunz, vix enim ac ne vix quidem dilui & fuppleri potuerunt , etfi omnem adhibuerimus diligentiam induftriámque. Porró codex ille olim fuit V. C. Philippi de Lautier, Generalis pecvuie Prefetfi, quem dono dedit Jacobo Bro- lio , noftri Monafterij Caonobitz, uti Brolius ipfe quondam fua manu notavit fub'operimen- to ligneo nunc perfrado.
Atque ut Nangius his qui linguam Latinam minime noverant , & Monafterium Sandio- nyfianum Ízpiflimé adibant faceret, fatis, fuum Gallicé vertit Chronicon , quo faciliüs poffent Regum ejus in Abbatie Balilica Íepul- torum notitiam percipere. lfthzc in Prafatio- ne Gallica fignificat Nangius. E
Scripfit Guillelmus Nangius, preter Chro. nicon , gefta S. Ludovici (five inceptaab ZEgi- dio Remenfi profecutus eft , ficut ipfe fatetur) & filij ejus Philippi cognomine Audacis, Re. gum Francorum, quz edita reperiuntur, no- tiflima utique virisrerum hiftoricarum peritis, qui Scriptorem hunc fatis accuratum ac dili- gentem reputant. |
llud veró ad commendationem Dionyfiani
P») . 9
C 1
E LECTORI.
Monafterij obfervare juvat , moris quondam fuiffe, uc Chronica de Regum Francorum ge- ftis ibi adfervarentur, & (quod in Anglicanis ctiam Monafleriis Benedictinis fiebat ) periti defignarentur € Monachorum catu Hiftorio- . graphi , qui res Francorum przcipuas litteris mandarent. Utrumque nobis teftatum facit Prefatio Chronici Gallico idiomate conícripti, aep Chronicon $. Diomyfj appellatur. lllud ipfum confirmantanonymi Gefta Dago- berti, & Sugcerij liber de Geftis Ludovici vr. Rigordi Gelíta Philippi Aug. anonymi Mona- chi hiftoria de Carolo vi. latiné fcripta, alia- que Monachorum iftius Regalis Abbarie mo- numenta, quz in direptione Bibliothecz Dio-
nyfiane [uperiorum temporum proccllis facta -
perierunt magna ex.parte , aut certe in exter- norum manus venerunt. Ex his Scriptoribus Rigordus Regius etiam Hiftoriographus effe promeruit, cüm fe A4agzfórum Rigordum , Regis Francorum Cbronograpbum , B. Dionyfij Clerico- rum minimum , in. przfatione Geftorum Phi- lippi Aug. ad Ludovicum ejus filium ipíemet appellet: quo nomine à Guillelmo Armorico, -Lwnwh, vuv & vanos Chronographi five
Hiftoriographi titulos ambiret , fine cauía re-
'"prehenditur. Neque enim qui Hiftoriogra- phus eft modeftiz terminos excedit, fi fe Re- gium Hiftoriographum fuis in libris vocet: cüm aliter aut meliüs quàm fuz quifque pro-
il 2$ EK3 — fFà t4
LECTORI. 1
feffionis titulis innotefcere non poffimus. Tandem ícias, Le&or , mihi iens plu- rimüm adtuliffe V.C. HApR 1ANUuM VALz- siuM univerío Orbi litterario & eruditione & Ícriptis notiffimum ac celeberrimum , qui de Epiitolis potiffimum five antiquis chartis, quas publicavi, obfervationes & adnotationes mihi perhumaniter ut. folet communicavit. Contulit quoque fuam operám , fuimque ftu-- dium Sodalis meus, & particeps ftudiorum ac laborum, D. Johannes Mabillon , imbecillita- tem mei corporis identidem. fublevans pera- manter. Ád extremum, quid beneficij V. C. CanoLus BurrELLus, Regi à fecretis , mihi praftiterit in editione utriufque Continuatio- nis Nangiacz, haud pretermittendum eft. Ab annis. duodeviginti me fzpiüs adhortati funt plerique virieruditi & rerum hiftoricarum cu. riofi indagatores,ut Guillelmi de Nangis Chro- nicon & Continuationes , quz nullibi nifi in Bibliotheca San nip reperiebantur , diutiüslaterenon Ba immo inlucem pro- ferrem incunctafiter. Verüm ab eo confilio me Íemper deterruit labor improbus , qui ad.corri- genda manufcripti codicis menda & errata fufcipiendus erat. Bultellus veró ut eft rei hi. floricz non minus ftudiofus quàm peritus , elo- quentior mihi non verbis modo , ied etiam be- ncficio períuafit , uti Continuationes nn cas Spicilegio infererem , atque ut ad id fuf-
L4
é 1ij
14. LECTORI.
cipiendum alacriorem me & faciliorem redde- ret , eas tametfi prolixiores fuis fumptibus ex- Ícribi curavit, & exemplum quo in hac edi- tione ufus fum mihi liberaliter conceffit.
ConRIGENDA !1N Tono X.
M89xs ab amico quod in nonnullis Tomi X. Spicilegij exemplis errata quzdam minimé à Typographo fuiffent emendata , uti mandaveram , operz pretium eft heic illa Le&ori , indigitare.
In Pra'fatione mea , pag. ao. lin. 26. Henricum 111. /ege II. & lin, 25. circa 1240. lege 114,0.
In tomo, pag. 400. /iz. 23. Robinus & Brito, lege, Robinus
Brito.Pag.631. ín marg. 787. lege 687. & inElencho pag.5. li». 28. eadem corre&io adhibenda. !
i 4
M
sfera galeae ELENCHUS
CONTENTORUM IN TOMO UNDECIMO
SPICILEGII.
[EN antiqua Canonum Penitentialium in tres libros diftin&ta, Pag. 1
Ex duplici Codice MS. T buaneo c Balufiano.
SrATurA Synodalia Nicolai Gelant & Guillelmi Majoris Epif-
: coporum Andegavenfium aban. 1161, ad 1314. 20I Ex MS. Bibliotheca T buanece.
SERMO in Natali Domini pervetuíti Auctoris circa an. $00. 279 Erus R. P. Petrs Franosfcus Chiffletius S.I.
MiscELLAWEA EPisTOLARUM, CHARTARUM AC DirLoMArux.
I. Guirrrriuus Dux Aquitaniz decernit ut menfz Canonico- Ax, CH. rum Brivatenfium ablata reftituantur , 282 pcccc. Ex majors Chartulario Brivatenfi à D. d'Heronval commu- xix. "cato, IL. FuspAT1O Capellz S. Juliano dicate à Johanne Archidia- pcccc- no fada, | 283 xx:v. Ex eodem Chartulario, | IIl. FaxpArro Cantioli Monafterij facta ab Stephano Claro- ncccc- — montano Epifcopo , 28; xLv. Ex eodem Chartulario. | IV. FuwpAT:0 Ecclefiz Liainiacenfis pro 12. Cartonicis à Ste- pcccc- phano Arvernenfi Epifcopo , 289 1XiI. Ex eodem Chartulario. V. Ponwrius Gabalitanenfis & Foreníis Comes fundat Eccle- wx.
fiam Canonicorum Colidenfium , . . 291 Ex eodem. VL Dowario Ecdefie S. Machuti facta Majori-Monafte- MLxviIr rio à Roberto de Sabulio & uxore ejus Hadulía, 194.
Ex AMembranis e'n(dem. Monaflery. | VIT. Gs& vAsius Miles dat Monachis Majoris-Monafterij Ec- wrxx. cleham S. Guingaloci, amotis Canonicis , 296 E x sifdem membrem:, : P. VII. GusrLrziuus Dux Aquitaniz condit Monafterium S. Ma- wrxxvti,.
Elenchus content. in (Tom. i11. Sidi.
x :A£in fuburbio Pi&tavenfi pro Cluniacenfibus Cenobitis, 300 . Ex iifdem membranis.
MIxxxv.[X. PuiripPus Trecenfis Epifcopus inftituit Canonicos R egg.
S. Quintini Belvacen(íts in Ecclefia S. Georgij , 301 Eruit R, P. Robertus de Gyvés Canonicus Reg. Cong. S. Genou.
Mxc. X. PuiLiPPus Trecenf. Epifcopus Canonicis Regg. confert przbendam in Ecclefia Cathedrali , & Ecclefiam fan&z Ma- RLE, 3o1
Evruit idem.
MxciIIl, XI. DirronuA fundationis Abbatie Hamenfis Ord. S. Bene- dicti, vulgó. 74m in Artefia inter Lilerium & Ariam, ab In- gelranno nobili viro fa&z , & à Roberto Flandrenfi Comite confirmatz , | 304.
Voies ii Iluffmff. Toban. Robertus T'oparcba D. de KRebec. wxcv. — XII. CuanTA confraternitatis inter Eccle(ias S. Nicolai & S. Laudi in civitate Andegavenfi fias, 309 Defcripfit R. P. Robertus de Gyvés.. McIii. — XIII. Adela Virmandenfis Comitiffa prxbendam Ecclefiz S. Quintini confert Canonicis Rege. Belvacenfibus, 314. Eruit idem. Mcxv. XIV. DouArIoNrs factz Roberto de Arbricellis Au&ori Mo- | nialium Fonuis Ebraldi , 314. Ex chartis noflris. XV. GuirLrzLMus Petragoricen(íis Epifcopus & Canonici fan&i Frontonis concedunt eidem Roberto iiídémque Monialibus locum in Sylva Caduni Salvitas, 317 Ex üfdem cbartis. | JA XVI. XVII. XVIII XIX. XX. XXI. XXII. Aliz item Dona- '" — tiones, 318. 319. 320. 311. Ex iifdem chartis. | xcxvi. XXII. Confirmatio donationum à Guillelmo Petragoricenfi
Epiícopo conceffa, | 321
Ex nfdem chartis. McXX- XXIV. CousriTOT10 Ludovici VI. Francorum Regis , qux YIII. leges pacis ab ipfo przícriptas in civitate Laudunenfi conti- net, 322
| 44 Domino d' Herouval eruta, Mcxrix- XXV. Quz Abbatiz Caricampi Ord. Cift. vulgo Cercamp , in
VII. . Artefia &c, contulerat Hugo Candavenz , rata habent Theo- Mcixxx, ficus Ambianenf. & Milo Morinenfis Epifcopi, 328 sc GE Erust Hift, D. de Rebec.
* prapofie- XXN1. DiPLOMA * fundationis Abbatie Monialium Or. rein Mifc — Cift. in Blandeca , vulgó Blandeque prope S. Audomarum , ab
| Defiderio
Elenchus content. in 9 om. rr. 5| picil.
Def(iderio Morinenfi Epifcopo coufirmatz; 330 leis pofi Eruit idern. tum eff.
XXVIL Pzraus Venerabilis Abbas Cluniacenfis pto Radulfo Mcxr., de Perrona benefa&ore ordinat Miffas ac preces tum Cluniaci, tum in toto Ordine celebrandas , 332
Ex noffris membranis.
XXVIII. Charta fundationis S. Bartholomzi Apoftoli in Al- «crm.
nienfi pago fub Hyenfi Prioratu , 334 Ex dAifdem.
XXIX. JunrciuM Ludovici VII. Regis Franc. quo Godefrido M crit. Lingonenfi Epifcopo ablata ab Hugone Burgundiz Duce re- ftituuntur , 335
Eruit D. d' Herowval. | :
XXX. PAcruM matrimonij inter Guillelmum de Turre & Se- wcixxrr.
belliam Arnaldi de Villis- Paffantis filiam , 339 Idem eruit.
XXXIl. Coxusugrupixzs Communiz Utrbi Sueffionenfi concef- ycrx x : íz à Ludovico Craffo Rege Franc. confirmatz à Ludovico Ju- x1. niore & à Philippo Augufto, | 34.0
Communicavit dem DD. d'Herouval. XXXII. Usus & Confuetudines Tornacenfis Communiz à Mcrxx- Phi'ppoll. Rege Franc. ordinate , (034 xvi. Idem eruit.
XXXIIL Pur.ippus Flandrie & Viromandenf. Comes confir- ycr xx. mat Leges & Confüetudines amicitie. Arienfium in . Arte- xvrir. fta, 3j1
Idem eruit, um
XXXIV. PAcTuM matrimonij inter Bernardum Convenarum
Comitem , & Mariam filiam Guillelmi domini Montifpeffu-
lani, 356 Idem eruit. XXXV. GuiLrLMus de Turre & Guillelma matrimopium yccrv; ineunt, "*- x s | 360 — 4dem eruit.
XXXV]. Jun & Confuetudines civibus Attrebati conceffa ab wccxr. Ludovico Philippi Augufti filio , & à Roberto Comite Attre-- trcbaten(i approbata , 361
Eruit. Dionyfits Godefroy Camere Computorum in V rbe ]n- filarum à. Rcge Prefcélus ac Retdor. |
XXXVII. GuiireLt«us Comes Forcalquerij foedus init cum xccxr. Guidone de Dampetra , quo fuum omne jus quod pratendebat in Borbonio ipfi relinquit , ^36
Ernit D. d' Herouval.
XXXVIII. Lirren A, Affociationis Monafterij B. Johannis in McC*** 1
VI.
Elenchi content. $2 "Tox, 21. Spicil. Valle-Carnotenficcum Monafterio $. Qu uimini Bellovac. — 367 Deferipfit R. P. Robertus de Gynes. MCCXXX- XX XIX. ConconD1A inita inter Petrum Archiepifcopam Roto- VII. mag. & Canonicos S. Mellonis Pontifarenfis, 370 | Ex veteri membrana D. d' Herowval. Mccoxivi. XL. LirrggA perquas Rex S$. Ludovicus dedit fratri fuo Carolo Andegaviam & Cenomaniam , . 372 Eruit idem.
MccLxx. XLI. Lisrz&TATES & Confuetudines ville Ricomago conce(fe
ab Alfonfo Comite Pictavenfi fratre S. Ludovici , qua anti- quarum Legum & Confíuetudinum Arverniz locum te- nent, ; 373 Eruit sdem. | MccLxx- XIII. Nicoraus Papa III. fcribit ad Philipsum III. Regem
* VIII. Francorum fe Papam electum, 381
| Idem erust. Mcccxv. XLIII. Manuunuissio fervis Regni Franciz à Ludovico X. con- ceffa , 385
Idem eruit.
Eadem Manumiffio confirmatur , . 387 Mcccxvi XLIV. anra: XXII. fe ad Summum Dontificatum evectum fcribit Carolo Marchez Comiti , 388
Eruit idem D. d' Herowval. s Mccexxi1 XLV. OmnpinNATIO0 Caroli IV. Regis Franc. pro expenfis do- mus Reginz uxoris fuz , mE 391 Idem eruit. | MCCCXL- XLVI. CrgMaN TIS Papz VI. contra adulteratores moneta- VI. fum, 392 Idem eruit, | | | Mcecc- vELVII. ManriNus Papa V. gratias agit Regi Franc. de Orato-
SEM ribus ad fe miffis, 394. Jdem erint. | | |
Idem ejufdem argumenti , 395
Mcccc- XLVIII. MzpiA propofita ad Ecclefie pacem & concordiam XLVII. ineundam, 396
Ex chartis D. d' Heronval., Mcccc- XLIX. Lupovico Delphini patrus Carolus VII. Franco- LIX, rum Regi nuntiat fibi natum filium, 402 Regis refponfio ad prafatas litteras , 403 I dem eruit. Mcccc- — L. Rex Ludovieus XI. ordinat publicas fupplicationes in Ec-
LXXXII. clefia S. Dionyfij | 'abidens, |
Idem eguit.
Elenchus content: 3n. Tom. 11. Sptail. | CHuRONICON
Gumimiui pE NaAwct Monachi S. Dionyfij in Francia Ord. $. Benedi&ti , ab anno Mccxt11, ad McCc, 40f Ex M.S. codice S. Germani À Pratis, | Continuatio duplex ejufdem Chronici à duobus Monachis iti- dem Dionyfianis , ab anno Mccc. ad Mcccrx vir. Ex eedem M.S. :
jene fene fea ofeafea i ofeafe fefe fea fae SVMMA PRIVILEGII. HartsTIANISsIMI Francorum Regis LUDOVICI
XIV. Pivilegio die 1v, Junij mpcrxix. conceffo, :
& ejufdem anni ejufdémque menfis die vr. in Typogra- phiz Parifienífis Codicem relato , cautum eft , ut Con-
gregationis S. Mauri R. P. Superior Generalis librum,
cui tituluseft, Z7ezerum Scriptorum Spicilecium , in plura volumina diftributum , per quem maluerit Typogra. phum , neve alius citra ejus confenfum , edat : uti ube- rius Diploma ipfum explicat. |
Idem Superior Generalis facultatem dedit V'idue Caroli Savreux Bibliopole Pariftenfis , imprimendi T'omum unde- cimum Spicilegij Veterum Scriptorum , die 4. Novembris ^ JÓ71. | S
? ai
«X
4t e. Z.VYs.» poer e Ru Rh dA
COLLECTIO ANTIQUA
CANONUM POENITENTIALIV M.
INCIPIT DE UTILITA TE penitentiz , & quomodo credendum fit de remifhone peccatorum 2 ponnicentiam , cum przfatione Operis fubfequentis.
X CEPTO Baptifmatis mu- nere, quod contra peccatum originale donatum eft, unde in- ee hominis renovatio, in qua folvitur omnis reatus & inge-
UA
"3 »À-—
) xtatis, quantalibet prz polleat s foccunditate juftitiz, fine remif-
fione peccatorum non agitur,quoniam Filij Dei quam- diu mortaliter vivunt , cum morte confligunt ; & fic Spiritu Dei excitantur , & tamquam Filij Dei profi aunt ad Deum, ut etiam fpiritu fuo adgravante corru- ibili corpore tamquam Filij hominis in quibufdam anis motibus deficiunt ad fe ipíos., & ideo pec-
Tom XL — ,. ^ A
| neratus & additus, * etiam ce- » ugufrin. | tera vita jam ratione utentis Enchirid.ad
—
2 Collectio antiqua
Intereft quidem quantum ; neque enim quia pecca: tum eft omne crimen , ideo crimen etiam omne pecca- tum, Itaque fanctorum hominum vitam , quamdiu in hac morte vivitur, inveniri poffe dicimus fine crimi-
ne, unde Apoftolus eligendum dicit Epifcopum, fi
Ioban. 1. I. 8.
P[Al. 37. 1o.
* Auguftini ibid. wt (u- pr^, c. 83.
quis fine crimine eft. Peccatum autem fi dixerimus quia
mon babemus , ait alius Apoftolus, o; ——
€f veritas in nobis non eff. Sed neque de ipfis crimini. bus quamlibet p nx in fan&a Ecclefia remittendis Dei mifericordia defperanda eft agentibus pceniten- tiam fecundüm modum cujufcumque peccati. In ac- tione autem poenitentiz , ubi tale commiffum eft pec. catum ut is qui commifit à Chrifti etiam corpore feparetur , non tam confideranda eft meníura tempo- ris quàm doloris. Cor enim contritum & humilia. tum Deus non fpernit. Verüm quia plerumque do- loralterius cordis occultus eft alteri, nec in aliorum notitiam per verba vel;quzcumque alia figna pro- cedit, cüm fit coram illo cui dicitur: 'Gemitss menus à te non eff ab[conditus : re&& conítituuntur ab his.qui Ec- clefiis prafunt tempora poenitentiz , ut fatisfiat etiam Ecclefix, in qua remittuntur ipía peccata. Extra eam quippe non reniittuntur. |
Ergo cüm tanta eft plaga peccati atque impetus
morbi, ut medicamenta corporis & íanguinis Do- mini differenda fint au&oritate Antiítlitis , debet fe quifque ab altario removere ad agendam poenitentiam, & eadem auc&oritate reconcilian, Hoc eft enim in- digné accipere corpus & fanguinem Domini , fi eo tempoxe accipiat,quo debet agere poenitentiam.* Nam & ipía poemtentia quando cauía digna eft , ut fe- cundüm morem Ecclefix agatur, plerumque infirmi. tate non agitur, quia & pudor eft timor difplicendi, dum plus dele&at hominum exiftimatio quàm jufti- tia, qua fe quifque humiliat poenitendo. Unde non folüm. cüm agitur poenitentia , veràm etiam ut aga- tur, Dei mifericordia neceffaria elt ; alioquin non di. ceret Apoftolus de quibufdam: IV'e forze det illis Deus
e NS "EH ^
'-* V A4. Bd Pf, (0 47/4 cj
el at KM
Canonum pomitentialium. (3 penitentiam. Et ut Petrus amare fleret , przmifit Evancelifta, & ait : Rej/fexit eum Dominus.
Judicet ergo feipfum homo voluntate dum poteft, & mores convertat in melius, ne cüm jam non pote- rit , etiam prater voluntatem à Domino judicetur , & cüm in fe protulerit feveriffimz medicinz , fed tamen medicinz fententiam , weniat ad Antiflites per quos illi in Ecclefia claves miniftrantur, & tamquam bo. nus jam incipiens effe filius, maternorum membro- rum ordine cuftodito , à cda dicar Sacramentorum accipiat fatisfactionis fuz modum , & in offerendo fa- crificio contribulati cordis devotus & fupplex : id ta- men agat quod non folüm ipfi profit ad recipiendam falutem , fed etiam ceteris ad exemplum ; ut fipec- catum ejus non folüm in gravi ejus malo , fed etiam in tanto fcandalo aliorum eft, atque hoc expedire utilitau Ecclefiz videtur Antifliti , in notitia mul.
21. Timot. 2. 1f.
Lttt4 12.61.
torum, vel etiam totius plebis, agere poenitentiam non
recufet , non refiftat , non letali & mortiferz plagz per pudorem addat tumorem. Meminerit femper quia Dema [mperbis refifit , bumilibus autem. dat gratiam. Quid enim eft infelicius , quid perverfius quàm de
IAc. 4. 6.
ipfo vulnere quod latere non poteft non erubeícere, .
& de ligatura plus erubefcere ? pi | Nemo arbitretur propterea fe confilium falubre hujus poenitentiz debere contemnere , quia multos forté advertit, & novit ad Sacramenta Altaris acce- dere , quorum talia crimina non i iin Mula enim corriguntur , ut Petrus , multi tolerantur ut qe- das, multi nefciuntur donec veniat Dominus & illu- minet abfícondita tenebrarum & manifeftet cogita. tiones cordis, Nam plerique. propterea volunt alios accuíare , quia fe per illos cupiunt excufare. Plerique autem boni Chriftiani propterea tacent & fufferunt aliorum peccata quz noverunt , quia documentis fzpe deferuntur , ut ea quz ipfi fciunt Judicibus Ecclefiafti- cis probare poffint ; quamvis enim vera fint quzdam, non tamen judici facilé credenda funr , r* certis in- 1
4. Collectio antiqua diciis demonítrentur. Nos veró à communione quem- quam prohibere non poffumus , quamvis hzc prohi.
bitio nondum fit mortalis, fed medicinalis , nifi aut
fponte confeffüm , aut aliquo fzculari five Ecclefiafti- co judicio accufatum atque convidum. Quis enim fi- bi utrumque audet affumere , ut cuiquam ipfe fit & accufator & judex? Nonenim temeré & quomiodoli. bet, fed per judicium ab Ecclefiz communione fepa- randi funt mali, ut fi per judicium auferri non pof- funt, tolerentur potiüs sf an palea cum tritico iue ad ultimum ventilabrum ; velut pifces mali cum bonis uíque ad fegregationem quz futura eft inlittore, hoc eft, in finem fzculi.
Pleriqüe autem attendunt multos etiam in ipfis ho- noribus Ecclefiafticis Przpofitorum & Miniftrorum non congruenter vivere fermonibus & Sacramentus, qua per eos populis miniftrantur. O miferos homines: qui hos intuendo Chriftum oblivifcuntur , qui & tanto ante pradixit , utlegi Dei potiüs obtemperetur
| quàm imitandi videantur illi, qui ea qua dicunt non faciunt, & traditorem fuum tolerans ufque in finem, etiam ad evangelizandum cum ceteris mifit. Quifnam hominum erit, qui fibi manendum exiftimet in itine- re , cüm viderit milliaria lapidea litteris plena viam
4. * & am. docere &. * non ambulare ? | :
bulare. ,
Fortaffe alius dicat: Ego jam baptizatusin Chrifto, à quo mihi omnia peccata praterita dimiffa funt , vi- lis factus fum nimisiterans vias meas , & canis horribilis oculis Domini converfus ad vomitum fuum: quo abibo à Spirituejus, & à facieejusquo fugiam » Quo, fra- ter, nift ad ejus mifericordiam poenitendo , cujus po- te(tatem peccando contempfíeras? Nemo enim rece fugit ab illo nifi ad illum , ab ejus feveritate ad ejus bonitatem. Quis enim locus te excipiet fugientem, ubi ejus prefentia te non inveniat ? Si aícenderis in ccelum, ibi eft ; fi defcenderis in infernum,adeft. Reci. pe ergo pennas tuas in dire&um & habita in fpe. in extrema hujus feculi, Etenim illuc manus fua. de-
' Vg. 28 p» v. |. e.
Canonum penitentialium. [ ducet te , & perducet te dextera fua. Quidquidenim feceris, quaecumque peccaveris , adhuc in hac vita es, unde te omnino fi fanare nollet , auferret. Cur ergo ignoras quia: Patientia Dei ad penitentiam 1e adducit? Qui enim clamando non tibi perfuafit ut non recede- res, parcendo clamat ut redeas. Sednon fufficit mo- res in melius commutare, & à fa&is malis recedere; nifi etiam de his qua facta funt fatisfiat Domino per poenitenciz dolorem , per humilitatis p , per contriti cordis facrificium , cooperantibus eleemofy- pis: Jeari mifericordes , quoniam ipfi miferebitur Deus. Non enim didum eft ut tantüm abítineamus à pecca- tis, led & de preteritis, inquit , deprecare Dominum ut tibi dimittantur. | |
Oportet igitur ad poenitentiam accedere cum om- ni fiducia, & ex fide credere indubitanter poenitentia aboleri poffe peccata , etiam fi ultimo vitz fpiritu ad- mifforum poeniteat, & publica lamentatione peccata prodantur ; quia propofitum Dei , qui decrevit falvare quod perierat, ftat immobile; & ideó quia voluntas ejus non mutatur , five emendatione vita fi tempus conceditur , five fupplici confeffione fi continuó vita exceditur, venia peccatorum fideliter przfumatur ab illo, qui sen vult mortem peccatoris , [ed ut convertatur à perditione paenitendo , & falvatus miferatione Do- mini vivat, Sed fac incertum effe utrum ignofcat Deus, quid perdit homo cum fupplicat Deo, qui fa. lucem perdere non dubitavit càm offenderet Deum?
uis enim certus eft etiam quód Imperator ignofcat? Et tamen pecunia funditur , maria tranfeuntur ,pre- cellarum incerta fubeuntur , & ut mors vitetur pene mors ipía füfcipitur. Supplicatur dein per homines ho- mini, Sine dubitatione fiunt ifta, cüm fit dubium quo
Luca 6.36.
Eccli. 21.1.
fine proveniant* : & tamen certiores funt claves Ec. f. * prima clefiz quàm corda Regum , quibus clavibus quod. vesiavt
cumque in terra folvitur , etiam in czlo folutum pro- mittitur : & multo efthoneftior humilitas quá fe quif- que humiliat Ecclefiz Dei , & labor minor imponitur, À 1j
6 Colleffio antiqua. & nullo temporalis mortis periculo mors aterna vi- tatur.
Hzc di&a funt de publica fatisfactione, quá quif- que humiliando fe non folüm coram Deo , fed etiam .€oram Ecclefia , quz habet claves regni cz lorum, in
ua fit remiffio peccatorum ad arbitrium Antiftitis, eb debet.Sed & fecreta fatisfa&tione folvi mor- talia crimina non negamus , fed mutato priüs fa- culari habitu, & indefefTo Religionis ftudio per vita corre&ionem, & jugi immo perpetuo lu&u miferan- te Deo, ita dumtaxat ,ut contraria pro his qua poc- nitet agat.
De quotidianis autem levibüfque | susp , fine quibus hec vita non ducitur , quotidiana fidelium oratio fatisfacit. Eorum eft enim dicere: Parer noffer qui es in celis , qui jam cali Patre regenerati funt ex aqua & fpiritu : delet omninó hzc oratio Dominica quotidiana peccata , delet & illa à quibus vita fide- lium etiam fcelerat& gefta, fed poenitendo in melius mutata difcedit. Si quemadmodum veraciter dicitur : Dimitte nobis debita nofra , quoniam non defunt qua dimittantur ; ita veraciter dicatur: Sieut (^ nos dimitti- mus debitoribus noffris , id eft fiat quod dicitur, quia & ipfa eleemofyna eft veniam homini po ac per hoc ad omnia quz utili mifericordia funt , va- let quod Dominus ait : Date eleemofynam , € ecce om- nia munda funt vobis. Non folüm ergo qui dat efu-
rienti cibum , fitienti potum , nudo veftimentum , pe-
regrinanti hofpitium , fugienti latibulum , zgro vel inclufo vifitationem , captivo redemptionem , debili fubvectionem , czco dedu&ionem, trifti confolatio- nem, non fano medelam , erranti viam , deliberanti confilium , & quodcumque neceffarium eft indigenti verüm etiam qui dat veniam peccanti , eleemofynam dat, & quiemendat verbere in quem poteftas datur, vel coercet aliquà difciplinà , &' tamen peccatum ejus , quod ab illo lzíus aut offenfus eft dimittit ex corde , vel orat ut ei dimittatur , non folüm in eo quod
Bf ae
Canonum penitentialium. 7 dimittit atque orat, verüm etiam in eo quod corri. pit, & aliqua emendatoriá poená. ple&it , eleemofy- nam dat, quia mifericordiam przftat. Multa enim bo- na przítantur invitis , quando eorum confülitur utili. tati non voluntati. |
Multa itaque funt genera eleemofynarum, qua cüm facimus , adjuvamur , ut dimittantur noftra peccata. Sed ea nihil eft majus, qua ex: corde dimittimus quod in nos quifque peccavit, Quifquis autem roganti & peccanti , five poenitenti ex corde non dimittit , nullo modo zítimet à Domino íua peccata dimitti. Qux fint autem levia quz gravia peccata , non humano fed divino funt peníanda judicio, Videmus enim quedam ab [Am quoque Apoftolis ignofcendo fuiffe conceffa, quale illud eft quod venerabilis Paulus conjugibus ait: ANolite fraudare invicem , nifi ex confenfm ad. tempue , wt vacetis orationi , C iterum revertimini in idipfum , ne ten- detvo$ Satamas propter incottinentiam. vefiram. Quod putari poffet non effe peccatum , miíceri fcilicet con- jugi , non filiorum procreandorum cauía , quod bo- num eft nuptiale, fed carnalis etiam voluptatis , ut fornicationis five adulterij , five cujufquam alterius immunditiz mortiferum malum , quod turpe eft etiam dicere ; quó poteft tentante Satana libido pertrahe- re incontinentem , devitet infirmitas. Poflet ergo , ut dixi , hoc putari non effe peccatum , nifi addi- diffet : Hoc astem dico fecundüm veniam , non fecun- dim imperism. Quis autem jam neget efle pecca. tum , cüm dari veniam facientibus Apoítolica au&tori- tas fateatur. Tale quiddam eft , ubi dicit : Zem 4sidem emninó delitlum ef , quia judicia. habetis vobifcum. Quare sen magis iniquitatem patimini: qnare non potius frauda- muni? Dt ad illud redeatur quod Dominus ait.: Sz qw volnerit tmnicam tuam tollere , € judicio tecum contendere, dimitte illi € pallium. Et alio loco: Qs aufert qu2 tua fent , tne. repetas. Prohibuit itaque fuos Apoftolos de ízcularibus rebus cum aliis habere judicium , quod. di- citeffe deli&um ; & tamen cüm finit in Ecclefia talia
I. Cer. 7. f.
1bid.
I. Cer. 7. 5.
Matt. j. 49.
Iw:4 6.59.
$ Collecfto antiqua. judicia finiri inter fratres fratribus judicantibus , ex- tra Ecclefiam veró terribiliter vetat, manifeftum eft etiam hic , quód fecundüm veniam concedatur in- firmis. s 4ug., Muntautem quaedam qua leviffima putarentur , nifi . fim.ubifa- in Scripturis demonftrarentur opinione graviora.
PÀ^^7* Quis enim dicentem fratri fuo fatue, reum gehennz
putaret, nifi Veritas diceret ? Aut quis xftimaret quàm magnum peccatum fit diesobfervare & menfes & an-
nos & tempora, ficut obfervant iy certisdiebus , five -
menfibus , five annis volunt vel nolunt aliquid in- choare, eo quód fecundüm vanas do&rinas hominum
faufta vel infaufta zcftiment tempora , nifi —
nem ex timore Apoltoli perfaremus , qui talibus ait ;
Galat. 4.1. Z'imeo vos ne forté- fene cau[a laboraverim invobis? Quàm multa funtalia peccata, five in loquendo de rebus &
negotiis alienis, quz non ad te pertinent , five in vanis
Eccli.s1.43. cachinnationibus , cüm fcriptum fit z Stuitus in rifu exaltat vocem fuam 5 fapiens autem vix tacité ridebit:
five in ipfis efcis, quz ad neceffitatem fuftendanda hu-
jus vitz przparantur , avidior atque immoderatior ap-
petitus; five in emendis & vendendis rebus caritatis &
vilitatis vota perverfa. Propter bzcatque hujufcemo-
di peccata , & alia licet minora his qua fiunt, verbo-
rum & cogitationum offenfionibus , Apoftolo Jacobo
Iatoli 5. ». COnfitente ac dicente : Zs multis enim offendimus omnes 5 oportet quotidie crebróque oremus ad Dominum at.
que dicamus: Dimitte nobis debita noffra ; nec in eo quod
fequitur mentiamur: Sicut €- nos dimittimus debitoribus
nofri. Pro quibus etiam facrificia eleemofynarum & jejuniorum quifque pro fuis viribus offerre non ceffet. Ceterum pro illis peccatis quz legis decalogus con-
t. Cor.6. 9. tinet, & de quibus Apoftolus ait : Qsoniem qui talia agunt , regnum Dei non pofrzdebsnt ; illa actio poeniten-
cia fubeunda eft ,in qua majorem infe quiíque feveri-
: -*excre- tatem debeat * exercere , utá fe ipfo judicatus non ju- dicetur à Domino. Quz a&io poenitentiz tunc erit perfecta & Deo acceptabilis , fi afcenderit homo ad.
verfum
T [IN — R&
- FX [dd l'a 4^ «s de
,
2; 4)
" Canonum penitentialium.
verfum fe tribunal mentis fux , & confítituerit fe ante faciem fuam , ne hoc ci poftea fiat ficut comminatur Deus peccatori, Átque ita conílituto in corde judicio adfit accufatrix cogitatio , teftis conícientia , carnifex timor , deinde fanguis anima: confitentis per lacry- mas profluat. Poftremó ab ipía mente talis fententia proferatur, ut fe indignum homo judicet participatione Corporis & fanguinis Domini. Verfetur ante oculos imago futuri judicij , ut.cüm alij accedunr ad altare Dei, quo ipfe non accedit, cogitet quàm fit contre- mifcenda illa poena , qua percipientibus alijs vitam eternam , alij in mortem przcipitantur azternam.
Meníuram autem temporis in agenda poenitentia, idcirco non fatis attente prafigunt Canones pro uno quoque crimine , fed magis in arbitrio Anriftitis re- linquendum ftatuunt , quia apud Deum non tam va. let menfura temporis quàm doloris, nec ab(tinentia tantüm ciborum , fed mortificatio potiüs vitiorum. Propter quod tempora poenitentiz fide & converfa- tione poenitentum adbrevianda przcipiunt, & negli- gentia protelanda. Extant tamen pro quibusdam cul. pis modi poenitentia impofiti , juxta quos cetera per- pendendx funt culpz , cüm fit facilé per eofdem mo. dos vindi&am & cenfuram Canonum zfítimare.
Librum autem quem de corpore Canonum excerpfi- pivifo o. mus, cuique hocopus quafi przfationem pra ponimus , tius O peris. in tribus libellis dividi placuit , quó faciliàs ledor quod quzritinveniat. Et primus quidem libellus continet ea qua funt de poenitentia & poenitentibus, criminibus atque judicijs. Secundus maxime de accufatis & accu- fatoribus , Judicibus ac teftibus, cum cereris ad hzc pertinentibus Ecclefiafticis regulis. Tertius de facris ordinibus vel qui promovendi funt ad. Clerum , quive removendi à Clero , & de regulisac privilegijs omnium Clericorum & Przfulum. In quibus fi quifquam ali. quid invenit de talibus Concilijs, qua aut defpicien- da , aut non recipienda judicat, ignofcat paupertati Íenfus noftri. Nos tamen dignum putamus.plurimo-
Tome XI.
10 . Canonum penttenttalium
rum fententiam fingulorum fufpicionibus praferen- dam, & in quibufcumque rebus generalium Concilio- rum aucoritatem non habemus, — earum Syno- dorum quz per fingulas provincias
proprium noftrum fequendum fenfum, Denique ipfa - facra & generalia Canonum decreta pracipiunt , ut bis in anno per fingulas provincias Epifcoporum cele- bretur Concilium , & plenariam Synodum dicunt effe ubi cum fuis dicecefaneis Metropolitanus fuerit Epif- copus. Cüm ergo ita fpecialia Concilia ex generalium auctoritate fiant, ds nullum poffe de eorum ali- quid improbare ftatutis , nifi eum qui apertis indicijs pas convincere eos aliqua contra fidem aut mores
onos conftituiffe. |
Explicit praefatio. |
INCIPIUNT CAPITULA Libri primi.
I. r àd veg ultima penitentia deneganda. II. Quod bis qui necelfftate mortis erp pe- nitentiam fimul € Viaticum petunt : C de bis qai ob-
mate[cunt antequam ad. eos Sacerdos daturus paniten- tiam accedat.
I 1I. Quod oporteat eum qui pro illicitis veniam pofcit , etiam à multis licitis abflinere.
I V. Quid panitenti nula Iucra negotiationis exercere conveniat. |
V. Qmd ad militiam [ecularem pof penitentiam redire non liceat.
V I. Quód adolefcens fi nraente quecumque periculo peni- tentiam ee[rt , C non fe continet , uxoris potcf? remedro fullineri , quou(2ue polt adipifci continentiee fatusm per temporis maturitatem. Ceteri tamen panitentes & conjugij) debent contineri.
US - De bis q8i pof penitentiam babitum [ecularempre-
smant.
Gaz funt quàm -.
y o» — kr oT
| capitula Libri primi. Hu
VIII. Quid 4sibusdam penitentibus prifina reddantur
— conjsgia propter juvenilem etatem , quibusdam verà interdicanttr conjugia 5 (9: quód becá viris velà femi- nij gniformiter obfervari debeam.
IX. Je bis qui penitentiam minimà fervaverint.
X. Qualiter majores paenitentiam accipiant , que mi- noribai faciló non committenda eff. : |
XI. Prpenitentie tempora juxta qualitatem peccati dif- cernantur. |
XII. Ztem in eodem ex Concilio Mffricatio. cap. xxiv.
XIII, Ex Concilio zJrelatenfe fecundo.
XIV. De remedio panitentie € quód abfolntio peniten- igm per mansum impofstionem Epifcoporum .fupplica- tionibg5 fíat , propter quod nece[Je eff ut reatus peccato. ram ante gltimum diem Sacerdetali fupplicatione falva-
tur , etiam fi periculo mortis urgente latim poff acceptio- nem penitentie C reconciliatio fubíequatur.
X V. De bis qui pro diverfis erratis paenitentiam ferven- fer exegerunt. | |
XVI. Ex Concilio Cartaginis.
XVII. Zzem ex eodem Concilio cap. vxxxviit, .
XVIII. De bis qui communionem tempore mortis expof- eunt , at f defperatus C confecutus communionem iterum cenvalszerit.
XIX. Depanitentibus ,ut à Presbyteris nonreconcilien-
tsr nifi precipiente Epifcopo. :
X X. Itemex Concilio Cartaginis de eadem re.
XX. De tempore remifionis penitentum. |
XXII. 77: panitentes ab aliis Epifcopis vel. Presbyteris 202 recipiantur , nec alibi communicentur , nifs in ipfis - locis ubi fuerint exclufs. |
XXIII. De panitentibss [ubitó mortuis , ut oblationes eo-
. Tg non recipiantur,
XXIV. De pauitentibus tranfarefforibus. Ex. Concilio Toletato , cap. vit.
XX V. Vt Presbyteri & Diaconi in graviore convitti , mans; impofitionem tamquam Laici in aqua | fufci- pi4nt. IJ |
| B ij
12 Canonum panitentialium
XXVI. Ex Concilio Mdrelatenfe , cap. xxvi. . "s
XXVII. Quod Presbyteri aut Diaconi fs in aliqmo crimi- ne prolapfi fuerint , non pofEnt per manus impofftienem penitentie remedium confeqai.
XXVIII. De bis qui in diverfis canfis. gentilitatis ritui aliquid peregerunt.
XXIX. De Lapfi. Ex Contilie Niceno, cap. x1.
XXX. De bis qui abrengnciaverunt , &- iterumad fe.
culum funt reverf.
XXXI. De Catbolicis in bereftm tranfeuntibus f£ ve- vertantur. |
XXXII. Ztemex Concilio Mgatenfe deeademre.
XXXIII. Quod bi qui ad iterationis baptifmum vel vi, vel timore coatli animos inclinaverint , penitentie fent fublevandi remedio , ita ut fenibus etatis periculorum quoque egritadinum,ceterar&mqne necefttaium babea- ?ur follicita confideratione refpetins.
XXXIV. Qsid Adrrianorum Clerici nen fint fu[cipiendi in fuis offscijs , qpamvis eorum baptif/mum , qgod Catboli- cum conffat , infirmet Ecclefiae
XXXV. Ztern de eadem re. Ex epiffola ad Rufum ci- ad Eufebium Epifcopos , cap. 11v. |
XXXVI. De Epifcopis qui bereticos vel pagenos bere- des inffiteunt.
XXXVII. Non debere in leercfá permenentes. |
XXXV IIL De hereticis ff in mortis difcrimine conver- tantur, |
(XXXIX. De bit quicompulf funt terrore ut hereticis com. municarent , [s [e ab hereticis faperaro volgerint , ut ah Ectlefta Catholica fufcipiantur. —
L. Qnuódomnis cujmslibet ordinis Clericus, qsi Ca- tholicam deferens heretice fe commaunioni mi[/cuerit, fi «d Ecclefiam rever[us fuerit , in eogradu quo eret fine promotione permaneat. | a -
XLI. Debisqai cum bareticisnuptiarum copulem jun- | gunt. | mE I X LIIL. 4b beriticis ealogiar accipere non debere.
XLIII. De Epifcopis , vlisesiin ordinibai , ui fa-
"a "»p fev E: d t£ - T- -
capitula Libri primi. 12 crofantia myfleria contre(dant , placuit ab. mxoribus abflinere. |
XLIV. Debis quiad benorem Presbyteri fne examina- tione provetli fant.
X L V. De Presbyteris qui uxores acceperant , vel for- gicati funt.
XLV I. De Diaconibas.
XLVII. De Diaconibus , f& ante benorem peccare pro- bantur. |
XLVIII. De Menachis C Virginibus propofitum. uon fervantibts..-
XLIX. 2e fabintroduHlis mulieribus.
L. De Clericis &» Monachis noumanentilss in fuo
Propoftto.
Ll. JDeCiricis qni [untin ptocbis , Monaferijr at- qse Martyrijs , qui (ub potefate Epifcoporàm sui cuju/que civitatis exifunt..— |
LII. DePirgzinibu: vel Manachis. E
LIII. Debit quifornicantur irrationabiliter , id cf , qui mifcentar. pecaribus , vel fiqui cum propinquis jungsn- far, 4st cum ma[culis bolluuntar. | |
LIV. De his qui in pecudes , vel inmafculos , eel olim palati /unt , ant batlenus boc vitio tabefcum.- |
L V. De bis qui adalterae babens uxores , vel fui
adalteri comprobantar.
LVI. Debis qni partus (nos ex fornicatione diverfis no- dis interimnnt.-
LVII. De bis qni Virginum corruptienibus coufcij fant.—
LVIII. 7t azatalitia vel naptie is. Quadrage/ma won
nt. |
L [x Vi in Chriflianaranm neu [alterar usptjs..
L X. Deparentibus qui fidem (bonfaliormm frangunt.
LXI. Qualiter [ponfus & fpanfa beuedicantur , C de caffimonia eorum tempore nuptiarum.
LXII. Qsid aliad fét uxor , alind concubina » uec erret quifquis filiam (nam in matrimonium concubinam ba- benti tradid:rit.
LXIII. Quid zen fit cenjacij daplicatio, quando ancils.
B 1
—
^l. * volue-
1£ .... Canonum panitenttalium relitià uxor a[fumitur. ES
L XIV. Quid debeant femine , que captis viris napfe-.—
rant , aliis regre[Zs de captivitate viris prioribus cops lari , ut quod fuum ef) unusqui/que recipiat.
L X V. Quid nen probetur effe culpabilis , qui uxorem capti in matrimonium videtur efe fortitus.
LXVI. 7t ffviri de captivitate reverfi intemperantia uxorum offenjs non fuerint Cj noluerint " eae in conjugium recipere , liberam babeant facultatem. |
LXVII. 7:7 ff malieres ad priores maritos redire noluc- rint , velut impie Ecclefiaflica communione privande
fent. LXVIII. Quod non liceat alterius [pon[am ad matrimong
jura fortiri.
LXIX. De Raptoribus.
LXX. Debis quirapium puelae.
LXXI. De defponfatis puellis e& ab alijs raptis.
LXXII. De raptorióus f£ ad Ecclefam confugerint.
LXXIII. Quod bi qui intercedente repudio divortium per- tulerunt , fi fe alijs junxerint nuptiis , adulteri fue.
LXXIV. De bis quimxores , aut que viros dimittunt , wu? fsc maneant. | 007
LXXV. Defeminis que relilis viris fuis alijs nubunz.
LXXVI. De feminis que adulteros relinquunt , & alijs nasbunt.
LXXVII. De fecularibus , nt fene judicio Epifcopi cal- pabiles conjuges non relinquant.
LXXVIII. De multinubis.
LXXIX. De irginibus fecularibus fi mesbaverint.
LXXX. De bigamis. |
LXXXI. De eo quitixorem babet , f concabinam babue- rit, tit non communicet. |
LXXXII. Deco quiuxorem babeni f epis mechatur.
LXXXIII. De viris conjugatis poffea in adulterio lapfis.
LXXXIV. Qui viri cum adulteris uxoribus non conve-
niant. ; |
LXXXV. Demulieribut que lenocinium fecerint.
LXXXVI. Defeminis ge con[cijs maritis adulterant.
-» 2.4) 7.2.
capitula Libri primi. c ly LXXXVII. De fidelibus inconjugatis ff cum Indea vel entili mecbavverint.
XVII. Ex Cencilio Bracarenfe , vel * Lucenfis, » uuiduf . vcl Lucen-
tap, LXXV". f LXXXIX. De bis que duobus fratribus nupferint , vel cg
qui daas [erores 8xores acceperint. X C. Deinceflis ut quamdiu in [celere funt inter Catbe- cumenoi habeantur". X CL Dehiís qui proximis fais fe copslant , ut à comms- nione Chrifli feparentur. X CIL. Deinceffis conjugijs. XCIII Gregorius fantiifmus ac Beatifimni Papa, di- Xit , (4p. XXIII. XCIV. Dehis qui divinatione: expetunt. X CV. Dedmini: e fertilegis. XCVI De e» quód non liceat Chriffianis obfervationes *dliver[as attendere. | mE XCVII ExConcilio quo fupra. | XCVIII £x Cencilie quo fupra. XCIX, Ex Concilio Cartaginenfe. | 2 C. Dti qui partus fuos ex fornicatione diverfis modit interimunt. | Cl. Debemicidijs. - C LI Deis quinon fponte bomicidium commiferant. C IIL $i Domina per zelum ancillam occiderit. CIV. Siqaitumque per maleficium bominem interfecerlt. C V. ExConcilie Bracaren[e , cap. v1. | C VI, Ex Concilio Agatenfe , cap. Xxxv. CVII. Ex Concilio pro fupra. CVIII. De fervis qui ad Ecclefram confugerint , ut pofe jaramentum exire nolentes occupare. CIX. Difidentes Epifcopos , fi non timor Dei, Synodus reconciliet. | C X. Debisqaiper odium ad pacem non revertuntur. CXL De his qui Sacramento ff obligant 7€ ad f4cem
redeant. CXII. 77 oblationes fratrum. difcordantium non reci-
pientur.
* Alias
*' alias. 1v.
16 Canonum penitentialium
CXIIL Caput tendere mulieri non litere.
C XIV. Nefemine in cemiteriji pervigilent,
C X V. De ultione nequiter judicantium.
CXVI. 7t nuLsu: civium fefivitates majores in villa celebret.
CXVII. De his qui ad Ecclefram tardids accedant,
C y diss Il. De Laicis quibus temporibus communicare de-
eant. |
CXI X. De Laici qui in folemnitatibue ad civitatem non occurrunt.
C X. X. De bis qui intrant in Ecclefam , €&- propter ni- miam Ixuriam [uam à Sacramento fe abffinent.
CX XI. Denon permittendum imperare Religiofis.
CXXIL Quod wfuram non [elim Clerici exicere non de- beant , fed nec Laici Chriffiani. |
INCIPIUNT CAPITULA Libri fecundi.
I. E conjuratione vel confpiratione,
II. De delatoribus, |
III. De accufatis & accu[atoribus.
I V. Quod excommunicati ad accnfationem admitti mon debeant. |
V. Quod fervi C liberti , pmnéi/gue infames perfonee non
— debeant accafare.
V I. Ft quiunum crimentnon probaverit , ad altersm ad- mitti non debeat. |
VII. Qui ad teffimonium admittendi funt.
VIII. De Epifcopo qui excommunitat eum, qui fbi foli crimen dicit effe confefum.
I X. Fztnontemere qaemqnam commanione prive; EpiJ- copus.
X. Debisqni in accn[ationem majoris natm veniunt ; € ut Epifcopum nulli criminofe liceat accufare. —
XI. Debis qui merito facinorum fuorum ab Ecclefte con. gregatione peluntur. | |
XII. De Presbyteris qui à proprijs corripiuntur. Epifco pis.
XIII.
capitula Libri fecundi. I XIII. $i quis Epifcopus ab/que tempore Synodi in crimi. ne detentus fuerit à duodecim Epifcopis audiatur. — XV. De diverfts ordinibus Ecclefee fervientibus , uz f quisin cau[am criminis incurrerit , €» abuuerit judicium Etdefaflieum , debeat. periclitari : € ut filij Sacerdo- - ism foetlacula [ecularia non adeant. X V. Vi quis Epifcopus accufatur, ad Primatem ip- fti provincie caufa deferatur. | X VI De Presbyteris vel Clericis accufatis. XVIL De accofato , vel accu[atore. XVIII Quicau/am fuam ad tranfmarina putaverie 4p- pelandam , in communione minimé fufcipiatur. X UX. Vtacu[atores de levibus caufis non audiantur ; de . €riminalibuy veró difeutiantur , inquo Epifcopus accu- fateri vice fe difcutiendum fciat. | X X. De acv(atoribus fratrum. XL Clerici arcafatores fratrum ad communionem reci. fi4ttar no ad Clerum. | | XXII. Nefae accu[atore legitimo quifpiam condemnetar, XXIIL Ejgc , qui frequenter litigat , € ad accufandum falis ef, ttfimonium nemo ab/48e gravi examine re- Cifiat, ! XXIV. De Epifcoporum aat Clericorum accu[atoribus, - XXV. D, falfis teffibus. | XXVI.Pisgay Epifcopus , vel infra pofitut , die Domi AI (tft audire prefumat. EMEN XXVII. Vt zufgu: Epifcopus pro judiciis munera accipiat. XXVIII Pt Epifcopus nullius caufam audiat abfque pra- fettía Clericorum fuorum. | XXIX. De difcretione can[aram, in quibus Sacerdotes. jadices feri poffunt. | | X X X. De contempta judicij. | | XXXI. Vtinter difcordes Epifcopos comprovinciales 4n- tifites audiant , quód fi damnatus appellaverit Roma- 1am Pontificem , id obfervandum quod ipfe cenfgerir. XXXII. Ft nuZus accu[ati fedem ufurpet Epifcopi. XXXIII. De Clericis à communione fubmotis ab alijs non reciptendis Epifcopis. a ome xí : C
P | Canonum penitentialsum
XXXIV. De excommunicatis apud vicinos Epifcopos ag- diendis. |
XXXV. Qyidnonopporteat Clericos babentes adverfas invicem negotia proprium Epi[copam relinquere , Cj ad fecularia judicia tomvolare.
XXXVI. Siquitexcommunicatus ante audientiam com- municare pr&[umpferit , ipfe in fe damnationem protulit.
XXXVII. 7: Clerici de judic fai cognitione non cogan- tur in publico dicere teffimonium.
XXXVIII. De Clericis damnatis. XXXIX. De Clericis qui intra annum canfam [uam agere non procararint. XL. Quid elefforum judicum fententia fperni non de- beat. | XLI. De Presbyteris € Clericis , ut non appellent nifi in "dfricano Concilio.
XLII. 7: Clericus fne Pontificis fui miffo nullum ad [zecn- culare judicium prefumat trabere.
XLIIL. De damnatis & miniflrare tentantibus.
XLIV. De Clericis excommmnicatis € laicis. |
XLV. De Epifcopis c Clericis adeuntibus Impera- gorem.
XLVI. De damnatis Epifcopis aut Clericis , C- adesniti- éus Imperatorem. |
XLVII. De Epifcopis ab ejufdem provincie Sacerdoti- tibus cofonanter exclufis.
XLVIII. De Synodis que ab Epifcopis fuis debent zem-
poribus in provincia celebrari. XLIX. De Epifcopis qui ad Concilia nonoccarrant. L. Zt de alieno Menafferio fufceptos nec. Prepofttos monaferij , nec Clericos liceat ordinare. L I. Deordine 490 depoftti itersm ordinentur. | Ll1I.7t Epifcopus diece(anos Presbyteros , € quofdam ex laicis conveniat litteris. | LIII. V* ed Metropolitani arbitrium Synodus congre. getar. LIV. De defenforibus Ecclefarum ab. Impiratore. pof-
cendi.
-.*" «m d P mne N. i "ert
capitula Libri (ecundi. 19 LV. Debit qui Eccleftaflica miniferia preter Ecclefiam facisw. | | LV De frstiugm oblationibus que. miniffris Ecclefie confertur. | LVII. De bis quee in ufus pauperum confermutar. LVIII. De bis qui agapae , id ef paffiones pauperum vi- fei depstami. | L. 1X. Vtquioblationes defantforum retinent excomma-- sicettar. LX. Dejis qui /aas, velpropinguorsm oblationes Ec- . lie frasdant. | L X, Si quis penitentium quemlibet expoliaverit, € admonet Epifcopo non reddiderit excommunicetur. LXI. 5i Epifcopus à Metropolitano admonetar pro Sy- qodo , vel ordinatione Epifcopali venire diffalerit. LXIIL 7t Epifcopss gui contra profe[fsonem in Ceucilio habitamveserit , deponatur. : | L'XIV. Deempsnione privatis € ita defuntiss. L XV. Determinis minimé 1ransferendis.. LXVI. De Epifcopis qui quod repetere potuerant preter- . Wife Synodo izva ferint. LXVIL. Vrlaflice in cujus territorio fant in ejus Epifcopi matt a^i Potefdate. LXVIII. De parrochijs. L XIX. Quid Ecclefiaram omniam dotes ad Epifcopi or- duatienem debeant. pertinere. AE LXX Detricemali prefcriptione , ut pof xxx. asnos sadi lictat pro eo appellare quod legam tempua exclnfit. L X XI. P: Epifcopus ambulet per diecefim fuam. LXXIL. P Epifcopus duos folidos tantdm accipiat ,te- que tertiam partem de oblationibus querat : & nt Cleri- £i son cogantur more fervili. | LXXIII. De exetlione Ecclefrarum. LXXIV. De P iin iptpinte fetigularmm Eccleffaram. LXXV. Jt ab Imperatoribus poffuletar advocatorum defenfto pro camis Beclefre. LXXVI. De bis que à fidelibus in parrochitanis Ecclefris offeruntur. T | Cy
20 Canonum paonitenttalium
LXXVII. De facris locis noviter inffiutis , qnamais fu. periàs ditum ftt , boc nunc tamen adijcitur, ut nulla baftlica fub defuntiorum nomine confiru(la dedicetur.
LXXVIII. Quod in una quaque Ecclefta.cui. Epifcopus precefi quatuor tam de reditibus , quàm de oblatione fíde-
dtum fieri debeant portiones. al. *Reen- LX X IX." t Epifcopus quipreter quartam portionem un meme. aliquid prefumpferit fbi vindicare , reddere compel- ui illicite iar. | ordina p LXX X. V: nulli 4pofllice feda Prefaj po[fefsonem de reddxi- — Ecclefte magnam vel paruam in perpetuum liceat alie- bus Ecclc- nare. ies LXXXI. 7t: non liteat Presbyteris titulorum. fuorum predia , feu quidquid juris eorum fuerit quod libet alie- "are COmmutuo.
LXXXII. 77: quipetierit predium Ecclefie € acceperit , aut equis Presbyterorum C Diaconorum vel defenfo- rum danti [ubfcripferit , anathemate feriatur,.—.
LXXXIII. 7t i quis anatbematis penam parvi daxerit ;
. etiam documento quo fe putat predium pe[dere fruffre- tur , liceatque cuilibet Ecclefíaffice perfone vocem con-
.. traditlionis adferre , € cum frutlibus preteriti tem- poris eadem predia alienata repo[ftere.
LXXXIV.Si quis Clericorum pauper in ordine promotus
poflea babuerit aliquid , Ecclefie poteffati fubjiciat.
LXXXV. 7t Presbyteri rem Ecclefee in qua funt confi- tuti non vendant y C nulli Epifcopo liceat rem tituli matricis Ecclefte ufurpare. |
LXXXVI. Vrtres Ecclefeee nemo diffrabat. "a
LXXXVII. De rebus ad Ecclefíam pertinentibus , € de bis quee propria Epifcopi effe nofcuntar.
LXXXVIII. 7 Epifcopus difpenfandi res Ecclefiaffitae babeat poteflatem. |
LXXXIX. 7 derebus Ecclefze nibil Epifcopi auferant 5 € qualiter proximi fundatores Ecclefrarum folicitudi-
. — mem gerant. ! v. jajqui X C. * Pt Epifcopus exieuum aliquod fme Cleriterum co- fur, bibentia diffrabat. |
capitula. Libri fecundi. Z1 X CI. 7t fervos Ecclefie fucitives liceat vendere Epif- copo. | XCII. De Epifcopis qui per tefamentum de rebus Ec- tlefe aliquid contulerint. XCIII. De venditienibus quas ddbbates facere prefe- munt. XCIV. Delibertis ex familia Eccleftze fatis. | X C V. De diferetione mansumif[forum ex familia Eccle- ffe , qualiter manumittantur s €? ne adverfa teffi ifcem vel accafent. XCVI. De libertis patrocinio Ecclefe commendaiis. XCVII. 77: laici contemptores Canonum excommsnicen- tur, Clerici bonore priventur. XCVIIL 77 f ff quis Sacerdotum contra interditla «fier 4 fuo [it officio fubmovendus. XCIX. De ffettendo genua. | C. 7t popsíns ante completam MilJam c benedillio- nem acceptam egredi non prefumat, . Cl. Qmvód debeat manere firmum f fervi fffei Ecclefras fecerint , efque de peculio fuo ditaverint. CII. P:valle matia € turpia cantica prebibeantur. CIII. De bis qui Ecclefraflita jejunia abfaue even di[folusnt. CIV. Nen debere in diebus jejuniorum commemorationes Martyrum freri. C V. Oblationes in demibus offerri non opportere. CVI. V1 Sacramentum Catbecumenis non prebeatar. CVII. Quid : Pafcha € Pentecofen fit baptizandum. CVIII. Qzód omni tempore bi qui in necefitate mortis ,
De difcre-
rie &e r'-
nif is quina
quecapp.
Supple, * ad
aat egritudinis , vel obfidionis , [rve perfecutionis , ant —
nasfragij urzentur debeant baptizari. CIX. DeCathecamina pregnante. C X. Deinfantibus baptizandis quoties Ban uirum fuerint baptizati. CXI. Debaptizatit qui nondam confirmati morientar. CXII. De bis qgi rebaptizati [ant quantum paniteant. CXIII. Qsd non debeant — nif ab Epifcopis
confenati. /e C iij
22 Canonum penitentialium
C XIV. De energumenis baptizatis.
C X V. De epiffola fantli Iacobi Apoftoli , in qua pro infirmis orare precipimr.
CXVI. 72 nulla pretia de baptixandis confienandif/ame ftdelibus exigantanr. |
CXVIII. De energumenis.
INCIPIUNT CAPITULKÉA .3n Libro tertio. |
I. Resbyterorum &- Diaconorum ordinationes certis celebrare temporibss. | Tl. Zinemo litterae tefciens , vel aliqua parte corperis imminutes promoveatur ad clersm. III. De bis qui feipfos ab[cindam. ij IV. Quid ad clerum criminofi nequeant promoveri , € in
clero pofíti , ff in aliqmibus fnerint inventi criminibus ,
d [uis officiis arceantar. | : V. Quod demoniis alii/que pa[Sonibus irretitis miniffe-
ría [aera traílarenon liceat. |
V I. De bis 22i vidsar ant dimi//ae ducunt , vel in salts confeliis mixti fant. |
VII. Ztem de eadem re.
VIII. Zzem de eadem re. u
1X. De bis qui virginitatem profe[t fant , €- de bis qwe [9b fororis babitu cum aliquibus commorantur. .
X. Veexcurialibus Clericus non frat propter voluptates quae à diabolo inventas exbibere compellitur.
XI. De adminiffratoribus.
XLI. Quid qui preces vel criminales diftant babeamar im-.
unes.
XLILI. Si quis volens partem fibi corporis amputaveritcleris —
cus effe non potefl , nolens antem potef, XIV. Quid digami ad clerum admitti non po[funt. X V. Qui de leicis ad clerum non debeant promoveri. XVI. Qui de laicis poffunt Clerici freri. XVIL De temporibus morandi in clero. XVIII. Qse in fingulis Clerici gradibus tempera fitt pr.e- X4.
capitula. Libri tertii. 23
XIX. Qsod uon debeant Sacerdotes aut. Clerici amitti palleis € precintli lumbis in Ecclefta miniffrare.
XX. 2e Clericis quales debeant promoveri.
X XI. Qsd extra con[cientiam Metropolitani non ordi- setar Epi[copgs.
XXII. Qsod nolentibus Clericis vel populis nemo. debeat Epi[copss ordinari. »
XXIII. Qsod ab ilicitis fst ordinationibus abffinendum.
XXIV. Vtnulins Epifcoporum fervum alterius ad clerica- tas officium promovere pre[umat. |
XXV. 7t quicumque ed Sacerdotium vel viduarum ma- riti , vel babentes numero(ía conjugia promoti fuerint , ab omnibgs Eccleftaflicis officiis arceantur.
XXVI. 7t ff quis Sacerdotum contra bec interditia fece- rit , à [uo fit officio [ubmovendus. TERT XXV Il. Qsod non babeantur Epifcopi. qmos nec clerus ele-
git , nec popsius exquifrvit , nec Provinciales Epifcopi con[etraverint : ff qui tamen Clerici ab. bis P fendoepi[- copis ordinantur , rata potefl ordinatio talis exiffere. XXVIII. 7: nullus invitus ordinetur Antiffes. ] XXIX. 71 nalIas alienum Clericum follicitare vel tenere pre[umat., so Epifcopo non prabente cenfenfam. —— XXX. F1 impliati negotiis alienis ante redditam ra- tionem , Clerici non ordinentur. | XXXL. Rebaptizati ad nullum clericatus gradum pro- mevendi. | | XXXII. Deis qni inperegró baptixantur ad clerum non veniant, | XXXIII. De diferetione penitentium , qu; pol/int ad Ec- cleffaflicos ordines provebi , vel qui non poffrnt. XXXIV. De difcretione libertorum qui ad Ecclefafficos erdines pervenire po[funt , vel quiprovebi non poffunt... XXXV. DeClericis (currilibus. | XXXV I. Non tranfmigrandsem de civitate in civitatem. XXXV II. Qaód non opporteas ab[oluto quoslibet ordi-
nat. XXXVIII. De féngulis gradibus [aeri ordinis , qualiter erdinentur. |
24t Canonum. ponitentialium XXXIX. Qualiter Offiarij ordinentar. X L. Qualiter Letlores ordinentur. XLI. Qumaliter Exorcifée ordinentur. XLII. De Exorcifis qui non funt ab Epifcopis ordi- nati. XLILI. Qsaliter Mcoliti ordinentur. XLIV. Qmwaliter Subdiaconi fant.
X L V. 7: Clerici nues: negotiationes inbonefae à
turpia lucra feftentur. XLV I. De eadem re. : XLVII. 7 Clericus nec fuo mec alieno nomine. feng exerceat. — XLVIII. De contumacibus Clericis & ad officium tardis. XLIKX. Si Clericus furtum Ecclefte fecerit. L. — 7:«ujuslibet ordinis Clericus fé tardius ad Ec- clefíam venerit , deponatur. : Ll. Qusidnulu: Ecclefiaflicorum in tabernis comedere debeat. | LII. DeClericis qui inmutuam cedem prorumpsnt. LIII 2DeClericis Qui ad feecularium defenfionem confa- iant propter diffriflienem Epifcopi. "UR L Í V. De Clericis negotia &- nundinas feflantibus.
L V. 7ifwoluntarié Clericas damnum Eccleftee fecerit, |
€ fatisfaciat , & excommunicetur. |
E l. De converfatione Clericorum ,t in sno conclavi /nt.
LVII. 7 Clericis vitetur ebrietas , que omnium vitie- ram fomes ac ngtrix eff.
LVIIIL. Cujs/cumque ordinis Clerici nuptialia convivia Vitent.
LIX. DeClericis quimagos amt fortilegos confaluerunt.
L X. Clerici tabernas non ingrediantur abí2ue pere-
rihationis necefftate. |
LXI. DeClericis qui in editione arma fempferint.
L XII. DeCleria: per plateas b andronas ambulantes.
LXIII. De Clericis in nundinis € foro deambaulantióas.
LXIV. C/erici qaivigiliis defant f'ipendiis privendi. |
L X V. Clerici maledici degradenisr. |
LXVI.
eapitula. Libri tertis. 2f
LXVI. DeClericis fepulkra demolientións.
LXVIII. 7t Clerici invidi non provebanzur. —
LXV lI. Clerici adulatores C» proditores degradentaur.
L XIX. Clerici nec veffimenti nec calceamenti quarant deqorem.
LXX. DeCiericis quem vel: iter epulas éantan- tibus,
LXXL 2De Clericis per creaturas jurantibus.
LXXII. ANe ante boram tertiam convivia iniantar.
LXXIII, De bis qui in parva etate coramparentibus re- ligionis babitum tenuerunt.
LXXIV. enitens fenfus exegerit inter Offiarios depute- far.
LXXV. ExConüilio Cartaginenfe.
LXXVI. Si Letlor bigamns aut viduam ducit non amplis
uam fubdiaconus fat.
LXXV II. LeHoresfCantoré(aue. c cum orariis agere fuum efficism non debere.
LXXVIII. De Diaconis.
LX XIX.7: levite € virgine; dnte XXV. 4nhos ton
. eomfecrentur.
LXXX. Debonore quem Presbyteris Diaconi, e Dia-
. cogis qui fab ipfis funt debeant exbibere.
LXXXI. Deobedientia Diaconoram erca Presbyteros.
LXXXII. Ne Diaconus pre[ente Presbytero Eucbarif- liam det.
LXXXIII. P Diaconus 1 ulbente Presbytero fedeat.
LXXXIV, 7 Diaconus in conventu Presbyterorum non loquatur nifi interrogaius,
LXXXV. 72 Diaconus tempore tantum oblationis alba starur.
LXXXVI. Quid preter Epifcopum Clericus proficifci non debeat.
LXXXVIL 7 Sacerdos € Levita canes ad venandsm € accipitres non babeant.
LXXXVIII. De bis qui invegritudine fant baptizati,
LXXXIX. Qaid nen oporteat. peregrino Clericos fine £ommendatitiis minifirare..
Tome XI. | D
. 26 Canonum penitentialium XC. Ptnals: minifer fine cbrifmate profícifcatar.
XCI. 71 ab alterius Epifcopochrifma nullus accipiat.
X CLI. Presbyter Diaconum aut. Presbyterum non. ordi- nabit. | |
XCLII. De bis qui probibentur à Preibyteris in ecclefeafii-
^ 6i$ Sacramentis acere. i
XCIV. P: fj Presbyter inconfulto. Epifcopo agendam celebraverit bonore privetur.
X CV. Nt Preibytero alterius regionis prefente Epifcopo vel Presbyteris civitatis liceat miniffrare , &- quo ordi-. ne panem five calicem dent , &- quid Coepifcopi ad
exemplum (eptuaginta feniorum ordinati fant.
XCVI. Dt his qui ex vafis miniferij Ecclefie aliquid vendidersnt. | |
XCVII. Ne Presbyter beneditlionem vel penitentiam ia Ecclefía dare prefumat..
XCVIII. De bis 48i in Ecclefüis in uibus provetti faut. minim perdararunt. 00
X CIX. Qualiter Diaconi ordinentar.
C. . Demumerocerto Diaconorum. |
Cl. Qumso tempore Presbyrerum. conveniat ordinari. CII. Qnwalter Presbyter ordinetur. | CILI. De non contemnendo oblationes Presbyteri con-
ucAti. |
C [ V. Quidnen liceat Clerico in duarum civitatum Ec- clefs minifrare. |
CV. Debiiqumivotantar Coepifcepi,
C V I. Zndicio multitadinis ordinationes feri nom debere.
CVII. De Epifcopalibus ordinationibus.
CVIII. De eietclione Epifcopi. ko We ped
CIX. Deli: qui ad Epifcopatum in provinciis prove- buntur. | z
C X. Quid addi debeant Epifcopi numero ordineto- rum, fí de ordinando Epi[topo fuerit comtraditiswm.
CXI. Nen accipiendum premium pro Epifcoporum be- note de commmsnione peccati. E
CXII. Qsódnen oporteat Epifcopos aut quemlibet ex clero per pecmniae ordinari. |
Lnd
capitula Libri tertii. 27 CXIII. De bis qi cüm fint ex alia provincia in aliis enden ordinationes efficere, — CXIV, Debis qui càm ad Epifcopatum vocanter , evi- sant. CXV. De Epifcopalibus in provinciis ordinationibas. CXVI. 7n9ulomodo de parrochia ad «liam parrochiam Epi(copus tranfeat. — — CXVII. 772 in altera parrochia Clericus alterius parro. cbie Epifcopus non ordinet. CXVIII. 7? nula: Epifcoporum Preibyterorem € Dia- conorum condatior exiflat: € ut Letlores uxores acci- piaut , € Clerici abffineant ab wfaris s &- quo 1emporr vel ipft vel virgines confecrentur. | CXIX. Si qui Clerici ab Epifcopis fuit promoti contem- p[erint , nec iic maneant atnderecedere noluerunt, —— C X X. De bis qui plebes proprias derelinquant, — GXXI. VtEpifcopi qui ordinantur ab ordinatoribus fuis epiflolas accipiam , que diem e Confulem preferant. CXXII. De bis qui femel in Ecclefia legerintab aliis now gaffe promoveri, — "M : CXXIIT. De rebaptizationibas €» reordinationibu: , vel tranlationibms Epifcoporum. o, CXXIV. Qaid non oporteat ordinationes Epifcoporum dis differre. | de CXXV. Qgale: , vel quàm dotli debeantordinari Epif- copi. | CXXVI. Qualiter confecrentmr Epifcopi. CXXVII. Deordinatione miniffrorum Sacerdotum qsan- do Éat. | CXXVIIL 77? Epifcopss juxta Ecclefram babeat bo[pi-. tsm. CXX IX. Ft Epiftopu: pauperes & infirmos tReatur.— CXXX. P Epifcopus fupelleflilem € men(am vilem babeat. | CXXXI. P Epifcopus libros gentiliumuon legat, CXX XII. V? Epifcopus euberuationes pauperum per mi- nifros acat. | CXXXILL, 7/2 Epifcopus tefamenta — ij
24 Canonum penitentialium
CXXXIV. 7t Epifcopus non litiget.
CXXXV. 7t Epi[copus Canones agnofcat antequam ordinetur.
CXXXVI. 71 Epifcopus die Dominico &b Ecclefia deeffe non debeat.
CXXXVII. 7 Epifcopus nullam curam rei familiaris ad fe revocans tantüm orationi € dotirine vacet.
CXXXVIII. 7: Epifcopss fedens fare Presbyterum nom
patiatur.
CXXXIX. 71 Epifcopni collegam ff Presbyterorum (e- gnofcat.
CxXxL. Quamdis Epifcopus in aliena civitate remo- retur.
CXLI .Non liteat Epi[cope à fua Ecclefia plus tri- bus bebdomadibus abe[[e.
CXLII. Delaici nontemere faciendis Epifcopis. CXLIII. Quando € is quibut caufis Epifcopi ad Co- . — mitatum ire debeant.
CXLIV. De Diaconis ad Comitatum dirigendis,
CXL V. Quid ad Comitatum pro pupillis C viduis ac nece[ftatem patientibus frt eundum.
CXLVI. Qgqod non oporteat Epifcopos » Clericos e Monachos predia aliena condacere,
CXLVLILI. De bonore Monachis competentes € st nal. Ius corum tentet. Ecclefraffica aut. [eecularia inquietare negotia , nec alienum fervam prater con[cientiam Domi- ni ejns fufcipere.
CXLVIII. De pacificis peregrinorum , id eff commenda- titiis litteris. :
CXLIX. De Metropolitanis fineularum. provincia-
rum.
C L. De vacantibus Epifcopis,
CLI. 7 Metropolitanis fua jura ferventur.
CLII. P: Epifcopus abfque Metropolitani confcientias
nibil agat in can[ts ceneralibus.
CLIII. De Prefidibus , vel ceteris rempublicam agere v0» Jentibus , ne fine litteris E pifcopi fui communicent, C cum contra diféiplinam egerint excommuniceniur.
capitula Libri tertii. 29 CLIV. 77 Clerici vel laici inaliena Ecclefia non comma. nicent fine litteris Epifcopi fui.
CLV. Quid oporteat egenis epiffolam tribui, boneffieres
autem commendatitiis litteris approbari. CLVI. DeClericis qui fine epiffolis fui Pontificis proft- cifcuntar. | CLVII. 7: (ine epiffola Epifcopi fei non liceat Clericum " Monachum proficifci ibus.
CLV III. De epifola formata. u369Gea6ogede ge eoe DES ona OG OC e OO OR" CANONUM POENITENTIALIU M. LIBER PRIAMV s. CAPITULUM Ll. . Quod nul fit im morte. ultima panitentia
deneganda.
6 de Monachis vel Abba
Ex Epiftola Pape Celeftini ad Epifcopos Galliarum. — c,ij;i capitulo X y Papa 1, E- | piflola 2. ad
"V GNoviMus enim poenitentiam morientibus M denegari, nec illorum defiderijs annui, qui obitus fui tempore hoe animz fuz cupiunt
1 27 - - y | INE
impietatis aliquem reperiri , ut de Dei pietate defpe- ret , quafi non poffit ad fe quoyis tempore concürrenti fuccurrere , &. periclitantem fub onere peccatorum hominem redimere * , quo fe ille expedire defiderat & liberari, Quid hoc *rogoaliud eft quàm morienti mor- tem addere, ejufque animam fua crudelitate ne abío- luta effe poffitoccidere? cüm Deus ad fubveniendum fit X paratiffimus , & invitansad poenitentiam fic pro-- mittat : Peccator , inquit , qacumque die conver(us fue-
rit , peccata ejus non reputabuntar ej, Et terum ; N'olo
D iij
remedio fübveniri. Horremus , fateor ,tantz ,
Epifcopos vo"yincia V iennenfis (^ Narbo- nen[s cap.
Al. * homi- nem ponde- rc quo (c ex pediri dcfiderat liberare. al. * cigo. Al. * ad (ubven. pa- rati ffimus invitàns.
E: |. Colleclto antiqua. Ezech. i8, 7Bortém peccatoris fed. tantüm nt convertatur €- vioat. &3. — Salutem ergo homini adimit quifquis ei mortis tem- 4l. *fpera- pore poenitentiam * denegarit ; & defperavit * de tam penit. clementia Dei , qui eum ad fubveniendum morienti al. * dclpc- (ficere vel in momento poffe non credidit. Perdidif- fet latro in cruce premium ad Chrifti dexteram pen- dens , fi illum unius horz poenitentia non juviffet , cim effet in poena poenituit,& per unius fermonis pro- 4.*pro- miffionem * , habitaculum Paradifi Deo promittente íflionm. promeruit. Vera ergo ad Deum converfio in ultimis pofitorum mente potiüs eft zftimanda quàm tempo- re , Prophetà hoc taliter afferentes Cám vonver(us in- là.;o. gemmeris , tant [alum eris, Cüm ergo Dominus fit cor- dis infpector , quovis tempore non eft deneganda poe- 4 *;j, hitentia poftulanti, cüm illi * fe obliget judici, cui occulta omnia noverit revelari.
CAPUT II.
De bis qui necefsttate mortis urgente peniter- tiam fimul E9 Viaticum petunt. Et de bis qui obmutefcunt antequam ad eos Sacerdos daturus penttentiam accedat.
Ex eife, ^ Ex Epiftola Papz Leonis ad Theodorum Forojulianenfem xci. Leemis Epifcopum. Papa 1. fub - | finer, [iri- "T 4 ergotalium neceffitati auxiliandum eft, ut nec jim actio illis peenitentiz , nec Communionis gratia de- ncgetur , fieam etiam amiffo vocis officio per indicium integri fenfus quzrere comprobentur : quód fi ita ali- qua egritudine fucrint adgravati , ut quod pauló anté * Saceido- pofcebant, fub prafentia * fignificare non valeant , tis, teftimonia eis fidelium circumftantium prodeffe debe- bunt ,ut frmul & poenitentiz & iosdieit benefi- * paterno- €ia confequantur. Servatá tamen regulá Canonum ** 4l. * qui in Cl Ca eorum perfonas quz * in dominicafide difceden- Denma fi do peccaverunt.
Canonum penitentialium. Lib. g.— gi | CAPUT III. Q uod sporteat eum qui. pro illicitis «veniam pofcit , etiam 4 multis licitis abfhinere.
Ex Epiítola Pape Leonis ad Rufticum Narbonenfem Epifco- rpifel
pum; cap. XXxVI. xci1,1nqui- fit. x.
Lip quidem eft debita jufta * repofcere , aliud 4l. * pro- proprio ** perfe&ionis amore contemnere. Sed P/'^; "" illicitorum veniam poftulantem oportet etiam à li- - | citis abftinere, dicente A poftolo : O»nia licent , fed non emnia expediunt, Undé fi poenitentes *habent caufam 4. * peni- quam negligere forté non debeant, melius expetit * E &c.
quis Ecclefiafticum quàm forenfe judicium. — pu dR
CAPUT IV. (0 Quod penitenti nulla (ucra negotiationis exer- cere comentar. -
Ex eadem Epiftola xxi. 20 7 0 TInsifit. -feJp. X1.
VaLITASs lucri negotiantem aut excufat * aut at- 4j « cxho- guit, quia eft & honeftus quzftus & turpis. Ve- ncftat. rumtamen pcenitenti utiliüs eft difpendia pati , quàm periculis negotiationis obftringi , quia difficile eft inter ementis vendentífque commercium non intervenire peccatum,
CAPUT V. Quod ad miliriam facularem poft pemtentiam redire non debeat. Ex Eadem Epiftola, 0 | Inquifit. c
. Lx refp. x11.
ONTRA&IUM eftomnino ecclefiafticis regulis poft peenitentiz actionem redire ad militiam fzcula-
rem, cim Apoftolus dicat : Nemo militans Deo implicat
j1 .. Collectio antiqua fe negotiis ecularibus, Unde non eft liber à laqueis dia- boli qui fe militiz mundanz voluerit implicare.
CAPUT VI. 4l. * fe ur- Quod adolefcens Jf urgente * quocumque peri-
gente.
a*owi- — enlo penitentiam gefsit €9 non fe continet,
necat ab u-
xoris am- — $xoyfy pore remedio * f*fineri , quoufque
plexu.
«reme — pofsit adiptfei continentie flatum per tem-
ERN poris maturitatem : catert tamcn pantten- 4e5 á conj Ugtis deleant continere.
Inquifit, Ex eadem Epiftola.
X111,
mortis aut captivitatis periculo poenitentiam geffit , & poftea timens lapfum incontinentiz juvenilis cg. pulam uxoris elegit , ne crimen fornicationis incurré- ret ; rem videtur feciffe venialem, fi preter conjugem nullam omnino cognoverit. In quo tamen non regu- lam conftituimus , fed quid fit colerabilius zftimamus, nam fecundüm veram cognitionem nihil magis ei congruit qui poenitentiam geffit , quàm caftitas perfe- yerans mentis & corporis, | |
CAPUT VIL
De bis qui pof? penttenttam babitum facularem prefurnunt.
* fecundo Ex Concilio Arelatenfe * , capitulo xxv.
ub Liberio, : I qui poft fan&am religionis profeffionem apof- tatant ; & ad fzculum redeunt, & poftmodum poenitentiz remedia non requirunt , fine poenitentia communionem penitüs nonaccipiant : quos etiam ju- bemus ad clericatus officium non admitti , & quicum- que illefit poft poenitentiam habitum fzcularem non prafumat,
N adolefcentia conftitutus fi urgente aut metu .
. "a PR
—
Canonum panitentialium. Lib. r, prefumat , quod fi prefumpferit , ab Ecclefiá alienus efficiatur. * MEM Dd ico | CAPUT VIII. | ui Quod quibufdam panitentibus priffína red- dantur conjusia propter juventlem statem; uibufdam vero interdicantur conjugia ; €9 quod bac €9 à viris €Ó à feminis uniformiter obfervaveri debeant.
Ex Concilio Toletano *, capitulo vri. — * VI fab Honorio an.
AA, Nriauf & fan&iffimieft patris fententia Papz 655. Bisuisa: is qui in atate adolefcentiz pofitus , dum mertisformidat cafum pervenerit ad poenitentize remedium, fi conjugatus & forte fuerit incontinens, ne ftea adulterij incurrat lapfum , redeat ad prifti- tum conjugium quoufque poffit adipifci temporis ma- turitate continentiz ftatum. Quod nos ficut de viris ita & de feminis equo modo cenfemus, Non quidem hoc generaliter & legitime * preceptum; fed conftat 4. * ar. à nod pro humana fragilitate indultum , ea dumtaxat »ic*- ratione , utfi is qui poenitentiz non eft legibus dedi- tus *antéab hac vita difcefferit , quàm ex confenfu ad ^! * fubai- continentiam eorum * fuerit regreffüs fuperftiti non 41 liceat denuó ad uxorios tranftre amplexus. Si autem icri. illius vita extiterit fuperftes * qui non accepit bene- 4. * (aper- di&ionem poenitentis , nubat fi fe continere non po- fitis teft, & ** alterius fruatur confortio uxoris. Quod de 4 » arc utroque fexu pari modo à nobis manifeftum eft decre- ad conii- viffe : ita videlicet ut in hisomnibus Sacerdotis ordi- 5,4. natio expectetur , ut juxta quod atatem aptam prof- facit, pexerit * continentiz , abfolutionis vel diftrictionts 4l. * poni tribuat legem. 2 | MES
»CAPUT IX.
De bis qui penitentiam minime fervaverunt. Tome XI. | E
: Al. * "Tar raconen- fcm,
Al. * factis myfter. cc-
. lebritati- bus.
[*5 Symma- che,
[d
34 | Coledito antiqua Ex Epiftola Pape $ yricij ad Hymerium Epifcopum * Terrace-
nenfem, cap. v.
E his veró non incongrué dile&iotua Apoftoli- IX fedem eredidit confulendam , qui actá poe- niteutiá tamquam canes & fues ad vomitus priftinos & volutabra redeuntes , & militie cingulum & ludi- cras voluptates , & nova conjugia & inhibitos denuó appetivere concubitus : quorum profeffam inconti- nentiám generati poft abfolutionem filij prodiderunt. De quibus quia jam fuffugium non habent poenitendi id duximus decernendum , ut fola intra Ecclefiam fi- delibus oratione jungantur , facrz * myfteriorum cc- lebritati quamvis non mereantur Mis jm : à Domini- ce autem menfz convivio fegregentur , ut hac faltem diftrictione corredi & ipfi in fe fua errata caftigent, & alijs exemplum tribuant quatenus ab obcoenis cu- piditatibus retrahantur. Quibus tamen quoniam car- nali fragilitate ceciderunt viatico munere cüm ad Do- minum coeperint proficifci per communionis gratiam volumus fubveniri : quam formam & circa mulieres, quz fe poft poenitentiam talibus pollutionibus devin- xerunt , fervandam effe cenfemus. | 2
| CAPUT X. Q ualiter majores penitentiam accipiant , que minoribus non facile committenda eft..—
Ex Concilio Agathenfe, cap. x vir.
OENITENTES tempore quo p petunt , impofitionem manuum & cilicium fuper capita à
Sacerdote ficut ubique conftitutum eft confequantur.
Si autem comas non depofuerint , aut veftimenta non mutaverint , abjiciantur : & nifi digné poenituerint , non recipiantur. Juvenibus etiam poenitentia non fa- cilé committenda eft propter atatis fragilitatem : Via- ticum tamen omnibus in morte pofitis non negandum.
Canonum. panitentialium. Lib. r..— 5g QAPUT XI. | Vt penitentia. tempora juxta. qualitatem peccati decernantur. | Ex Concilio Affricano, cap. x. /—— x Ceniilio
Africano.
X'YOmnurENTIBus fecundüm differentiam peccato- «wig» 4c
à . E : : Aes Y rumEpifcopi arbitrio poenitentiz tempora decer- / opa» nantur, $ TM?D CAQ0- num Affri- e Á P U T X I I. M cana. Pro- : ze ' Vincis. Ex Concilio Carthaginenfe * , Cap. Ixx1V. *Iv. fib
] : ! . | Anaftlafio Sacerdos peenitentiam imploranti abfque per- * fonz acceptione poenitentiz leges injungat.
CAPUT XIII V? penitentia conjugatis ex confenfu detur. Ex Concilio Arelateníc , cap. xin. - 2. Es ARE 2.
Ty)OzNiITENT:IAM conjugatis non nifi ex con- fenfu dandam. | | | |
| CAPUT XIV. | | "Deremedio penitentia ;€9. quod abfolutio pa- nitentum per manuum impo[itionem Epif- coporsm fupplicationibus fiat ; propter quod neceffe eff ut reatus peccatorum ante. ulti- mum diem Sacerdotali [applicatione folva- tur , etiam fi periculo mortis urgente ftatim per acceptionem parmitentia €9. reconciliatio
fubfequatur.— TT E ij
Leoni: 1, epift. xcl.
26 Collectio antiqua. Ex' Epi(tola Pape Leonis ad Theodorum Forojulianenfem Epiícopum.
VriTIPLEX mifericordia Dei ita lapfibus huma- nis fübvenit, ut non folüm per baptifmi gra- tiam , fed etiam per poenitentiz medicinarh fpes vitae
reparetur eterne : & qui regenerationis dona violaf-
Al. * viola- vcilüt.
Af atb, 18. 2 Q.
al. * actio- nein.
Al. * grato.
Al. * nec neceffe,
fent * , proprio fe judicio condemnantes ad remiffio- nem criminum pervenirent. Sic divinz bonitatis prz- fidiis ordinatis, ut indulgentiam Dei nifi fupplicatio- nibus Sacerdotum nequeant obtinere. Mediator enim Dei &hominum Dominus CH & 1s Tus Jesus hanc Przpofitis Ecclefie tradidit poteftatem , ut & confi- tentibus fan&ificationem * poenitentiz darent , & eof- dem falubri fatisfactione purgatos ad communionem Sacramentorum per januam reconciliationis admitte- rent : cui utique operi inceffabiliter ipfe Salvator in- tervenit, necumquamabhis abeft quz miniftris fuis exequenda commifit dicens : £&cce ego vobifcam /um om- nibus diebus uíg8a& ad cenammationem feculi, Qua dere innuitur , ut fi quid fervitutem noftram bono ordine & gratulando * impletur affectu , non ambigamus per Spiritum fan&tum nobisdonatum fuiffe. Si autem ali- quis eorum , pro quibus Domino füpplicamus , quo- cumque interceptus obftaculo à munere prafentis in- dulgentie exciderit , & priufquam. ad conftituta re- media perveniat , temporalem vitam humana condi- tione finierit, quod manens in corpore non. recepit ; confequi exutus carne non poterit. Idcirco * neceffe
eft noseorum qui fic obierint merita actüfque difcu-
tere ; cüm Dominus nofter , cujus judicia nequeunt comprehendi , quod Sacerdotale implere minifterium non potuit , fuz juftitie refervarit : ita poteftatem
"—-
fuam timeri volens, ut hic terror omnibus profit, & .
quod quibufdam tepidis aut negligentibus accidit , nemo non metuat. Multum enim utile ac neceffarium eft, ut p reatus ante ultimum diem Sacer- dotali fupplicatione folvatur. His autem qui in tem-
5K/v9
Canonum panitentialium. Lib. s. 37. pore neceffitatis , & periculi urgentis inflantia przfi- dium poenitentiz & mox reconciliationis implorant, nec fatisfa&io interdicenda eft, nec reconciliatio de- neganda ; quia mifericordiz Dei nec menfuras poffu- mu: ponere , nec tempora definire, apud quem nullas patitur veniz moras vera converfio , dicente Dei fpiritu per Prophetam. C'àm converfus ingemaueris , tunc fatvtis Iai.30. & eris , & alibi , Dic iniquitates tuas prior, ut jufftficeris. 5*- Item : qsia apud Dominum mifericordia ef , € copiofa Pfal. iss. apsd esm redemptio. In difpenfandis itaque Dei donis 7 non debemus effe difficiles , nec accufantium fe gemi- tus lacrymàfque negligere , cüm ipfam poenitendi * 4. * poni- affe&ionem ex Dei credamus infpiratione conceptam , ^*^ dicente Ápoftolo : 2Ve fortà des iis Dess peaitentiam x. Tim. s. ai refpiftant à diaboli laqmeis , a quo captivi tenemtar aid **- ipft volautatem. EE
-A
CAPUT XV. | | | De his qui pro drverfís erratibus panitudinem eie ferventius exegerunt, ! A ; "E Ex Concilio Laodicenífe , cap. 11. | beoe wt
* I» hisqui diverfis facinoribus peccaverunt , & an ptrfeverantes in oratione confeffionis , & poe- D«maf,.
hitenri | . ; nen P € inter- tiz converfionem à malis habuere perfectam pro oidid
pos deli&i , talibus poenitentiz tempus impen- Dionyfj E-
um* propter clementiam & bonitatem Dei commu- 7»
. * 1m-
nlo concedatur, eov eeníuri.
. CAPUT XVI. » ,
Ex Cencilio Carthaginis rv. cap. tixxv. |— ^. [7 Mglisentiores poenitentes tardiüs recipian-
CAPUT XVIL
Item ex eodem Concilio, cap. rxxviri.
E iij
34 Collectio antiqua - T)OzENITENTESs qui in infirmitate Viaticum Eucha- Drs acceperint , non fe credant abfolutos fine manus impofitione ft fupervixerint.
CAPUT XVIIL
De lis qui communionem tempore mortis ex- po/éunts aut fi defperatus €9. confecutus Communtone»n iterum con-ualuerir.
&1o9wboC Ex Concilio Niceno *, cap. xi1. Sylvefire. : : ) 1. E his quiad exitum veniunt etiam nunc lex anti- qua regularííque fervabitur ; itaut fi quis egredi- al.* & ma- tur € corpore ultimo & * neceffario viatico minime ximé nct privetur : quód fi defperatus , & confequutus commu- nionem , oblationifque particeps factus , iterum con- 4.*ea- Valuerit, fitinter eos qui communionem orationis * onum — tantummodo confequuntur. Generaliter autem om- ni cuilibet in exitu pofito , & pofcenti fibi communio- sl. * Ea-. nis X gratiamtribui, Epiícopus probabiliter * ex obla-
chariftiz, tione dare debebit. j M. * pott ] .
e i NN |. CAPUT XIX. UT De panttentibus ut à Presbyteris non recon- cilientur , niff praciptente Epifcopo.
Ex Concilio Carthaginis tertio, cap. xxxt. —
T poenitentibus fecundüm differentiam pec-
catorum Epifcopi arbitrio peenitentiz tempora
* Hicivi- decernantur : & ut * Presbyter inconfulto Epifcopo "u^ — non reconciliet peenitentem , nifi abfentiá Epifcopi neceffitate cogente. Cujufcumque autem poenitentis
4l. * quod publicum & vulgatiffimum crimen eft, quod * uni- pns verfam ecclefiam commoverit ; ante ablidem mánus
Ecclefia Du .no*vcerit. €1 umpopatur.
Canonum pornitentialtura. Lib. r. — 29 CAPUT XX. | x
Item ex Concilio Carthaginenfi 14. de eadem re, cap. rv.
VazL1us Epifcopus dixit : fi quifquam in peri- . Ai: füerit conftitutus , & fe reconciliari divinis altaribus petierit , fi Epifcopus abíens fuerit , debet utique Presbyter confulere Epifcopum , & fic pericli. tantem ejus precepto reconciliare : quam rem debe- mus falubri confilio roborare. Ab univerfis Epifcopis di&um eft : placet quod fan&titas veftra neceffarió nos inftruere dignata eft. |
CAPUT XXI. De tempore remifsionts penitentum.
Ex Epiftola Pape Innocentii * ad Decentium. Epifcopum, cap. vii. |
E penitentibus autem qui five ex gravioribus
A7 commiffis , five ex levioribus poenitentiam ge- - runt, fi nulla interveniat zgritudo , quintá feriá ante Pafcha eis remittendum Romanz Ecclefie confuetu- do demonftrat. Ceterum de pondere zftimando de^ liorum Sacerdotis eft judicare , ut attendat ad con- onem peenitentis , & ad fletus atque lacrymas corrigentis, ac tum jubere dimitti cüm viderit con- gruam fatisfa&tionem. Sané fi quis in egritudinem in-: ciderit , atque ufque ad defperationem devenerit , ei ante tempus Pafche relaxandum , ne de feculo : Íque communione difcedat. . CAPUT XXII. NS
Vt penitentes ab aliis. Eptfcopts «el. Presby- | (trs non recipiantur , nec alibi communi-
Hy ntf; sn pfe locis ubt faerunt. exclufi.
Ex Epiftola Papz Fclicis ad Epifcopos per Siliciam.
* Papa t.
Epiflola Fe * "TES : licis Papa
| Uu ANDUM veró maximé , & omni caurela eft 111. 7. dua
jPOvidendum , né quis fratrum Coepifcoporüm- 7/5 ne
4o Collectio antiqua wsivefs que noftrorum , aut etiam Presbyterorum in alterius EP/^P:. (civitate vel dicecefi poenitentem , vel fub manu pofi- tum Sacerdotis , aut eum qui reconciliatum fe effe di- xerit , fine Epifcopi vel Presbyteri teftimonio & litte- 4. * att I? ris ad * cujus pertinet parrochiam füfcipiat : quod fi piebyier aliqua diffimulatione negligitur , culpa tangit etiam au Epifco- clerum , * qui in locisin quibüs hoc minus curatum P 0" fuerit, commoratur. His itaque riré difpofitis , & ad 4..* Clei- Ecclefiarum noftrarum * notitiam noftra deliberatio- e vc heperlatis, parere vos * convenit. De his fimiliter & warm. in Concilio Árelatenfe , cap. xvi. Al. * con-
venerat. CAPUT XXIII. Depenitentibus fabitó mortuis , ut oblationes earum rectptantur. | Ex V afenfi. mE Ex Condlio Vafenfi, cap. Hs I.
KO his qui poenitentiá acceptá in bono vitz curfu fatisfa&toria compundlionc viventes , fine communione inopinato nonnumquam tranfitu , in agris , aut in itineribus prezveniuntur , oblationem re- cipiendam., & eorum funera ac deinceps memoriam Ecclefiaítico affectu profequendam , quia nefas eft eo- rum commemorationem excludi à falutaribus facris, ui ad eadern facra fideli affcc&tu contendentes , dum diutiüs reos ftatuunt , indignos falutiferis minifte- riis judicant , ac dum purgatiores reftitui defiderant , abíque facramentorum Viiatico intercipiuntur; quibus forte nec abfolutiffimam reconciliationem Sacerdos denegandam putaffet. |
CAPUT XXIV. De panttentibus transgre[foribus.
: Ex Concilio Toletano v1. cap. vr1.
facinori- E : rM facinore '* Concilia , tatio tamen pofcit ut ea
qua
al. * tantis Oz príora numquam filuerint de tanto . -
Canonum. poenitentialsum. Lib. r.— aer que frequenti pravaricatione iterantur , frequenti etiam fententia condemnentur, Et ideo quando * tan- ^l. * quo- ta exiftit perverfitas hominum , ut hi quos fub reli. "^ giofo habitu poenitentiz profeffio pro peccatorum ve- nia ad manum Sacerdotis deduxit , vel adduxit , ite- rum rediviva malitia ad vite priftinz fordes revocet; hujus rei caufà , fancta Synodus decrevit , ut fi qui in- genuorum utriufque fexus ; fi füb nomine poeniten- us * in habitu religiofo funt converfati , poftea autem 4. * pexi- comam nutrientes , vel veftimenta feccularia fümen- *entiz. tes , ad id quod reliquerant redierunt , aut redierint, ab Epifcopo civitatis , in cujus territorio funt con- verfati * , comprehenfi rurfus legibus poenitentia in 4j « con. Monafteriis fübdantur inviti : quod fi facere propter verfi — poteftatis vigorem * diflicil fuerit , tunc fictt 4l. * non prifcorum canonum ftatuerunt decreta , quoufque ad P^"'e* dimiffum ordinem revertantur , excommunicati & anathemate condemnati habeantur : * fed & hi qui 4i » mi. poft excommunicationem vel interdidum cum ipfis liv. communicaverint, Sacerdos autem ad quem pertinere nofcuntur , fi eos quolibet munere vel favore aut ne- gligentia admonere noluerit , ut aut revertentes fuf- cipiat , aut contemnentes de Ecclefia rejiciat , fimili fententia ple&atur , quoufque emendationis vel dam- nationis corum ab eo fententia promulgetur.
CAPUT XXV.
Vt Presbyteri €9. Diaconi in. gravtori culpa convicti manus tmpofitionem tamquam laici nequaquam fufcipiant.
Ex Concilio Carthaginenfi. v. cap. x1.
T£ M confirmatum eft , ut fi quando Presbyteri vel
Diaconi in aliqua graviore culpa convicti fuerint,
pro qua eos à minifterio neceffe fit removeri , non cis
manus tamquam poenitentibus vel tamquam fidelibus Tom. XI.
42 ^ Coledhi antiqua
laicis imponatur, neque permittendum ut rebaptiza- ti ad Clericatus gradum promoveantur. De hac re Papa quoque Syricius ita decrevit dicens : Illud quo- que vos par fuit providere , ut ficut poenitentiam age- re cuiquam non conceditur Clericorum , ita & poft poenitadinem ac reconciliationem nulli umquam lai- co liceat hoaorem Clericatus adipifci.
CAPUT XXVI. Aranf. 1. Ex Concilio Arauficano, cap. rv.
OE NITENTIAM defiderantibus Clericis non negandam.
. CAPUT XXVII. Quod Presbyteri aut Diaconi, fi 1n aliquo cri- eine prolapfi fuerint , mon pofsint per manus impof[utonem parnitentie remedium
confequir, — , Ex Epiftola Pape Leonis ad Rufticum Narbonenfem Epiíco- Epift. xcir. pum, cap. xvi. Inquifit. & | "pae LirNuM eft à confüetudine Ecclefiaftica , ut al 4 qui qui in Presbyterali * honore aut Diaconij gradu
Prsbye- fucrint confecrati , hi pro criminealiquo fuo per ma-
ralem ho- nns impofitionem remedium accipiant poenitendi , norcm -aut |. . "I" .
Diaon Quod fine dubio ex Apoftolica traditione defcendit , M, e ^
iia ecundüm quod fcriptum eft : Sacerdos f£ peccaverit ,
fui, — Sis orabit pro ilo? Unde hujufmodi lapfis ad prome-
rendam mifericordiam Dei privata eft expetenda fe-
4l. * con. Cellio * , ubi illis fatisfa&io fi fuerit digna , fit etiam fiio. — frnctuofa. CAPUT XXVIII. | uS "De bis qui diverfis caufis gentilitatis ritus aliquid peregerunr.
Canonum penitentialium. Lib. i; 44 Ex Concilio Ancyrano * , cap. 1v.
DX his qui facrificare coa&i funt , infuper & ccena-
verunt in idolio , quicumque eorum cim duce-
rentur latiore habitu ipsins ; & veftimentis pre- tiofioribus ufi funt, & praeparata coenz indifferenter participes extiterunt : placuit eos inter audientes uno
anno conftitui , fubcumbere veró tribus annis ; in ora-
tione autem communicare biennio, & tunc ad per- fc&ionis gratiam pervenire. * Quotquot autem af- «e,,,;, i; cenderunt templa vefte lugubri, & recumbentes per i»eipit ea- omne tempus flevere difcubitus, fi compleverunt poe- "^^ 2"7- nitentiam trienni temporis , fine oblatione fuüfcipian-
tur. Si autem non manducaverint , biennio fübiedi poenitentiz , tertio anno fine oblatione communicent,
ut perfectionem quadriennio confequantur, Penes - autem Epifcopos erit poteftas , modum converfionis * 4. * con- eorum probantes , vel humaniüs erga eos agere , ve] "6 ^Pi*. amplius tempus adjicere. Ánte omnia veró prece-
dens eorum vita & pofterior inquiratur , & ita eis im- pertiatur humanitas.
CAPUT XXIX, De lapfís.
Ex Concilio Niczrno, cap. xr.
* Zncyr. 1;
fub. Sy'ae-
. . E fir». 1. Dx his qui prater neceffitatem przvaricati funt,
aut preter ablationem facultatum , aut preter periculum , velaliquid hujufmodi quod factum eft füb tyrannide Licinij ; placuit Synodo quamvis humani- tate probentur indigni , tamen eis benevolentiam commodari. icumque ergó veraciter poenitudi- nem gerunt , tribus annis fideles inter audientes ha- beantur, & fex * annisomni fe contritione dejiciant , ,; . fep. duobus autem annis fine oblatione populo in oratio- tem.
ne communicent. F ij
44 Collectio antiqua CAPUT XXX. De bis qui abrenunciacverunt , €9. iterum ad
f&culum funt regrefst.
Ex eodem Concilio, cap. xir.
fX VicuMQuE vocati per gratiam primüm qui-
Q dem impetum monftraverunt deponentes mili-
ti» cingulum , poftmodiun veró ad proprium vomi«-
tum funt relapfi, ita ut quidam & pecunias tribuerent
& beneficiis militiam repeterent : hi decem ánnis poft
triennij tempus quo inter audientes erunt in afflictione
permaneant. Sed in his omnibus propofitum & fpe-
ciem pcenitentie convenit explorare : quotquot enim
4l. * g-. metu & lacrymis atque poenitentia *, vel bonis operi-
ux 2, Dus, rebus ipfis converfationem* fuam non fimulatio-
ver&onem. nem * demonftrant ; hi definitum tempus auditionis
$e im'- implentestum demum fidelibus in oratione commu- ationc. . WALL . . . .
nicent , poftmodum veró licebit Epifcopo de his ali-
4l, * confa- quid humaniüs cogitare *. Quicumque veró indiffe-
M nur renter tulerunt, & habitum * introeundi Ecclefiam fibi
inrocun- arbitrati funt , ad converfionem poffe fufficere , hi
di, hà: definitum modis omnibus tempus impleant. T— CAPUT XXXI. "De Catbolicis im barefimn tranfeuntibus.
Ex Concilio heliberitano * , cap. xxr1.
S. quis de Ecclefia Catholica ad harefim tranfitum
* $ub M ar- cello, 1,
fecerit , rurfüfque ad Ecclefiam recurrerit , placuit huic poenitentiam non effe negandam , eo quód co- gnoverit peccatum fuum : qui etiam decem annis agat poenitentiam , cui poft decem annos przftari commu- nio debet. Si veró infantes fuerint tranfdu&di quód € fuo vitio peccaverint , incunctanter recipi de- ent.
4r
Canonum penitentialium. Lib. r..— 4g CAPUT XXXII.
Item ex Concilio Agathenfi de eadem re , cap. rxr. Cireiter an- num. o6.
A Psrs , id eft qui in Catholica fide baptizati "^^ t*
funt, fi prevaricatione damnabili póft in hareftm tranfierint , grandem. redeundi difficultatem fanxit antiquitas ; quibus nos annorum multitudine brevia- tá poenitentiam biennij conditione infra Ícriptz obfer- vationis imponimus , ut przícripto biennio tertia die" fine relaxatione jejunent , & ecclefiam ftudeant fre- quentare atque in poenitentum loco, ftando & o- rando humilitatem ita noverint obfervandane , ut etiam ipfi cüm cathecumeni egredi commonentur abf- cedant. Hoc fi obfervare voluerint , conftituco tem- pore admittendis ad altarium obfervatio relaxetur : quód fi arduum vel durum forte utaverint , ftatuta. prateritorum canonum implere debebunt.
CAPUT XXXIII.
Quod hi qui ad iterationembaptifmi uel ui «vel timore coacti animos inclinarust , poentten- tía fint [ublevandi remedio , tta ut fénilis «tatis periculorum quoque E9 agritudinum , ceterarimque. necefsitatum habeatur fo- cita confiderattone re[pectus.
Ex Epiftola Pape Leonis ad Nicetam Aquileienfem Epifcopum, Leonis. x. Cap. XLVII. * | Epift
Al. * bien- niO tertio ;
LXXIX. cap.
I veró de enm fimiliter dile&io tua nos cre» "" didit confulendos , qui ad iterandum baptifmum
vel metu * coacti vel errore " tranfducti funt, & nunc - vi. 1 Al. * tcrro-
fc contra fidei Catholicae Sacramentum egiffe cognof- ^ cunt, ea eít cuftodienda moderatio , quà 1n focieta-
tem. noftram nonnifi per poenitentiz remedium ; & | F iij
46 Colleciio antiqua
per impofitionem Epifcopalis manus communionis recipiant unitatem , tempora poenitudinis habità mo- deratione , tuo conftituenda judicio , prout conver- forum animos infpexeris effe devotos ; pariter etiam habens etatis fenilis intuitum , & periculorum quo- rümque aut egritudinum refpiciens neceffitates : in
quibus fi quis ita graviter v cesis , ut dum adhuc:
poenitet de falute ipfius defperetur , oportet ei per
Sacerdotalem follicitudinem communionis gratiá
fubveniri. | CAPUT XXXIV.
Quód frrianorum Clerici non fint fufctpien- i geb di * in futsofficiss » quamvis eorum bapitf- ma , quod Catholicum conflat , confirmet
Ecclefia.
Ex Epiflela Ex Epiftola Papz Innocentij ad: Alexandrum Antiochenum xvi. Epifcopum , cap. xr vir.
£Ap. j. . " A R RI ANOS praterea ceteráfque ejufmodi pef- As , quia eorum laicos converíos ad Dominum ub imagine paenitentiz ac fancti Spiritus fanctifica- tione per manus impofitionem fufcipimus , non vide- tur Clericos eorum Sacerdotij aut minifterij cujuf- 4l. fafci- p fufcipere* dignitatem ; quoniam quibus folüm pere dcbe- baptifma ratum efle permittimus , quod utique in no- " mine Patris & Filij & Spiritus fancti perficitur , nec fanctum Spiritum eos habere ex illo baptifmate , illif- ue myfterijs arbitramur; quoniam cüm à Catholica fide eorum auctores defeifcerent , perfe&ionem Spiri- tus quam acceperant , amiferunt : nec dare ejus ple- nitudinem poffunt , qua. maximé in ordinationibus operatur, quam per impietatis fuz perfidiam po-
tiüs quàm fidem dixerim , perdiderunt. Quomo-
do fieri poteft , ut eorum profanos Sacerdotes di- gnos Chrifti honoribus arbitremur , quorum laicos imperfetos , ut dixi , ad fancti Spiritus gratiam per-
Canonum panitentialium. Lib. r.. | 45 cipiendam cum poenitentiz imagine recipiamus?
CAPUT XXXV. Jtem ipfe de eadem re. :
Ex epiftola ad Rufum & Eufcbiam Epifcopos , cap. riz. — Ex Epiffela
XXII. 4d ! Epi Vt N TuM eft ad tertiam quaftionem , quz pro Meli
fui difhcultate longiorem exigit difputationem, cüm nos dicamus ab hareticis ordinatos vulneratum per illam manus impofitionem habere caput, & ubi vulnus infixum eft , medicina eft adhibenda , quo * 4/.* u v poffit recipere fanitatem ; quz fanitas poft vulnus fe- ?'* cuta fine cicatrice effe non poterit; atque ubi poeni- tentie remedium neceffarium eft , illic ordinationis honorem locum habere non poffe decernimus : nam fi; ut legitur, 4sed zetigerit imppundus , immundum erit , Num. 15. quomodó id ei tribuetur quod munditia ac puritas - confuücvit accipere?
CAPUT,XXXVI. De Epifcopis qui bareticos vel paganos beredes
mfituunt. Ex Concilio Affricano *, cap. x1viir. * Vulg? | Bliclo, [en e: . TM I e . lledii T £M conftitutum eft : fi quis Epifcopus heredes clesie
^
extraneos à confanguinitate fua vel hereticos ,,,,,,,, etiam confanguineos, aut paganos Ecclefie pratule- cewili rit , faltem poft mortem anathema ei dicatur , atque nie ejus nomen inter Dei Sacerdotes nullo modo recite- tur ; nec excufari poffit fi inteftatus defecerit * quia 4l. * dcecf- utique debuit factus Epifcopus rei fuz ordinationem ferr» qu
congruam fue profeffioni nequaquam differre. CAPUT XXXVII. | Non debere bareticos in bareffmm permanentes
Ecclefiam ingred;.
44 - Collectio antiqua
Ex Laodi- Ex Concilio Laodiciz , cap. vt. eeno Concil.
| ON concedendum hareticis ingreffum domus Dei in hzrefi permanentibus.
CAPUT XXXVIII. De bareticis. ff in. mortis. diférimine con"vertanttir. Aranf. 1. Ex Concilio Araufico, cap. i11.
Ex interpre. IERETICOS in mortis difcrimine pofitos , fi Bird adt Catholici effe defiderant , fi defit Epifcopus , à Presbyteris cum chrifmate & benedictione confignari placet.
Mercateris.
CAPUT XXXIX.
De bis qui terrore compulfi fant ut. baretici commuricarent , fí fe ab bareticis feparare voluerint , ut ab. Ecclefia catholica fufci-
prantur. | Epf.xt. ExEpiftola Pape Leonis ad Anatholium Conftantinopolitanum €Ap. 11. cir- Epifcopum. £A "medium.
I qui plenis fatisfa&ionibus malé gefta condem-
al. * accu- H: & accufare* magis fe eligunt , quàm tueri , Bn. pacis & communionis noftrz unitate lztentur , ita ut digno priüs anathemate quz contra fidem Catholicam
funt precepta damnentur. Aliter enim in Ecclefia Dei,
quz corpus eft Chrifti , nec rata funt Sacerdotia , nec
vera facrificia, nifi in noftre proprietate naturz ve-
rus nos Pontifex reconciliat , verus immacualti agni
fanguis emundat. Nec afperé igitur communio-
nis noftrz gratia deneganda eft , nec temeré lar-
gienda. CAPUT
Canonum panitentialium. Lib. 1..— 4 CAPUT XL. |
Quod omnis cujutlibet. ordinis Clericus , qui catholicam deferens haretica fe communioni mi[cuertt , f ad Eccdlefíam recyerf(ut fuerit , in co gradu quo erat fine premotione perma- neat.
Ex Epiftola Papr Leonis ad Januarium * Aquileienfem —— Leonis 1.
Epifcopum, cap. : Epiflola. 5. as dad CM al. * Julia-
D animz periculum pertinet, fiquifquam de his
qui à nobis in hereticorum atque fchifmatico- rum fe&am delapfus eft , fe utcumque hxretice com- munionis contagione macularit , refipifcens in com- munione Catholica fine profeffione * legitima fatis- factionis habeatur, Saluberrimum enim & fpiritalis mediciug utilitate pleniffimum eft , ut five Presbyteri, five, Diaconi five Subdiaconi, aut cujuslibet ordinis Clerici, qui fe correctos videri volunt , atque ad Ca- tholicam fidem , quam jampridem amiferant , rurfum revertere ambiunt, priüs errores fuos, & ipfos auctores errorum damnari à fe fine ambiguitate "idw Vt
num.
Al. * pro- motionc.
fenfibus pravis etiam peremptis nulla fperanda * fu- 4.* $-
períit occafio nec illud * membrum talium poffit fo- cietate violari, cüm per omnia illis profeffio propria cceperit obviare. Circa quos etiam illam Canonum conftitutionem precipimus cuftodiri , ut in magno habeant beneficio , fi adempta fibi omni fpe promo- tionis , in quo inyemuntur ordine , ftabilitate ma- neant perpetua : fi tamen iterata tinctione non fuerint maculati : nonlevem apud Dominum noxam incurrit, qui de talibus ad facros promovendos ordines Judi- carit. Quód fi cum grandi examinatione promotio conceditur inculpatis, muJtó magis non debet licere fufpectis.
Tome XI. | | G
randi. Al. * ullum.
yo Collectio antiqua
CAPUT XLI. De bis qui cum bareticis nuptiarum copulam | jungunt. | * Sub Sylur. Ex Concilio Laodiciz * cap. x. & xxx. ^" V Ó D non oporteat indifferenter Ecclefiafticos
MEL DLR fcedere nuptiarum hzreticis fuos filios filiàfque * frueris conjungere , fed * magis accipere, fi tamen Catholi-
ex cap, , | COS * le fieri promittant. XXXI. [sCHi
PYTH M * CAPUT XLII. CxXX. : " e k 4. *Chi- — 14b bereticis eulogias accipere non debere.
ftianos.
Ex eodem Concilio, cap. xxxi.
ON oportet ab haereticis eulogias accipere,
quz funt maledi&diones potiüs quàm bene- x exeo, dictiones ; * nequecum hareticis aut fchifmaticis pari« *xxur — ter orare.
CAPUT XLIII. rade De Epifcopis «vel fequentibus ordinibus , qui.
can. 4tffri- : . ; cona Eiche facrofantta my[lerta contractanr , placuit 34 CA, " , " : Bs E ab uxoribus ab[linere..
ex Cartab. Ex Concilio Carthaginenfi, cap. xxv.
V. CAp. 5.
A VRELIUus Epifcopus dixit : Addimus, fratres chariffimi, preterea cüm de quorumdam Cleri- corum ; quamvis Lectorum erga uxores proprias in- continentia referretur , placuit quod & in diverfis Conciliis firmatum eft, ut Subdiaconi qui facra my- fteria contracant , & Diaconi & Presbyteri , fed & al. * prio- Epifcopi fecundüm propria * ftatuta etiam ab uxori- ra vd ptio- bus fe contineant, ut tamquam non habentes videan-
rum.
;
Canonum penitentialtim. Lib. r..— yr tur effe. Quod . nifi fecerint ; ab Ecclefiaftico remo- veantur officio. Ceteros autem Clericos ad hoc nont cogi nifi maturiori etate. Ab-univerfo Concilio di- &um eft : Quz veftra fan&itas eft jufté moderata, & fanda , & Deo placita funt ; confirmamus. |
CAPUT XLIV.
D: bis qui ad bonorem Presbyterg ffe eXa-
mine provecti funt. Ex Concilio Niczno , cap. 1x. Sub Sylv. — fo. I,
G. qui Presbyteri fine examine funt proved , vel cum difcuterentur peccata fua confeffit funt , & homines contra Canones commoti manus confeffis imponere tentaverint , tales regula non admittit , quia quod irreprehenfibile eft Catholica defendit Ec-
clefia, CAPUT XLV.
De. Presbyteris qui. uxores acceperunt , "vel fornicati fant.
Ex Concilio Neoczfíarienfi, cap. 1. Sub Sylve- M re. 1.
: fire. REsBYTER fi uxorem —: ab ordine de- |. ponatur. Si veró fornicatus fuerit , aut adulte- rium perpetraverit ; ampliüs pelli debet , & ad poeni- tentiam redigi. | CAPUT XLVI. De Diaconis fimiliter,
Ex eodem Concilio, cap. x.
IurL1 modo etiam Diaconus fi eodem p fubcubuerit , ab ordine minifterii fubtrahatur.
G ij
Ex Concilio
Eliberit, (ub M arcello. 1. cap. 76.
Al. * Si quis Dia- conum.
Al. * Mona- charum,
y2 Collectio antiqua. CAPUT XLVII.
De. Diaconis ff. antà. honorem peccare probantur...
VisQurs * Diaconus fe permiferit ordinari ,
& poftea fuerit detectus in crimine mortis, quod aliquando commiferit , fi fponté fuerit confeffus , pla- cuit eum actá legitimá poenitentiá poft triennium ac- cipere communionem. Quód fi alius eum detexerit , poft quinquennium acceptà poenitentiá accipere com- munionem laicam debere. |
| CAPUT XLVIII. De Monachis €9 Virg
inibus propofitum nón fervantibus. — |
Ex epiftola Papz Syricij ád Hymerium Epifcopum Terraco- nenfem, cap. vi.
R £ TER EA Monachorum quofdam atque Mo- P * abjecto propofito fanctitatis in tantam proteftaris demerfos efle lafciviam , ut priüs clanculo velut fub monafteriorum pretextu illicita ac facrilega fe contagione mifcuetint : pofteà veró in abruptum confcientia defperatione perducti de illicitis com- plexibus liberé filios procrearint , quod & publice le-
ges & Ecclefiaftica jura condemnant. Has igitur im-
pudicas deteftabilefque perfonas à Monafteriorum coetu. Ecclefiarümque conventibus eliminandas effe mandamus , quatenus retrufz in fuis ergaftulis tan- tum facinus continua lamentatione deflentes purifi- catorio poffint poenitudinis igne decoquere , "ut eis vel ad mortem faltem íolius mifericordiz intuitu per communionis gratiam poffit indulgentia fübve- nite.
Canonum panitentialium. Lib. zr. g5
CAPUT XLIX. 2De [ubintroductis »muliertbus. Ex Concilio Niczno, cap. 111. N itano. T.
IP TERDIXIT per omnia magna Synodus, non Epifcopo , non Presbytero , non Diacono , nec ali- cui omninó qui in clero eft licere fubintroductam ha- bere mulierem , nifi forté matrem , aut fororem , aut amitam vel eas tantüm perfonas qua fufpiciones * 4. * em-
^ . nem fíufpi- effugiunt. | iles
CAPUT L. De Clericis €. Monachis non manentibus in ffo propofito. Ex Concilio Calcedonenfi, cap. vit. 3ub Russ I. V1 femel in clero deputati funt , aut Mona- chorum vitam expetiverunt * ftatuimus neque 4. * egc- ad militiam , neque ad dignitatem aliquam venire '"* mundanam *, aut hoc tentantes & non agentes poe- 4i * fzca-
nitentiam quominus, * redeant ad hoc quod propter l^» Deum primitüs elegerunt , anathematizari.
CAPUT LI. | De. dlericis qui funt in ptochiis , Monaftertis atque Martyris , qua fb poteffate Epif- coporum uniu[cujufque civitatis exiffunt. Ex eodem Concilio, cap. viii.
LE x 161 qui przficiuntur ptochiis *, vel qui a. * dic- rdinantur in monafteriis & bafilicis martyrum, d
fab Epifcoporum qui in unaquaque civitate funt ; (cu poo-
fecundüm fan&orum Patrum traditiones poteftate «hiis
G iij
$4 Colle(i;o antiqua - permaneant; nec per contumaciam ab Epifcopo fuo diffiliant. Qui veró audent evertere hujufcemodi for- mam quocumque modo , nec proprio fubijciuntur Epifcopo; fi quidem Clerici funt Canonum correptio- 4.* cenfa- nibus * fubjaceant , fi veró laici, vel monachi fuerint ris im Communione priventur.
damnationi fivc ultio-
nibus. CAPUT LII. De virginibus vel monachis. | Ex eodem Concilio, cap. xvt.
1 JixGiwNEM quz fe Domino Deo confecravit ,
fimiliter & monachum, non licere nuptialia jura
contrahere : quód fi hoc inventi fuerint perpetrantes
4l *fnc. excommunicentur*. Confitentibus autem. decrevi-
ecommu- mus ut habeat auctoritatem ejufdem loci Epifcopus ' mifericordiam humanitatemque largiri,
CAPUT LIII, «De bis qui fornicantur. irrationaliliter , id eft.
| qui mif/centur pecoribus , aut cum mafculis—..
polluuntur.
2t Ex Concilio Anchirano, cap. xv. *^ | TUN
IB: his qui irrationabiliter verfati funt , five ver-
fantur , quotquot ante vicefimum annum tale
crimen commiferint , quindecim annis exactis in poe- nitentia communionem mereantur orationum , dein- de quinquennio in hac communione durantes , tunc demum oblationis facramenta contingant. Difcu- tiatur autem & vita eorum qualis tempore poenitudi- nis extiterit , & ita mifericordiam bi Juice Quód fi inexplebiliter his hefere criminibus, ad agen- dam poenitentiam prolixius tempus infumant. Quot- quot autem peracta viginti annorum ztate , & uxores
Hp ££.
Canonum penitentialium. Lib. p..— gg. habentes hoc peccato prolapfi funt, viginti quinque annis poenitudinem gerentes in communionem (hf. Gipiantur orationum , in qua quinquennio perduran- tes tunc demum oblationis facramenta percipiant. Quód fi qui & uxores habentes & tranfcedentes quin- quagefimum annum ztatis ita — , ad exi- tum vitz communionis gratiam confequantur.
CAPUT LIV.
De bis qui in pecudes , vel in mafculos , *vel olim pollutt fant , vel bactenss boc vitto tabefcunt. — |
Ex eodem Concilio, cap. xvt. ] O s qui irrationabiliter vixerint , & leprá injüfti * aL» insti. criminis alios polluerint , precepit fancta Syno- dus intereos orare qui fpiritu periclitantur immundo. CAPUT LV.
Deli qui adulteras babent uxores , vel ff ipfi E
. adulteri comprobantur. . Ex eodem Concilio, cap. xix.
S. eujus uxor adulterata * fuerit, vel fi ipfe adul- 4.. * adul-
. : E . ? : ^ tera. terium commiferit , feptem annorum poenitentiá
oportet eum perfe&ionem confequi fecundüm prifti-
nos gradus. e CAPUT LVI.
De bi quipartus fuos ex fornicatione diverfis modis interimunt.
Ex codem Concilio, cap. xx.
E mulieribus quz fornicangur & partus fuos necant , vel quz agunt fecum ut utero con-
ILi Collectio antiqua
ceptos excutiant , antiquá quidem deffinitio ufqué ad exitum vitz eas ab Ecclefia removet : huma. niüs autem nunc diffinimus , ut eis decem annorum tempus fecundüm prafixos gradus peenitentiz lar- giamur.
CAPUT LVII. De bis qui virginum corruptionibus con[csj | fnt. | P
Ex eodem Concilio , cap. xxiv.
V1DAM fponfamhabens fororem ejus violavit ,
& gravidam reddidit ; poftmodüm defponfatam
fibi duxit uxorem ; illa veró que corrupta eft laqueo fe
eremit : hi qui fuerunt confcii poft decennem fatis-
&ionem juffi funt. fufcipi fecundüm gradus poeni- tentiz conítitutos. | |
CAPUT LVIII. four Vt natalitia-vel nuptiae in Quadragefima nor,
nis placet : fub Liberi fent | i e Ex Concilio Laodiciz, Cap. Lir.
Dionyf. exi- | m P [0 D non oporteat in Quadragefima aut nu- | | ptias, aut natalicia celebrari.
CAPUT IIX. Vt im Chrifanorum mon faltetur | | nuptiis, | Ex eodem Concilio, cap. rrr.
V ó D non oporteat Chriftianos euntes ad nuptias plaudere , vel faltare , fed' venerabili-
ter coenare vel prandere ficut Chriftianos decet. CAPUT
Fu AEPNELE
Canonum paenitentialium. Lib.r:.— pz CAPUT LX. Dx parentibus. qui. fidem Jponfaliorum. frangunt.
Ex Concilio Heliberitano,, cap. riv. npo. 305. f«5 Mar-
S Iqui parentes fidem fregerint fponfaliorum, trien- "I^ nii tempore * abftineantur, fi tamen iidem fponfus 4i. * abai- vel fponfa in gravi crimine fuerint deprehenfi, excu. neam fe à fati erunt parentes. Por
CAPUT LXL . | — fponfus. €9 fbonfa benedicantur , €9 -
de caflimonia eorum tempore nuptiarum. Ex Concilio Carthaginenfi, cap. xiir.
9s ON sus & fponfa clim benedicendi fünt à Sa. " cerdote , à parentibus fuis vel à paranymphis of- ferantur , qui dn benedictionem acceperint , eadem nocte pro reverentia ipfius benedictionis in virginitate permaneant.
n
CAPUT LXII.
ued aliud fit uxor , aliud. concubina , nec erret quifqui fitam fuam 1n matrimonium. concubinam babenti tradiderit.
Ex epiftola Pape Leonis ad Rufticum Narbonehíem: E xcit, Epifcopum , cap. xviir | e ipd d O N omnis mulier viro jun&tai uxor eft viri ; quia necomnis filius heres eft patris:nuptiarum autem foedera inter ingenuos funt legitima, & inter equa- les : multo prilis hoc ipfum Domino conftituente, quàm initium Romani juris exifteret. Itaque aliud "^ Tome XI. H
y4 Collectio antiqua eft uxor , aliud concubina, ficut aliud ancilla aliud libera : propter quod etiam Apoftolus ad manifeftan- dam harum perfonarum difetiont teftimonium ponit ex genefi, ubi dicitur Abrahz : Ejice ancillam & filium ejus; non enim heres erit filius ancille cum filio meo Ifaac, Vnde cüm focietas nuptiarum ita ab initio conftituta fit ,ut preter fexuum conjunctionem haberet in fe Chrifti & Ecclefie Sacramentum , du- bium non eft eam mulierem non pertinere ad matri- monium , in qua docetur nuptiale non fuiffe mylte- 4l.* mini- rium *. Igitur cujuslibet loci Clericus fi filiam fuam fenum, — viro habenti concubinam in matrimonium dederit ,- non ita accipiendum eft quafi eam conjugato dederit , nifi forté illamulier & ingenua facta & dotata legiti- mé, & publicis nuptiis honeftata videatur. Paterno arbitrio viris jun&z carent culpa , fi mulieres que à viris habebantur in matrimonio non fuerunt , quia aliud eft nupta; aliud concubina. |
CAPUT LXIII. Q uod non fit conjugij duplicatio , quando an- | cillá velicfa wxor adfamitur. Inquifit. c Ex eadem Epiftola, cap. xix. n
NcriL1LAMdà thoro abjicere, & uxoremcerte ingenuitatis accipere ; non duplicatio conjugi, * Hicisci- Ted profectus eft honeftatis. * Culpanda eft fané ta-- P. 1*9". ium negligentia , fed non penitus defperanda *, ut 4l. *difc- Crebris exhortationibus incitati , quod neceffarié ex- tia w petierint fideliter exequantur. Nemo enim defpe- randus eft dum in hoc corpore conftitutus eft , quia nonnumquam quod diffidentiá tatis differtur , confi-
lio maturiori perficitur. |
CAPUT LXIV. Quod debeant femina , qua captis viris nupfe-
Canonum panttentialium. Libr. — gp rant alit , regrefsis de captivitate virt prioribus copulari , wt quod faum eft. uia
' quifque recipiat. Ex epiftola Pap: Leonis ad Nicetam Aquileienfem Epifcopum, E n P: .
cap. XLII. LXXIy.
hoftilitatis incurfus , ita quedam dicatis divifa
conjugia , ut abductis in captivitatem viris feminz eorum remanferint deftitute , quz viros proprios aut interemptos nii aut numquam à dominatione crediderint liberandos , & in aliorum conjugium foli- tudine * cogente tranfierint. Cümque nunc ftatu 4. * (oliá- rerum auxiliante Domino in meliora converfo, non- "*^* nulli eorum qui putabantur periiffe remearint, meri- tó charitas tua videtur ambigere quid de mulieribus, quz aliis jun&z funt viris, à nobis debeat ordinari, Sed quia novimus fcriptum quod à Domino jungitur prove: mulier viro; & iterum preceptum agnovimus : s? 2uod Mab, i5. Dese. jsnxit, bomo non feparer, Neceffe eft uc. legiti- marum fcedera nuptiarum redintegranda credamus, & remotis malis quz hoftilitas intulit, unicuique id quod legitime habuit reformetur, omníque ftudio procurandum eft ut recipiat unufquifque quod pro- prium eft. | |
C üM ergo per bellicam cladem , & per graviffimos e
|... CAPUT LXV. Quod non probetur effe culpabiles , qui "xorem capts 4n matrimonto videtur e[fe fortitus. | Ex eadem epiftola , cap. * xz irr. (200 * Ca. me
ATE c tamen culpabilis judicetur & tamquam alie- N ni juris pervafor habeatur qui perfonam ejus ma- ritiqui * jam non effe eftimabatur, adfumpfit. Si enim 4l. * quia multa qua ad eos, qui in captivitatem dui funt, per- üncbant , in jus alienum tranfire potuerint , & tamen |. .H ij
* Cap. 11,
* Cap, 1v.
Al. * quia inexcufabi- ter conta- minatio- nem.
éóo . Coletiio antiqua
plenum juftitiz eft, ut iifdem reverfis propria refor- mentur. Quod fi in mancipiis vel in agrisaut etiam in domibus &c poffeffionibus rité fervatur , quanto magis in conjugiorum redintegratione faciendum fit , ut quod bellica neceffitate turbatum eft; pacis remedio reformetur ? |
CAPUT LXVI.
V: ff viri de captivitate regrefst sntemperantia uxorum offen[i nan. fuerint , €9. "uoluerint eas in conjugium recipere , liberam babeant
2 facultatem.
Ex eadem epiftola, cap. * xr iv.
| T ideó fiviri poft longam captivitatem reverfi ita
in dile&iene fuarum — perfeverant , ut
eas cupiant in fuum redire confortium , omittendum eft & inculpabile judicandum quod neceffitas intulit, & reftituendum quod fides pofcit.
CAPUT LXVII,
V: ff mulieres ad priores maritos redire nolue- rint , velut tmpte ecclefia[!ica commmniene priroanda funt.
Ex eadem epiftola, cap. * xz v.
S I autem aliquae mulieres ita pofteriorum virorum amore funt capte , ut malint his cohzrere , quàm ad legitimum redire eonfortium , meritó funt notan- dz , itaut etiam Ecclefiaftica communione priveutur , quz * de re excufabili contaminationem criminis elc- gerunt , oftendentes fibimet pro fua incomtinentia placuiffe , quod jufta remiffio poterat expiare. Re- deant ergo infuum ftatum voluntaria redintegrauone
d dire
Canonum penitenttalium. Lib. ry. — 6r conjugia , neque ullo modo ad opprobrium male vo- luntatis trahatur , quod conditio neceffitatis extorfit ; quia ficut hz mulieres , quz revertere ad viros fuos no- lunt, impiz fünt habenda , ita illz quz in affectum ex Deo initum redeunt meritó funt laudanda.
CAPUT LXVIII. | Quod non liceat. alterius sbon[am ad matri- monti jura forttrt.
Ex epiftola Papz Syricij ad Hymerium Terraconenfem Epifcopum , cap. 1v.
D conjugali autem violatione * requififti , fi def- 4i. * veis- ponfatam alij puellam alter in matrimonium "9" poffit accipere. Hoc ne fiat modis omnibus inhibe-
mus , quia illa benedictio quam nupturz Sacerdos im-
ponit apud fideles cujufdam facrilegij inftar eft , fiulla tranfgreffione violetur.
CAPUT LXIX. De raptoribus.
Ex epiftola Pape Symmachi ad Cafarium , cap. rtt. —— atrelaren- fem Epjf.
APTORES igitur viduarum , vel virginum , ob cer iv. immanitatem tanti facinoris deteftamur , illos vehemenriüs perfequendo , qui facras ** virgines vel 4^ * Dco Er. : . - facratas volentes vcl invitas matrimonio fuo fociare tentave- rint; quos pro tam nefandiffimi criminis atrocitate à communione fufpendi precipimus.
CAPUT LXX. De bis qui rapiunt puellas. Ex Concilio Calcedonenfi , cap. xxvi1. Sub. Leone.
1. s qui rapiunt mulieres fub * nomine fimul ha- 4. * hot-
pitalis fola-
bond: ; Cooperantes aut, conniventes raptoribus tjj nomine. | H 11
62 Collectio antiqua " decrevit fancta Synodus , ut fi quidem Clerici funt decidant gradu proprio, fi veró laici anathematizentur.
| CAPUT LXXI De defpon[atts puelts €5 ab alia corrtptzt.
Ex Anojr. Ex Concilio Ancyrano, cap. x:'
zi. fub. Sjl- " -
veftro. 1. EsPONSATAS puellas, &póftabaliis raptas ,. placuit erui & eis reddi quibus anté fuerant def-
ponfatz , etiam fi eisà raptoribus vis inlata conftiterit. | CAPUT LXXII. | 2De raptoribas [i ad Eccleftam confugerint. zuvilam Ex Concilio Aurelianenf » Cap. r1.
E raptoribus autem id conftituendum effe cen-
fuimus , ut fiad Ecclefiam raptor cum rapta con
venerít,& feminam ipfam violentiam pertuliffeconfti-
terit , ftatim liberetur de poteftate raptoris , & raptor
mortis vel penarum impunitate conceffa , aut fervien-
di conditioni fubje&us fit , aut redimendi fe liberam
habeat facultatem. Si veró qua rapitur patrem habere
4l. * rapto- COnfliterit , & | oque raptori * confenferit , potefta- raw te*Xpatris excufata reddatur, & raptor à patre fuperio-
ienda aut .. UE s : ] dnm ris conditionis fatisfa&ione teneatur obnoxius.
rela CAPUT LXXIIL — Qu uod bi qui. intercedente repadto divortium pertulerunt, aliifque fé junxerint Buptttt , adulteri effe monfirentur.
— Innoc. t. Ex epiftola Papz Innocentij ad Exuperium Tolofanum epift. ;. | Epifcopum, cap. vir. ? 3 I his etiam requifivit dile&io tua, qui interve- niente repudio alij fe matrimonio copularunt ,
Canonum penitentialtum. Lib.r. — 6; quos in utraque parte adulteros effe manifeftum eft. Qui * veró & uxore vivente , quamvis diffociatum effe 4'- * qui videatur conjugium , ad aliam tamen copulam fefti- 55^ d narunt , neque poffunt adulteri non videri , in tantum vel. ut etiam hz perfona , quibus tales conjunáti funt. etiam ipfe adulterium commififfe videantur ; fecun- düm illud quod legimus in Evangelio : Qi dimiferit Mab. i5. axorem fsam , C duxerit aliam , mecbatur : Similiter € qui dimifJam daxerit , mechatar. Et ideó omnes * à * 4e. communione fidelium abítinendos. De parentibus au- tem aut de propinquis eorum nihil tale ftatui poteft , gift fi incentores inliciti confortij fuiffe detegantur.
CAPUT LXXIV. De bis qui uxores , aut qua *uiros dimittunt,
«ut frc maneant. | Ex Concilio Africano, * cap. Lxx. . Poss
. » . llefitone LAcurm utfecundüm Te" do qun Apoftoli- uu»
V camdifciplinam neque dimiflus ab uxore, nequeo». ? dimiffa à marito alteri conjungantur , fed ita maneant yrs | aut fibimet reconcilientur. Q:iód fi contempferint , ad provinens. poenitentiam redigantur ; in qua caufa legem Imperia-
lem petendam promulgavi. CAPUT LXXV. De feminis qua relitdia iria futs aliis nubunt. ^
Ex Concilio Heliberitano , Cap. VIII. $ub Mar-
MN ; celle, 1. TEM feminz quz nullá precedente caufá relique- rint viros fuos , & alteri fe copulaverint* , nec in 4. * & in
e : hoc perma- finc accipiant communionem. mad ate
CAPUT LXXVI. ! x De feminis qua adulteros relinquunt , €9. alii nubunt. e. ]
64 Collectio antiqua Ex Concilio quo fupra , cap. 1x.
T £M feminafidelis, quz adulterum maritum reli- | bed fidelem , & alterum ducit , prohibeatur né ducat ; fi autem duxerit , non priüs accipiat commu- nionem , quàm is quem reliquit de fzculo exierit , nifi forté neceffitas infirmitatis dare compulerit.
CAPUT LXXVII. De facularibus , ut ine. judicio Epifcopi cul-
paliles conjuges non relinquant.
Circiter sn- Ex Concilio Agathenfi, cap. xxvi. pum 06.
cap. xxv. Hi veró fzculares qui conjugale confortium nul- al. * hoc la * culpa graviore dimittunt, vel etiam dimi- vium — ferunt, & nullas caufas difcidii probabiliter propo-
nentes , propterea fua matrimonia dimittunt , ut aut
aliena aut illicita przfumant.. Si antequam apud Epif- al, * Epit. copum * comprovincialem difcidij caufam dixerint, coposcom-e& priüs uxores quàm judicio damnentur abjecerint , cac; àcommunione Ecclefiz, ac* fandi populi coetu pro eo
al. * fün- quod fidem conjugij maculant excludantur.
CAPUT LXXXVIII. De multinubis.
Sub Sylve-.— . Ex Concilio Neoczfarienfi, cap. ri. fíre A». : £s , ] . : : n4. E his qui in plurimas nuptias inciderunt , tem-
pus quidem prafinitum manifeftum eft , fed converfatio corum & fides tempus adbreviat.
CAPUT LXXIX. De virginibus facularibus f£ macbaverint.
d Mar- Ex Concilio Heliberitano , cap. xtv. £U0. I, cello. 1 VIRGINES
Canonum panitentialium. Lib. ;..— 6g
Ix c1N Es quz virginitatem fuam non cufto.
dierint , fi eofdem qui eas violaverint maritos 4l. * duxe- acceperint ; eo quód folas nuptias violaverint , poft zinc ma- anni unius poenitentiam reconciliari debebunt ; vel ritos. fi alios cognoverint viros ; eo quód moechatze funt, placuit per quinquennii tempora actà legitimá poeni- tentiá admitti eas ad communionem oportere.
CAPUT LXXX. De bigamis.
Ex Concilio Laodiciz , cap. r1. 30b iles: TY: qui fecundüm Ecclefiafticam regulam li- Fio Lie. raclegitimé fecundis nuptiis jun&i funt , nec 5, Li. occulté nuptiarum copulam fregerunt *, oportet ut we. parvo tempore tranfado vacent orationibus & jeju- ^^" s niis , quibusetiam juxta indulgentiam communionem mes . reddi deacvimus.
CAPUT LXXXI.
De. eo qui uxorem babet , f£ concubinam lbabuertt , ut non communicet. —
Ex Concilio Toletano, cap. xv1». ^O Ex Toleta- / No primo.
ETERUM isqui nonhabet uxorem , & pro uxo- re concubinam habet , à communione non re- pellatur 5 tantàm ut unius mulieris, aut uxoris, aut concubinz ,ut ei placuerit , fit conjunctione conten- ms. Aliàs veró vivens abjiciatur , donec definat , & ad poenitentiam revertatur. |
CAPUT LXXXIL | De eo qui uxorem babens fapius nacbatur.
Ex Concilio Heliberitano, cap. xrvir.
Tome XI. I
Pj Collectio antiqua |
I quis fidelis habens uxorem non femel fed fepe Q fuerit moechatus , in fine mortis eft conveniendus; quód fife promiferit ceffaturum , detur eicommunio; ( refufcitatus rurfüs fuerit moechatus , placuit ulteriüs non ludere eum de communione pactis.
.. CAPUT LXXXIII. | De viris conjugatis poflea in adulterium lapfis.
Ex Concilio quo fupra, cap. rxix.
I quis fort& habens uxorem femel fuerit lapfus,
placuit eum quinquennium agere de ea re poeni- tentiam , & fic EELUE nifi neceffitas infirmitatis coegerit ante tempus dare communionem, Hoc & cir- ca feminas obfervandum. | |
CAPUT LXXXIV.
. Quod «iri cum adulteris uxoribus. non con-ventant.
Epiftola ; .— Ex epiftola Papz Innocentij ad Exfuperium, cap. 1v. ?»509t. I. T illad defiderandum eft fciri , cur communi- cantes viri cum adulteris uxoribus non conve- niant, cüm contra uxores in confortium adulterorum virorum manere videantur. Super hoc chriftiana re- ligio adulterium in utroque fexu pari ratione con- demnat; fed viros fuos mulieres non facilé de adul- terio accufant , & non habent latentia peccata vin- di&am : viri aurem liberiüs uxores adulteras apud Sacerdotes deferre confueverunt : & ideó mulieribus prodito earum crimine communio denegatur ; viro- rum autem latente commiffo non facilé quifquam ex fufpicionibus abftinetur : qui utique fubmovebitur, fi cjus flagitium detegatur. Cüm ergo par caufa fit, interdum probatione ceffante vindida ratio con- quicícit. | |
—-
Canonum panitenlialium. Lib. i. — 67
ACAPUT:LXXXV. De mulieribus qua. lenocinium fecerint, Ex Concilio Heliberitano , cap. xr:.
ATEXK * vel parens, vel qualibet fidelis , fi
lenocinium exercuerit , eo quód alienum ven- diderit corpus vel potiüs fuum ; placuit cam nec in fine accipere communionem. |
CAPUT LXXXVI. De feminis qua confcijs. maritis adulterant. Ex Concilio. quo fupra, cap. Lxx.
l confcio marito uxor fuerit moechata, d gear nec infine dandam ei effe communionem : fi veró eam
reliquerit , poft. decem annos accipiat. communio- nem.
CAPUT LXXXVIL " p? Jelibus conjugatis fi cum Iuda vel
Gentili machaverint. Ex Concilio quo fupra, cap. rxxvirr.
6 I quisfidelis habens uxorem cum Judaea vel Gen- tili fuerit maechatus ,.à communione arceatur : quód fi alius eum detexerit , poft quinquennium acá legitimá poenitentiá poterit dominice fociari com- munioni, |
CAPUT LXXXVIII Ex Concilio Bracarenfi , Cap. LXXIV. :
Icujus uxor adulterium fecerit , aut vir in alienam uxorem inruerit , feptem annis poenitentiam agat. I 1j
M. * pater,
Ex capitulis Martini Bracarenfs Epifcops , ex Orienta- lium prafer- tim S$ynodis collectis, — ' c&p. LXXVI.
éó$ ^ Coletio antiqua CAPUT LXXXIX, De bis qua duobus fratribus nupfcririt , vel qui duas forores acceperint. &ub. Silute , Ex Concilio Neoczfarienfi, cap. rr.
[Iro 4n.314. | ] "M | V L1ER fi duobus fratribus nupferit , abjicia.
tur ufque ad mortem : verumtamen 1n exitu
propter mifericordiam fi promiferit po faa incolu- mis hujus conjundionis vincla diffolyat , fru&um poe- nitentiz confequatur : quód fi defecerit mulier, aut vir in talibus nuptiis , difficilis erit poenitentia in vita permanenti, | |
CAPUT XC.
De inceflis , ut quamdiu in fcelere funt, inter cathecumenos babeantur.
Ex Concilio Hilarden(i, cap. iv.
l lerdevfi .
fem ore e e . e. .
Tebami E his qui fe incefti * pollutione commaculant, PECORE placuit , ut quoufque in ipfo deteftando & inli-
fev, e . . H s aL* incfta. Cito carnis contubernio perfeverant , ufque ad Miffam
tantüm cathecumenorum in Ecclefiaadmittantur;cum
quibus etiam nec cibum fumere ullum Chriftianorum, ficut Apoftolus juffit , oportet. |
De bis qui proximis fe copalant , ut à commu- nione Chriff feparentur. Ex Concilio Toletano, cap. v.
NA M & hec falubriter precavenda fancimus , né quis fidelium propinquam fanguinis fui ufque- quo affinitatis liniamenta generis fucceffione cognof- cit, in matrimonio fibi defideret copulari : quoniam
Ex Tolet. 5.
Canonum penitentialium. Lib. i. fcriptum eft : Omnis bomo ad proximam [ancuinis fni non Levis, sa. accedat , wt revelet turpitudinem ejus. Nec fine denun- tiatione fit fententiz. Nam pauló póft infert & dicit :
"nima que fecerit de abomimationibus iffi quidpiam,
eribit de medio popali fui. Si quis ergo hujus decreti temerator extiterit , ac vetitum violare prefumpferit ,
tanto graviori fe mul&andum fententia recognofcat;
quantó & propinquiorem cui fe copulari maluit , fuz originis efi non ambigat ; tantóque annofioris ex- communicationis tempore à Chrifti corpore ac frater-
aitatis confortio fequeftretur , quantó fuerit propin-
quioris fanguinis contagione pollutus. Hujus infti- tutionis regulam , cui * fubfcribimus , irrefragabili 41 « qus, &udtoritate nos fpondemus fervaturos. Si quis autem ved cu. tam noftrum vel corum qui nunc fan&z Synodo ex.
hac provincia defuerunt , huictam falubri ordinationi
obviare przfumpferit , vel follerter adimplere negle-
xerit convictus totius fraterna charitatis aliquando habeatur extraneus.
CAPUT XCII. De. inceffis conjuntiionibus ; €9. vidua vel Virgine in uxore furata : €9. de artolis 9 arujpicibus.
* An. yc. 4l. * pollue-
E inceftis conjun&ionibus nihil prorfus veniz 7,
refervamus , nifi cüm adulterium feparatione pericuxo- fanaverint : inceftos verà nullo conjugij nomine depu- 7». ..— t2ndos , quos etiam defignare funeftum eft, hos effe ,«i., cenfemus. Si quis reliam fratris , quz pene priüs fo- edd ror extiterat , carnali conjunctione * violaverit : 5i iR (nafrtió quis frater germanam ^ uxoris accipiat. Si quis nover- & omiffio cam duxerit : Si quis confobrinz * fe fociet : ? quod t7 ita przfenti tempore prohibemus , * ut ita eaque funt 4i. * v: ca ante nos inftituta non diffolvamus. Si quis relicta: vel 25 funt
I iij
Ex Concilio Agathenfi * cap. Lr.
20 - . Colleiito antiqua filiz avunculi mifceatur , aut patrui filiz:vel privign2 * Aut qui fuz conjugio polluatur', Sané quibus conjunctio inli- «x proP'a cita interdicitur habebunt ineundi melioris: conjugii
coníangui- ,.
nitate ii: libertatem.
quam aut quam coníanguinem habuit concubitu polluat , aut duxerit uxorem ; quos omnes & olim , atque fub hac conftitutione inceftos cffe nondubitamus, & inter cathe- cumenos uíque ad legitimam fatisfactionem manere & orare przcipimus : quod ita prz
Ne
[enti temporc prohibemus , ut caqua funt hactenus inftituta non diffolvamus.
Gregorius fanttiffimus ac beatiffrmne. Papa dixit.
E o veró favente follicitudine nimia freti ani-
mequiori mente divino juvamine pro falute omnium ftudere debemus ,ut inconfufo vult non de fraude cujufquam pérculfi adfiftere eterno judici me- reamur , & vocem audire inquientem : Esee ferve bone € fídelis , qnia fuper pauca fuiffi fidelis fupra multa te conffituam , intra in gaudium Domini tui. Hine namque eft, quod ingemifcens dico, quia populi Chriftiani ali-
quos per provinciam Italiam hanc commorantes au- dio temere contra Catholicam fidem & Patrum ftatu--
al.* parra» ta agere * ; itaut Dco facratas feminas ducere prafu-
is mant mulieres , & propinquas conjugio focient : quod opportunum eft fpiritali amputari mucrone , atque fi veftrz placet fanctitati radicitüs evelli, ne feges bon£
4.* in- agricole zizaniorum" mixta horrentibus fructatis for-
quem. defcat, Et infra: |
al. *uic- I Siquis Presbyteram * duxerit in conjugio;anathe-
. e 7 mafi. Etrefponderunt omnestertió , anathema fit,
4.* Si — II. Si quis Diaconum * duxerit in conjugio , ana-
brice vd thema fit. Et refponderunt omnes tertió , anathema
Diaconus fit *. ] !
4x — TIL Si quis Monacham, quam Dei ancillam appel-
* Er ficde- lant , in conjugio duxerit, anathema fit. Et reípon-
incpi i» [*- derunt omnes tertió , anathema fit. ' |
quentibus
ca»onibu; ; lV. 9i quisconmatrem fpiritalem duxerit in conju-
qud inedit. gio , anathema fit, 'Ec refponderunt omnes tertio, non reperi- h fi . . bud anathema fit. |
. . V. Siquisfratris axorem duxerit in conjugio,anathe- ma fit. Ecrefponderuntomnes tertió , anathema fit,
FK*.. i31. fM an
Canonum penitentialium. Lib... 7r
VI. Siquis neptem duxerit in conjugio , anathema fi. Et niic tertió, anathema fit. — .
VII. Siquis novercam aut nurum fuam duxerit in conjugio, anathema fit, Et refponderunt omnes ter- tió, anathema fit. | | | VIII. Si quis confobrinam duxerit in. conjugio, anathema fit. Et refponderunt omnes tertió , anathe- ma fit. E 3 |
IX. Si quis de propri cognatione , vel quam * co- 4.* i» «fir. gnatus habuit , duxerit uxorem , anathema fit. Et ref- ^ ?'^ ponderunt omnes tertio, anathema fit.
X. Si quis viduam * furatus fuerit in uxorem , vel 1tev* ,vir- confentiens ei , anathema fit, Et refponderunt omnes 5,5; vai. tertió , anathema fit. m | mE
XI. Si quis virginem , nifi * defponfaverit, furatus 4l. * quart fuerit in uxorem , & confentientibus * ei, anathema f! on.
p al. * vel fit. Ft refponderunt omnes tertio , anathema fit. ' coníentiers XII. Siquisariolos;arufpices,vel incantatores obfer- ci ^ cum : is » confentien- vaverit aut phylacteriis ufus fuerit , anathema [it Etbos 6 una refponderunt omnes tertió, anathema fit... — Enid
CAPUT XCIIL. De bi qui divoinationes expetunt.
"ow
. Ex Condilio Áncyrano, cap. xxi. . (0. amor. T.
V 1 divinationes expetunt , & morem genti- Ó lium fubfequuntur ; aut in domos fuas hujufce- modi homines introducunt exquirendi aliquid arte malefica , aut expiandi caufa , fub regula quinquen- nii jaccant fecundüm gradus poenitentie defini- tos. I ,
CAPUT XCIV. "De divinis €9 fortilegis. M : d : Ex capitula Ex Concilio Bracarenf& cap. xx. c C d ares
Bracarenfis, cap. LXXI.
22 Collectio antiqua I quis paganorum confuetudinem fequens divi- nos & dmg 3 in domum fuam introduxetit , . quafi ut malum foras mittant , aut maleficia inve- niant., vel luftrationes paganorum faciant ; quinque annis poenitentiam agant. E
| CAPUT XCV. e eo quód non liceat Chrifliants obfervvationes diverfas adtendere.
Ex Concilio quo fupra, cap. xxi. *
* cap.
iXXIZ. LJ LJ [ [3 LJ LÀ D v. []
al. * tenere Ow liceat Chriftianis traditiones * gentilium gra obfervare , vel colere elementa, aut luna aut
evar, — ftellarum curfum , aut inanem ftgnorum fallaciam pro domo facienda, vel propter fegetes vel arbores plan- tandas , vel conjugia focianda. Scriptum eft enim : Cobf. s. Omnia que facitis aut in verbo, amt in opere, omnia in nomine Domini nofri Jesu Cun r5 T 1 facite ,gratias
- '.
agentes Deo. | | M. CAPUT XCVI. .Ex Concilio quo fupra, cap. xxir. " —
O w liceat incolledione herbarum , quz medi- cinales funtaliquas obfervationes aut incanta- tiones adtendere , niít tantüm cum Symbolo divino
addunt edi- & oratione Dominica , ut tantüm Deus * & Domi-
t4 * Crca- mus honoretur. tor om-
* cap. LXXI v.
t : ,
nium & Dom. Sat CAPUT XCVII.
[n5 Anaft. | ;
pd Ex Concilio Carthaginenfi * , cap. zxxxrx.
* Carihag,
2 VcuhRriris vel incantationibus fervientem à
conventu Ecclefiz feparandum. Similiter & 4, * c, Judalcis füperftitionibus ,' vel * fereis inharen-
velferiis. LOCI, | CAPUT
, Canonum panitentiaium. Lib, 1. 773
'el Á PUT X CVII I. Ex Concilio. Bracarenfi, Cap, xxi11, *
$;
* Ex colle.
TOw liceat mulieres Chriftianas vanitatem " in penis
fuis laneficiis obfervare , fed Deum invocent ?'^- Ef.
gdjutorem , qui eis fapientiam texendi donavit. — 4.12" Í quam va- - |» CAPUT. XCIX,. — 7 ni. De Lis qui partus fios ex fornicatione diverfi f | . modis snterimunt. 000: I Ex Concilio Ancyrano, cap. X 070 | , ex noy y ^ bot idtm
D mulieribus quz fornicantur & partus fuos ne« c fupra cant, vel qua agunt fecum ut utero conceptos "^ 7"* excutiant : antiqua quidem diffinitio ufque ad exitum
vitz eas ab Ecclefia removet ; humaniüs autem nunc diffinimus , ut eis decem annorum tempus fecundüms prafixos gradus poenitentiz largiamur. '
LA CAP UT C. ] | De bomicidis, , Ex Concilio quo fupra , cap. xxt.
V r voluntarie homicidium fecerint, niten«- tiz quidem jugiter fe fübmittant , perfectionem VCró circa vitz exitum confequantur,
CAPUT CI De bis qui non. (ponte bomicidium commiferunt. Ex Concilio quo fupra , cap. xxn. | | D E homicidiis non emen commiffts , prior qui-
em diffinitio poft eprennem 2i d pet- Tome XI.
»£ ^ Colechio antiqua... 75 fe&ionem confequi precepit, fecunda veró quins
quennii tempus explere; 2 ^^ CAPUT CIL . i domina per zelum ancillam occiderit. |
^w
- — «Ex Concilio Heliberitano, cap. v. E
al. * domi- e quz femina" furore zeli accenfa flagellis verbe- na. M Jiraveric ancillam fuam , ita ut infra " tertium diem animam cum cruciatu effundat : & quód incertum fit voluntate an cafu occiderit; fi voluntate , poft feptem annos , fi cafu , per quinquennii tempora actá legi- 4l «a4 timá poenitentiá à ** communione placuit abftinere: - commu- quód fiinfra tempora conftituta fuerit infirmata; acci-
nian. plac. ,.; s iámin ^ piat communionem.
| CAPUT CIIL ||. — ' S: quicumque per malefictum bominem inter- ecertt. | JOE
Al, * in
Ex Concilio quo fupra cap. vt.
aL * vene. CI quis vg maleficio * interficiat alterum , eo do. —— quód fine idolatria perficere fcelus non potuit , nec ^ m X in fine inipercieridam illi communionem.
ticndam
non eífc B CAPUT CIV.
ilb, &c. T : :
B Brie Ex Concilio Bracarenfi , cap. xvt.
venfi Con- . : Tq ! :
cil. prime , E his qui fibi quacumque negligentià mortem
Ais (rst: "inferunt , eorum commemoratio in oblatione
put fic isci- non fiat, Similiter & dehis qui pro fuis fceleribus pu-
pe su Diuntur. Placuit ut hi qui fibi ipfisaut per ferrum , aut m pia- e Te .
Pi we hi, per venenum, aut per przcipitium , aut fufpendium ,
As vel quolibet modo violentam * inferunt mortem , nul-
8i, " vIO-
tdi ^- Ja pro illis zn oblatione commemoratio fiat ;: neque gum pfalmis ad fepulturam eorum cadavera deducan-
(d
uu Canons: penitentialium. Lib.r. tur : multi enim fibi hoc per ignorantiám *' ufurpa- ai. * efus Tuat. Similiter & dehis placuitfieri , qui pro fuis fee- Por. feibergutiemuis 0000000 ^CAPUT'CV.- "De bomicidis vel falfes teftibus.
Ex:'Concilio Agatheníe , cap. xxxv, * A nuo 5e6. 5 babito. im.
T4QuE cenfüimus: homicidas & falfos teftes à am : | communione Ecclefiaftica fubmovendos , nifi poe- m nitentiz fatisfactione crimina admiffa diluerint.
CAPUT OVI ZEE SM De bis qui feros [uos extra. judicem necant,.— .Ex Concilio Agathená , cap. rxirr.. .0 0, CM. IXUR
^ dn edit.
. PN
-
S: quis fervum proprium fine confcientia judicis JJocciderit , excommunicatione ,. vel poenitentia - biennii reatum fanguinis emundabit *. al. * emca-
dabit. 22 CAPUT CVIL. — — . "De feris qui ad. Ecclefíam confugerint , ut pt juramentum exire nolentes. liceat occupare.
Ex Concilio Aurelianenfi, cap. rir.: : luni
(CE x vus quiad Ecclefiam pro qualibet cilpa con- 1 Afugerit, fià domino pro admiffa culpa facramen- tum * fufceperit, fattimad fervitium domini fui redire 4. * facia- cogatur : & * pofteà quàm dato facramento domino 4^ « 4 fuo fuerit ME simis , li aliquid;poenz pro eadem pit datis , €ulpa, qua excufatur , probatus fuerit pertuliffe , pro $ Domos *ontemptu Ecclefie & przevaricatione fidei à com- is munione & convivio Catholicorum*extraneushabea e * 44- K ij !
vó - '* . Colletito antiqua Sícue fepe. tur. Si verà fervus pro culpa fua ab Ecclefia defenfa, riis com- tus facramenta domini Clericis exigentibus de impu- prehenfum. irate perceperit, exire nolentem à domino liccat oc.
" cupari, CAPUT CVIII. 4De difcordantibus Epi[copts, - Ex Certa Ex Concilio Cárthaginenfe, cap. xxv.
Di IDENTES Epifcopos , fi non timor Dei, | Synodus reconciliet. |
2) pifcopue difsidentes. Clericos ffve laicos |
4L. " con- concordari * compellat. cordare. : A Ex Concilio Carthaginenfi , cap. xxvr. S TupzNDuw Epifcopoutdiffidentes fratres five Clericos fivelaicosad pacem magis quàm ad ju» dicium hortetur. | | CAPUT CIX. s eu P" De bis qui per * odium ad pacem non | revertuntur. ES Ann» $06. ^ — Ex Condlio Agathenfi, cap. xxzr. ut fupra. |
LAcurrT etiamut ficut plerumque fit , quicum- ] pi odio aut longinqua interfe lite diffenferint, 4l. * dimi. & ad pacem revocari diuturna * intentione nequive- M rint , à civitatis primitus Sacerdotibusarguantur; qui fi inimicitias deponere perniciofa intentione nolue- rint, de Ecclefix coetu juftiffima excommunicatione
pellantur, De bis qui facramentó fe obligant ue ad. E pacem redeant. E
Canonum panitentialium: Lib. s. gp Ex Concilio Hilerdenfi, Cap. vil. Circite»
V3 facramento Ie obligaverit ut *litigans cum 21. acti- J quolibet ad pacem nullo módo redeat , pro per- "Per cum jurio uno anno à communione corporis & fanguinis 2d dco. i Domini fegregetur: : reatum fuum -eleemofynis & vllo modo. fletibus , ac quantis potuerit jejuniis abfolvar A: ad. 4i*àbluac Cbaritatem vero , qse eperit muititudinem peccatorem ,
- €eleriter redire feftinet.
CAPUT CXI. mE - Vt oblationes fratrum difcordantimm non. — |. recpiantur. | | Ex Concilio Carthaginenfi" , cap. xcix. Ex * Car- i i | thbag. 1v. BriaATIONESs diffidentium fratrum neque ín gazophylacio , neque in facrario recipiantur. - CAPUT CXIL ' Caput tondere mulieri non licere, Ex Concilio Agathenfi *. BENT Cen- . €il,. Gan- pee ub
VicuMQu e*mulierem religioni judicans con- h . "n Silveffro 1. venire comam fibi anrputaverit , quam Deus ad ,, * que- velamen ejus & ad memoriam fubje&tionis illi dedit, «mque tamquam refolvens jura fubje&tionis anathemafit, .— "i.
QAPUT CXIII. ANe femina in cimeteriis pervigilent. Ex Concilio Heliberitano, cap. xxxv... . . P
pt A cu1T prolüberi né feminz incimiterio o . gilent, coquód fzpe fub obtentu orationis Jaten- ter fcelera committant, x ou SS .
Uo 7 & ij
s ^ : Collectio pu PPS B
CAPUT. GXIV. ^... Dx ultione nequiter judicantiwm,.
Li * .
Ex T S D (2. Ex Concilio Toletano, cap. XIXIL.
se1v,- | d biscorrii proxegendis populis ac defendesl ,dis impofitam à Deo fibi curam non ambigant ).
al. * & po- ms dum confpiciunt judices ac petentes * pau.
wfac — perum opprefforesexifcere., pris eos Sacerdotali com- monitione redarguant ; eif conienmpleciat, emenda-
aL.* emen- ri * eorum infolentiam regiis auribus intiment ,. ut
€: —— quosSacerdotalis admonitio non fle&it ad juftitiam ,. regalis Ma ab MRHDENE coerceat.
"CN RE E - "EA fols
CAPUT CXV.
y: nullus ciuium fe eflivitates majores in ; villa |
celebret. —
Anrol. 1. Ex Concilio Aarelianenfi cap. xx. *
dit. | * xxv, TT nulli civium Pafchz , Natalis Domini , vel E Quinquagefimazt folemnitatem:ín villa liceat ' «c dp infirmitas probabitur tenuiffe... |
2 CAPUT "CX VI. Nu De bis qui tardisis ad -Ecclefíam accedunt... Ex Concilio Heliberitano ,: Cap. -x xr. VE «uis in nena tus tres Dominicas 3d Ec- al, * tanto.
clefiam non accefferit , pauco * Mos ed abfüinea--
: Miis tüur*, ut correptus effe videatur. gu t. Ust CAPUT CXVIE- AE ud
- De laicis, quibus temporibus COMMPMMTECATC. debeant.
^ MI
Camonum ponitentialium. Lib. rz. 7»
LAd
S Ex Concilio Agathenfi; * 07577007 15 sse pet
" E | Ev TC E * E LARES veró qui Natalem Domini , Paf- xvi. cha , Pentecoften non communicaverint, Catho- lici non credantur, nec inter Catholicoshabeantur. ——
CAPUT CXVIIL. ^ — De Lucis qui in folemnitatibus ad croitatem ES Hon occurrunt. ——— »
" x AE m Ex Concilio, quo fupra. AX Vise | T civesqui füperiorum folemnitatum,id eft; Paf- ercddeum P I5 vc
AJ chz aut Natalis Domini feftivitatibus*cum c np Peces copis intereffe neglexerint , in * po civitatibus coftcs pofitus accipiende communioni fuz benedi&ionis pip ^id
defiderio noverint; qui hoc facere neglexerint trien- ( Càm ia
nio communione priventur Ecclefie, — . — civitatibus ! | apii af " ] be- CAPUT CXIX. niedi& ionis / . ee . ^. o. C Acipiendz De his qui intrantes in Ecclefiam per nimiam cauíà pofi luxurtam [uam Sacramento fe abflinent. —— 4damY.
. AE LE MEL triennio Ex Concilio Bracarenf, — P E apituli
"E . : " : " Martini Ep. I quis intrat in Ecclefiam Dei , & facras fcripturas pracr.c«.
non audit, & pro luxuria fua avertit fe à commu- :xxxiu-. gione Sacramenti , & in obfervandis myfteriis des .—— - dinat conftitutam regulam difcipline , iftum talem projiciendum de Ecclefia Catholica effe decernimus, donec poenitentiam agat , & oftendat fructum poeni- tentiz fuae , ut poffit communionem perceptá indul- gentiá promereri. |
; CAPUT CXX.
. De non permittendum imperare. Religiofis. ^ s, rae | . 5 ge, did Ex Concilio Toletano, - Dico : Ei PE: cep. 35.
do *. Colechio antiqua — * ^ Al. udi- EvERENTLIE totius auditum *, quia res adeo tu percipia- Rs non fruftra cogimur * hanc duriori extirpare* ai. * Adii,, Cenfura : agnovimus enim quofdam Pontifices prz- 4. * cogi cepti Principis Apoftolorum , qui ait : Pafzie qui in sl * exti. U0DIs eff gregem non coatid , fed fpontanée , neque vi domi: gari. nantes in clero , ed forma falli asegse : ita, effe immemo- LF*$. res, ut quibufdam Monafteriis , parrochialibüfque Ecclefüis. , aut fuz confanguinitatis perfonas, aut füi favoris participes iniquum fzpe ftatuant in Przlatum , ita illis providentes commoda inhonefta , ut eifdem :^ ' deferantur , aut que proprio Epifcopo dare juftus or- - .. do popofcerit , aut quarapere deputati exactoris vio» u lentia potuerit : proinde decenter omnibus placet, & in przfenti cale refcindi factum , & non effe de cc- tero faciendum. Nam quifquis Pontificum deinceps ', autfanguine propinquis , aut favore fibi perfonisqui- |». — Bbufcumque devindtis , talia commodare lucra tenta- a. *ad verit aufü* nefanda prefümptionis, & quod vifüni sid pm fuerit devocetur in irritum , & qui ordinabit annua fampiions. excommunicationis ferat excidium. Qua veró ablata «od. fortaffe fuerint;ab eo qui * tulit reddantur in duplum:
CUMMÉO «o. CAPUT CXXL Quód ufüram non folum Clerici exigere non — . debtant , fed nec laici Chrifftam. — ^
Lewii, Ex epiftola Leonis ad Epifcopos per Campaniam & diverías. gif. 007 : : provincias. | GEL
Ec hocquoque prztereundum duximus, quof-
Ni lucri turpis cupiditate captos ufurariam
exercere pecaníam , & foenore velle ditefcere : quod
nos non ! sen in eos qui funt inclericali officio cons
ftituti , fed in laicos cadere qui Chriftianos fe dici cu
piunt ; condolemus. Quod vindicari acriüs in eos qui
72 sfuerintconfutati decernimus, ut omnis peccandi op- " . pertunitas adimatur. . .. . 0. d ' Explitit Liber 1^
INCIPIT
Canonum penitentialtum. Lib. 11. — 8i INCIPIT LIBER 4.4 CAPITULUM L | De conjuratione «vel con[pirattone.
Ex Concilio Calcedonenfi, cap. xviir. $ub Leon; ; I. On 1IuRATIONITS vel confpirationis crimen & ab exteris * legibus eft omnino prohibitum , 4. * fe- multó magis hoc in Dei Ecclefia ne fiat admonere con. ribs vd veniet, Siqui ergo Clerici vel Monachi reperti fuerint Icgibus. conjurantes , aut confpirantes X , aut infidias ponen- ,j « & y, tes Epifcopis vel Clericis*; gradu proprio penitus abji- conjuratio- ciantur *. | | Zr EsiruM cientes.
CAPUT: IL vid
conclericis.
De delatoribus. bs ui Sere
dant ve! P S abícindan- Ex Concilio Heliberitano, cap. rxxrtr. tur.
ELATOR fi quis extiterit fidelis , & per dela- tionem ejus aliquis fuerit profcriptus vel inter- fedus , placuit eum nec* in fine accipere communio- 4l. * noa nem : filevior caufa fuerit , intra quinquennium acci. "if i pere poterit communionem , fi cathecumenus fue- rit ; poft quinquennii tempora admittatur ad baptif- mum.
CAPUT IIL — De accufatis €9 accufatoribus.
Ex Concilie Carthaginis, cap. xcvi. ex. Cartba. 1v,
V RERENDUM in judicio cujus fit conver- fationis & fidei is qui accufat; & is qui accu. fatur. | | |
Tome X I. L
.42 5 Colktio antiqua . GAPUT IV.
e . . s | : Quod. excommunicati ad. accufationem. ad- mitti non debeant.
* yrulg) .Ex Concilio Africano * , cap. xcv.
0 ; ! :
wirt Dp LAcurTQuE omnibus, quoniam fuperioribus ones Conciliorum decretis de perfonis quz admitten- Conil; d& funtad accufationem Clericorum jam conftitutum Africana | eft, & qua perfonz non admittentur non expreffum Pv" eft: idcirco diffinimus eum rité ad accufationem non
admitti , qui poftea quàm excommunicatus fuerit , in
ipfa adhuc excommunicatione conftitutus five fit Cle-
ricus , five laicus accufare voluerit.
EE CAPUT. V.
Quod feros €9 liberti , omnéfque infames perfona non debeant accufare.
. Ex codem Concilio, cap. xcvi.
I: EM placuit ut omnes fervi vel proprii liberti ad accufationem non admittantur , & omnes quos ad accufanda publica crimina leges publice non admit- tunt. Omnes etiam infamiz maculis afperfi , id cft hiftriones ac turpitudinibus fubjectz perfonz , hzre- tici etiam , five pagani, five Judei. Sed tamen omni- bus quibus accufatio denegatur , in caufts propriis ac- cufandi licentia non neganda.
CAPUT VI.
Vr qui unum crimen non probaverit , ad alterum admitti non debeat. |
Ex eodem Concilio, cap. xcvir1.
Canonum panitentialium. Lib. I1. — 85
TEM placuit ut quotiefcumque Clericis ab accu- | pts multa crimina objiciuntur, & unum ex ipiis , de quo priüs egerint, probare non valuerint, ad cetera jam non admittantur.
CAPUT VII. Qui ad. teftimonium admittendi fant.
Ex eodem Concilio, cap. xcvi. —
EsTES autem ad teftimonium non admitten-
dos , qui nec ad áccutfationem admitti praecepti funt, vel etiam quos ipfe accufator de fua domo pro- duxerit; ad teftimonium autem infraannos quatuor - decim ztatis fuz non admittantur.
*De Epifcopo qui excommunicat eum , qui fioi li crimen dicit e(fe confe|Jum. Ex eodem Cencilio, cap. xcix. TEM placuit , ut fi quando ip dicit ali- quem fibi foli proprium crimen fuiffe confeffum , arque ille neget *; non putet ad injuriam fuam Epif- Pd. «d. . * 3 *f11-* . " sunt * & copus pertinere , quód illi foli non creditur , & fifcru- senitere pulo propriz conícientiz fe dicit neganti nolle come nelucri. municare. MEM mE
CAPUT IX. Ut non temere quemquam communicatione * S sse o privet. Epifcopus.
Ex Concilio quo fupra, cap. c.
V AMDIU excommunicato non communica-
verit fuus Epifcopus , eidem Epifcopo ab aliis
non communicetur Epifcopis , ut magis caveat Epif- L ij
4 Collectio antiqua copus , ne dicat in quemquam qued aliis documentis convincere non poteft. | |
C A P U T Xx e 3 De bis qui in accufationem majoris natu «ve- niuni , €9 ut Epiftopum nulli criminofo | liceat. accu[are.
* Ex Car- Ex Concilio Carthaginenfi, cap. vi. * tbazin. 2. : d |
di ? LJ LÀ . e eid VMiDIuUS SL a Affulitanus* dixit : Prz- Afric. Eccl. terea funt quamplurimi non bonz convería- esp. vit1,
A Mac tionis , qui exiftimant majores natu vel Epifcopos ffians, paffim vagéque in accufationem pulfandos : debent Ma(liani- tam facilé admitti nec ne? Aurelius Epifcopus dixit : Maxulia. Placet igitur charitati veftre , ut is qui aliquibus fce- ue ou, LCTIDUS " inretitus eft, vocem adverfus majorem natu hibu, non habeat accufandi. Abuniverfis Epifcopis ditum 4l.* omni- eft; ficriminofuseft , nonadmittatur , " placet.
bus. CAPUT XI. De bisqui merito facinorum fuorum ab E ccleffa congregattone. pelluntur.
* Non ex- | Ex eodem Concilio * , cap. 1x.
sat in Car- | ] . | epic VcusTINus Epifcopus legatus provinciae E dace Numidiz dixit : Hoc ftatuere dignamini, ut fi
no». Afric. qui forté merito facinorum fuorum ab Ecclefia pulfi
pum le , & five ab aliquo Epifcopo vel Presbytero fue-. rint in communione fufcepti , etiam ipfe cum eis pari crimine teneatur obnoxius , refugientes fui Epif- copi regulare Judicium. Ab univerfis Epifcopis dictum eft; Omnibus placet. |
Canonum pornitentialsum. Lib. II. ^g CAPUT XIL — De Presbyteris 2 à proprijs corripiuntur pifcopts. Ex eodem Concilio, cap. X. I» Cariba. ; 1I. A Lipprus Epifcopuslegatus Provincie Numi- ioca. diz dixit : Nec illud pretermittendum eft , ut fi 1,55 7. quis forté Presbyter ab Epifcopo fuo correptus tumo- cap 1o. re vel fuperbia inflatus putaverit feparatim facrificia | Deoofferenda , velaliud erigendum altare contra Ec- clefiafticam fidem difciplinàmque crediderit ; non exeat impunitus. Valentinus V ricco fedis provinciz Numidiz dixit : Neceffarió difciplinz Ecclefiaftice & fidei congrua funt, quz frater nofter Alippius profe- quutus eft , proinde quid videatur veftre dilectioni
Edicite. | CAPUT XIII. 5j qui Epifcopus. ab(que tempore. Synodi in crimine detentus fuerit , 4 duodecim — Epifcopis audiatur. Ex eodem Concilio, cap. xrz. | In tod. in: , eap. x11. E L1x Epifcopus dixit. : Suggero fecundüm fta- $^ C^" 2s ) ' : f. II. tuta veterum Conciliorum , ut fi quis Epifcopus , cap. 10, uod non optamus, in reatum aliquem incurrerit , & erit ei nimia neceffitas non poffe plurimos congre- gare , né incrimine remaneat, à duodecim Epifcopis , & Presbyter à fex Epifcopis cum proprio fuo Epifco- po audiatur; & Diaconus à tribus.
CAPUT XIV. De diverfis ordinibus Ecclefia. fervtentibuss
ut /£ quis in caufam criminis incurrerit €9 L iij
* I» ced, €An. at 9. i8 Concil. Cartb. 111.
Al. * acqui- fivit. Ed * Carth. conc, 5. 6A^p. x.
* I» cod, ean. ca. 19. at im Cartb. 5,
cab. 7 e.
I] Collecito antiqua abnuertt. judicium. Ecclefraflicum , debeat periclitari : €9 ut filgj Sacerdotum [pettacnla f«cularía non exhibeant.
* capitulo, xv.
IT xw placuit, quifquis Epifcoporum , Presbyte- JJ rorum , & Diaconorum, fra Clericorum , cüm in ecclefia ei fuerit crimen inftitutum , vel civilis caufa fuerit commota, fi relicto ecclefiaftico judicio publi- cis judiciis purgari voluerit , etiam fi pro ipfo fuerit prolata fententia , locum fuum amittat. Et hoc in cri- minali actione , in civili veró perdat quod evicit * , fi locum fuum obtinere maluerit. Hoc etiam placuit , ut à quibufcumque judicibus Ecclefiafticis ad alios judi- ces Ecclefiafticos , ubi eft major auctoritas, fuerit pro» vocatum , non eis obíit quorum fuerit foluta fenten- tia, fi convicti non fuerint, vel inirnico animo judi- caffe , vel aliqua cupiditate aut gratia depravati. San& fi ex confenfu partium electi fuerint judices , etiam. à pauciore numero quàm conftitutum eft, non liceat
provocari *, Ec ut filij Sacerdotum fpectacula fecula- |
ria non exhibeant ; fed nec expectent * , licet hoc fem- per Chriftianis omnibus interdictum fit, & ubi blaf-
, phemiz funt non accedant.
| CAPUT xv. Fi ff quis E, ptfcopus accufatur , ad Primatem uo dpfiut provincia caufa deferatur. - j ur cap. xix. *
VnazrLtus Epifcopus dixit : Qiifquis Epifco- porum accufatur , ad Primatem provinciz ip- fius caufam deferat accufator , nec à Communione fufpendatur , cui crimen intenditur , nifi ad caufam fuam dicendam electorum judicum die ftatuta litteris
C. EXT gg.
MEI"RBo BD
Canonum penttenttalium. Lib.1]. — £z evocatus minimé occurrerit ; hoc eft infra fpatium menfis ex ea die qua eum litteras accepiffe conftiterit : quód fi aliquas veras neceffitatis caufas probaverit,
quibus eum occurrere non potuiffe manifeftum fit, -
cauíz fuae dicendz intra alterum menfem integram
habeat facultatem ; verüm tamdiu poft menfem fecun- |
dum non communicet donec purgetur. Si autem ad Goncilium univerfale anniverfarium occurrere nolue- rit, ut vel ibi caufa fua terminetur , ipfe infe damna- tionis fententiam dixiffe judicetur. Tempore fané quo non communicat , nec in fua Ecclefia vel parrochia communicet. Áccufator autem ejus fi numquam die- bus caufz dicenda defuerit, à communione non re- moveatur ; fi veró aliquando defuerit fubtrahens fe, reftirato in communione Epifcopo , ipfe removeatur à communione accufator, ita tamen ut nec ipfi adi- matur facultas caufz peragenda , fi fe ad diem occur- rere noluiffe* probaverit. Illud veró placuit ; ut cüm agere cceperit in Epifcoporum judicio , fi fuerit accu- fatoris perfona culpabilis , ad arguendum non admit- tatur, nifi proprias caufas non tamen Ecclefiafticas
afferere voluerit. | CGAPUT XVI. . De Presbyteris «vel Clericis accufatts.
Ex eodem Concilio, cáp. xx.
I autem Presbyteri vel Diaconi fuerint accufati ,
adjun&o fibi ex vicinis locis * proprius Epifco- pus * legitimo numero collegarum, quos ab codem accufati petierunt , id eftunà fecum in Presbyteri no- mine fex , in Diaconi tres , qui ipforum caufas difcu- tiant : eadem dierum & dilationum & à communione remetionum , & difcuffione perfonarum inter accu- fatores, & eos qui accufantur formá fervatá : reliquo- rum autem Clericorum caufas etiam folus Epifcopus ejufdem loci agnofcat , & finiat. m
Al. im edis, non noluif- Íc * fed nom potuiffc.
Ex ced. cap, cap. 10. ex conc. Cartb. 5. cap. 8.
4l. * Cum prop. &c. al, * pro- prio Epif-
copo.
17; Collectio antiqua
GAPUT XVII. De accufato "vel accufatore.
Ex cod. can. Ex eodem Concilio, cap. xxx. Ecclef. | Am | fram. WT EM placuit, utaccufatus vel accufator in eo loco
unde eft ille qui accufatur, fi metuit aliquam vim temerariz multitudinis , locum fibi eligat proximum , 4l. * produ- quo non fit difficile teftes perducere * ubi caufa finia-
cere, tur. | CAPUT XVIII.
Qui de caufa fna ad tranfmarina putaverit appellandum , in communione minim
f[cipratur.
Kedi. Ex eodem Concilio, cap. xxvrir. wt (upra. | i:
T £M placuit , ut Presbyteri, Diaconi vel ceteri IE inferiores in caufis quas habuerint , fi de judiciis Epifcoporum fuorum quefti fuerint , vicini, Epifcopi eos cum confenfu fui Epifcopi audiant, & inter eos diffiniant adhibiti ab eis Epifcopi : quód & fi ab eis provocandum putaverint, non provocent ad tranfmarina judicia , fed ad Primates fuarum pro- vinciarum , ficut & de Epifcopis fzpe conftitutum eft. Ad tranfmarina autem qui putaverit appellandum , à nullo intra Africam ad communionem fuícipiatur.
CAPUT XIX.
VF: accifatores de levibus ca ufis non audiantur. ,
Ex Concilio Vaíenfi, cap. vir.
L 4 eux praterea accufandi licentiam in noftris ordinibus , fi qua exiítat levitate » Comprimere,. quod
P
Canonum parnitentialium. Lib. 1l..— 4» quid * (i Epifcopus, aliquem judicat abftinendum ^ 4t « « prohumiliatione & correctione fratris , & adfürgitur , Epifcopus exorarià ceteris Adquiefcat fratri, de quo agitur , cor- 4; d sti reione & comminatione adhibita ; fin autem de cri- nendum 6 mine aliquem putet effe damnandum, accufatoris vice P9; Pumi- * difcutiendum fe fciat : fas eft enim ut quz uni pro- correptione . Id
r bantur, probentur omnibus. atris ad-
furgit. CAPUT XX. "e
De accufatoribus fratrum. Ex Concilio Arelatenfe , cap. xxiv. Xue
Os quifalfo fratribus fuis capitalia objeciffe cri-
mina * convicti fuerint , placuit eosufque ad exi- » 44i» tim non communicare , ficut magna * Synodus ante *4i» conftituit, nifi digna fatisfa&tione poenituerint. dixo
CAPUT XXI
Chri &cW(atores fratrum ad. communionem reapiantur , non ad clerum.
Ex Concilio Carthaginenfi , cap. 1v. Ex Cath, IY.
T Y p accufatores fratrum. excommuni- Cent , € fi emendaverint vitium , recipiant eos ad communionem , non ad clerum.
CAPUT XXII. ANt fine accu[atore legitimo quifpiam. condemnetur.
Ex Concilio Telctano, cap. x1. Ex Tele. vt.
[cNuw eft , ut vita innocentis nulla macule-
tur pernicie accufatoris , ideo quifquis à quoli-
bet criminatur , non ante accufatus fupplicio detur ,
quàm accfator prafentetur , atque legum & cano- Tome X]. M |
9? —. Colléito antiqà ^^^ num fententiz exquirantur, Quod" fi indigna ad áccus ^l, *a4 fandum * perfona invenitur, ad ejus accufationem cundum. noir admittatur , nifi ubi pro capité regiz majeftatie càuía verfatur. m
| CAPUT XXIII
zx Canh. De Clericis frequenter litiganttbus.
Iv.tsp. 5S. : É --— -
al. * ad Jus qui frequenter litigat, & ad accufandum X caufandum. facilis eft , teftimonium nemo abíque gravi exa-
mine recipiat.
à Sic babrt— Ex Concilio €arthaginenfi, cap. vir.& Africano, cap. x. eap. 1, . P wx e usua We QUA | DO " Aen v. [D Clericis placuit , ut nullius * Ecclefiaftici ad ! teftimonium dicendum perfona pulfetur. ^ Pla- ^ timo. Cuitque omnibus quoniam fuperioribus Conciliorum niumdi- decretis , de perfogis qua admittenda fünt ad accu- -emndum ** f2tionem Clericorum non admitti *. Qui poftea quàm clefiaftici eujuslibe excommunicatus fuerit , in ipfaadhuc excommunica- P"? tione conftitutus five fit Clericus five laicus accufare
pulíecur. | ! |
Hic inci- VOlucrit.
pit eap. xcv. Conci Africani vulgo dili, feu colle&tionis Canonum A fyicana provincia. Titulus bic eff. Quod excommunicati ad accufationem admitti non debent. Effque cap. x. Cartbaginenfis feptimi. * Jam conftitutum eft, & quz períonz non admittantur non cx- preffum cft, idcirco diffinimus eum rité ad accu(ationem nori admitti, EMT.
CAPUT XXIV. LM De Epifcoporum aut Clericorum accufatoribus. Fab yk . Ex Concilio Calcedonenf , cap. xxr.
X. an. 4j1. Ct E RICO S autlaicosaccufantes Epifcopos aut | Clericos paffim & fine probatione, ad accufatio- nem recipi non debere, fifi priüs eorum difcutiatur 4l. * exifti- exiftimationibus * opinio.
B CAPUT XXV. De falffs tefhibus.
Canonum panitentialigm. Lib. 1I. — gx Ex Concilio Heliberitanp, cap. 1xiv.
. Arsus teftis prout crimen eft , abftinebitur ; fi tamen non fuerit caufa mortis quod objecit & pro- baverit , quod diu tacuit , biennij tempore abftinc- bitur: fiautem non probaverit , conventu Clericorum placuit per quinquennium abftineri. |
CAPUT XXVI Vt nfllus Epifcopus «vel infra pofftus. die Do-
minico cauías audire * prefamat. al. * judi- j^ prefí Mn Ex Concilio Terraconenfi, cap. 1v. — Tn pore MHorimiide
N: LLus Fpifcoporum, aut Presbyterorum , *^ ;:5- vel Clericorum die Dominico Przpofitum cu- Juscumque caufz negotium audeat judicare *, nifi * 4L.» visdi- hoc tantüm ut Deo ftatugg folemnia peragant : czteris cr i» yeró diebus convenientibus perfonis illa qua jufta Wrgra funt habeant licentiam judicandi * , excepto crimi- /&feriniü nali negotio. * EN Fi
CAPUT XXVII Vt nulus Epifcopus pro. judictis munera | ACCIPIAT,
Al. * vindi- candi,
Ex Concilio quo fupra, cap. x.
BsERUuUANDUM quoque decrevimus , ne quis Sacerdotum vel Clericorum more fzecularium judicum audeat accipere * pro impenfis patrociniis 4, « qi. munera , nifi forté ia Ecclefia oblata gratuita , quz gere. non favore muneris videantur accepta , fed conla- tione devotionis inlata. -— fi quafita * probantur 4. * quia accipere , veluti exa&ores fcenoris , aut ufurarum pof- ^ ?! t Fels fecundüm ftatuta Patrum fe noverint degra- ndos. E
M ij
92 Colledlio antiqua ' CAPUT XXVIIL.,
V: E pifcoput nullius caufa audiat ab(que |
prefentía Clericorum fuorum. * Cartbag,— Ex Concilio Carthaginenfi *, cap. xxir1.
yw. fub finem RarTA erit fententia Epifcopi, nifi Clericorum
id fuorum prafentiá confirmetur. CAPUT XXIX. "'" De diferetione caufarum in quibus Sacerdotes judices fieri po[junt. Ex Tolet. Ex Concilio Toletano, cap. xxxr. Heuer. 1. P E Principes contra quoslibet majeftatis obno-
xios Sacerdotibus negqgia fua committunt ; &
: uia Sacerdotes à Chrifto ad minifterium falutis electi al. * con- fant, ibi confentiant * Regibus fieri judices , ubi jure- rari jurando fupplicij indulgentia MEN * , non ubi mitaur, difcriminis fententia praeparatur. 5i quis etiam Sacer- dotum contra hoc commune confultum difcuffor in
alienis periculis extiterit ; fit reus effufi fanguinis
apud Chriftum, & apud Ecclefiam perdat proprium
gradum. | | CAPUT XXX. De contemptu judicij.
Benifacij | | Ex epiftola Papz Bonifacij.
P^pa 1. | " |
E iSrite d Rosa T vera effe illa que adverfum fe dicta funt, Galli, an. qui ad ea confutanda adeffe minimé vult , & nul- 41 ui, IUS dubitat quód ita judicium nocens fubterfugit ;
. Ccriu- . . . tis agen- quemadmodum ut abfolvatur qui eft innocens quzrit ,
dumcre- fed aftuta cavillatio eorum qui verfutias * corum ar-
dunt cff : coníls, £uendas credunt effe confiliis, numquam innocentize
Canonum penitentialium. Lib. IT. — o;
nomen accipiet *. Confitetur enim de omnibus,quif- 4I. * acce- quis fe fubterfugere judicium dilationis * putat : ve- P^, ai. niet tamen aliquando ille qui talis perhibetur in me- tionibus. dium , nec proderit illi totiens latuiffe, totiens fub- terfugiffe , quem fui a&us & commiffa quocumque fuerit *, ea qu& obijciuntur illi fi vera funt crimina, 4; « fuge.
equuntur ; * ut fi adeffe voluerit przfens , fi confi- ric dit , ad objecta refpondeat : quód fi adeffe neglexerit, BiU ad dilationem fententiz de abfentia non lucretur. Nam qw. manifeftum eft confiteri eum de crimine, qui indulto. & toties delegato judicio purgandi fe occafione non utitur : nihil enim intereft utrum in prefenti examine omnia quz dicta funt comprobentur , cüm ipfa quo- que pro confeffione procurata totiens conftet abíen-
tia. | | CAPUT XXXI —.
Vt inter difcordes. Epifcopos comprovvinciales "dntiflites audiant : quod fi damnatus ap- llaverit ad Romanum Pontificem , 1d
obferpandum quod ipfe cenfuerit.
Ex Concilio Sardicenfi, cap. 111. $ub Iulios.
S 1u s Epifcopus dixit : Illud quoque neceffario" ward M
adjiciendum eft , ut Epifcopi de fua provincia ad uum fie. aliam provinciam in qua funt Epifcopi non tranfeant , xd zn nifi forte à fratribus fuis invitati, ne videamur januam judicium. claudere charitatis. Quód fiin aliqua provincia aliquis "sa Epifcopus contra fratrem fuum Epifcopum litem ha- « 4i. judi- buerit , ne unus & duobus ex alia provincia advocet &7» | Epifcopum * cognitorem. Quod fi aliquis Epifcopus 4,5; * vel judicatus * fuerit in aliqua caufa, & putat fe bonam «iam 15 caufam habere ut iterum Concilium * renovetur ; fi ^5. oris vobis placet, fan&i Petri Apoftoli memoriam hono: provincia remus , ut fcribatur vel ab his qui caufam examina. POP
runt * Jalio Romano Epifcopo, & fi judicaverit r€- Romano
novandum effe judicium , renovetur ; L det judices : &c iij |
* Romanus Epiícopus.
Al. * eca- dein.
0o c - Collediio antiqua
fiautem probaverit talem caufam effe ut non refricen- tur ea qua acta funt , quz decreverit * confirmata erunt. 5i hoc omnibus placet ? Synodus refpondit : Placet. SEU
mE CAPUT XXXIL Z3 Vt nullae accufati fedem ufürpet Epifcopi. | E Ex eodem Concilio, cap. rv.
f '|"^AupbENTIUS Epifcopusdixit : Addendam eff
fi placet huic fententiz, quam plenam fan&itate protuliftis , ut cüm aliquis M ont depofitus fuerit , eorum Epifcoporum judicio qui in vicinis locis com- morantur ; & proclamaverit agendum fibi negotium inurbe Roma, alter Epifcopus inejus* cathedra poft appellationem ejusqui videtur effe depofitus omnino non ordinetur ; nifi fuerit caufa in judicio Epifcopi Romani determinata. .. |
CAPUT XXXIII. De Clericis à communione fummotis ab aliis non recipiendis. Epifcopis. Ex eodem Concilio, cap. xvi.
S 1u S Epifcopus dixit : Si hoc quoque omnibus placet , ut five Diaconus , five Presbyter , five
quis Clericorum ab Epifcopo fuo communione fuerit -
rivatus ; & ad alterum perrexerit Epifcopum , & fcierit ille ad quem confugit eum ab pibus fuo fuiffe abjectum , non oportet ut ei communionem in- dulgeat : quod fi fecerit, fciat fe convocatis Epifco- pis caufas effe dicturum. Univerfi dixerunt : Hoc fta- ZN & pacem fervabit , & concordiam cufto- iet.
j
Canonum. ponitentialium. Lib. 1T. oy "CAPUT XXXIV. De excommunicatis apud vicinos E, pifcopos audiendis. . | Ex codem Concilio, cap. xvi.
S1ius Epifcopus dixit : Quod me adhuc: movet
reticere non debeo, Si Epifcopus quis forte ira- cundus , quod non effe debet, citó aut afperé com- moveatur adverfüs Rresbyteram , five Diaconum fuum , & exterminare eum de Ecclefia voluerit, pro- videndum eft né innocens damnetur , aut perdat com- münionem : & ideó habeat poteftatem is qui abjectus eft, ut Epifcopos finitimos interpellet, & caufa ejus audiatur, ac diligenciüs tractetur : quia non oportet ei negari audientiam roganti, Et ille Epifcopus, qui jufté aut injufté eum abjecit, patienter accipiat ut ne. gotium difcutiatur, ut vel probetur fententia ejus à plurimis , vel emendetur. Tamen priüs quàm omnia diligenter & fideliter examinentur , eum qui fuerat à communione feparatus , ante cognitionem nullus de- bet przfumere ut eum recipiat & communioni fociet. Hi veró qui conveniunt ad audiendum , fi viderint Clericorum effe faftigium * & fuperbiam , quia jam non decet ut Epifcopus injuriam vel contumeliam pa- tiatur , feverioribus eos verbis caftigent , ut obediant honefta przcipienti Epifcopo : quia ficut ille Clericis fincerum exhibere debet amorem charitatis , ita quo- que viciffim miniftri infucata debent Epifcopo fuo exhibere obfequia. | |
CAPUT XXXV.
Quód non oporteat Clericos habentes adverfus ff invicem negotía proprium. Epifcopum re- linquere , €9 ad (eculgria judicta convolare.
al. * ftu- dium.
pé Colleijo antiqua Sub Lore Ex Concilio Calcedonenfi, cap. 1x.
DEUM I quis Clericus adverfüs Clericum habet nego- Sud , non deferat a eer proprium , & ad fzcularia percurrat judicia, fed. priüs actio ventiletur apud Epifcopum proprium , vel certé confilio ejuf- dem Epifcopi apud quos utraque partes voluerint ju-
4L * 9*i- dicium continebunt *. Si quis autem prater hzc fe-
MU" — cerit , canonicis corre&ionibus fübjacebit. Quód fi Clericus habet caufam adverfus Epifcopum proprium,
4l. * extra. VCl adverfus alterum * , apud Synodum provinciae
»um. judicetur : quód fi adverfus ejufdem provincie Me- tropolitanum Epifcopus vel Clericus habet querelam ,
4I. * à Pri- petat * Primatem Diocoefeos , aut fedem Regiz urbis
mam f
recarran, Conftantinopolitang ; & apud * ipfum judicetur. al. * ibi
caufam de- CAPUT XXXVI.
t ó; quis excommunicatus ante audtenttam communicare prafumpferit , ipfe in ff damnationem proruir.
Ex eodice Ex Concilio Carthaginis , cap. xxvitt. canon. Ec- eefia Afri" Ar T EM placuituniverfo Concilió , ut qui excommu- esp. 19. nicatus fuerit pro fuo negle&u , fivc Epifcopus , ve quilibet Clericus , & tempore excommunicatio- nis fuz ante audientiam communionem przfumpferit , ipfe infe damnationis judicetur protuliffe fententiam.
CAPUT XXXVII.
Vt Clerici de judicsj fui cognitione mon cogantur — in. publico dicere teflimonium. leciione va
YieYMP €8- Ex Concilio Africano T cap. XXVI.
no». e Con- p Ro ;
ciliis Afri- Dp: TENDuM etiam ut flatuere dignentur , ut ft
deed da qui forté in Eccleffh quamlibet caufam jure Apoftolico
Canonum panitentialium. Lib. 1H. Apoftolico Ecclefiis impofito agere voluerint, & for- té decifio Clericorum uni parti difplicuerit, non li- ceat Clericum in judicium ad teftimonium devocari eum qui cognitor vel prafens fuit , & nulla ad teftimo- nium dicendum Ecclefiaftici cujuslibet perfona pul- fetur. S "P |
CAPUT XXXVIIL. De Clericit damnatis. Ex Concilío Africano, cap. xxix.
HE: illud petendum ut ftatuere dignentur, ut fi quis cuiuslibet honoris Clericus judicio Epifco- porum quocumque crimine fuerit damnatus , non li- ceat eum five ab Ecclefiis quibus praffuit , five à quoli- bet homine defenfari ; interpofita poena damni pecu- niz atque honoris , quo nec atatemi , nec fexum excu-
l b: d en,
fare * pracipiant. al. * excu. | . fandum CAPUT. XXXIX. jS
De Clericis qui. intra annum caufam fuam |. gere von procurarint. - : | Éx Concilio Aftícano, cap. xyvr. (3
VxsuM conftitutum eft, ut quotiens Clericis convid&is & confeffis in aliquo crimine , vel pro-
pter eorum quorum verecundig parcitur , vel propter
Ecclefie opprobrium, aut infolentem infultationem hereticorum atque gentilium, fiforté caufz fua adeffe voluerint , & innocentiam fuam adferere, intra an- num excommunicationis hoc faciant : fi veró intra annum caufam fuam purgare contempferint , nulla eorum vox poftea penitus audiatur. - REM
Tome XL |. ^ MW
llidem.
Ibidem.
Aurel. 3,
e£ ^ Colechko antiqua ^ 7^ | — CAPUT XL .— — :
Quód eledforum judicum fententia [perni non.
de be AL. Ex Concilio Africano, cap. Lxxxix. Ay iss autem quos communis confenfus ele- tus
gerit, non liceat provocare; & quifquis proba- erit pro contumacia nolle obtemperare judici-
. bus , cüm hoc prima fedis Epifcopo fuerit probatum ,
donec obtemperet. CAPUT XLI |
det litteras, ut nullus ei communicet Epifcoporum
De. Presbyteris €9. Clericis , ut non appelle nt |
nifi ad Africanum Concilium.
Ex eodem Concilio , cap. xcir.
2»
| Ti M placuit , ut sies i Diaconi vel ceteri
inferiores Clerici in caufis quas habuerint , fi de judiciis Epifcoporum fuorum quefti fuerint , vicini Epifcopi eos audiant , & inter cos quidquid eft finiant, adhibiti ab eis ex confenfu "9H inca fuorum : quód fi & ab eis provocandum putaverint , non provo- cent nifi ad Africanum Concilium , vel ad Primates provinciarum fuarum. Ád tranfmarina autem qui pu- taverit appellandum , à nullo intra Africam in com- munionem fufcipiatur. 20 US
CAPUT XLIL
Ex Concilio Aurelianenfi, cap. xxxrr.-
"LzRICusincujuslibet gradu pofitus fine Pon-
tificis fui permiffu nullum ad fzculare judicium prafumat attrahere, neque laico , inconfulto Sacer- dote Clericum in fxcularc judicium liceat exhibere.
pee «7
Canonum banitentialium. Lib. II... gp CAPUT XLIII | De damnatis €9 minifirare tentautibus..— Ex Concilio Antjocheno , cap. tv. 7 Sub Iulio, e " "e MES 000 775 e. j4T- I quis Epifcopus damnatus à Synodo , Presbyter aut Diaconus à fuo Epifcopo, aufi fuerint aliquid de minifterio.facro contingere , five Epifcopus juxta praecedentem confuetudinem , five Presbyter aut Dia- conus , nullo modo liceat ei nec in alia Synodo refti- tutionis fpem aut locum habere fatisfactionis : fed & communicantes ei omnes abjici de Ecclefia , & maxi- mé fi poftea quàm didicerint adverfum memoratos prolatam fuiffe fententiam eifdem communicare ten- taverint.
CAPUT XLIV. | De Clericis excommunicatis €9 laici. —
. * B
Ex Concilio Antiocheno , cap. v1.
Sl quis à proprio Epifcopo communione .privatus eft, nona ante füfcipiatur ab.aliis, quàm fuo re- concilietur Epifcopo 5 aut certé adSynodum qua con- -gregatur occurrens pro fe fatisfaciat , & perfuadens Concilio fententiam fufcipiat alteram. Hac autem definitio manear circa laicos, & Presbyteros , & Dia- conos omnéfque qui fub regula effe monftrantur.
CAPUT XLV. De Epifcopis €9 Clericis adeuntibud | Imperatorem. — : . Ex Concilio Antiocheno, cap. xt. | S Ei Epifcopus aut Presbyter , aut quilibet re- z
fubje&us Ecclefiz preter confilium & litteras N ij
goo ^. Colecito antiqud. 7 Epifcoporum provincie , & precipué Metropolitani adierit Imperatorem, hunc reprobari & abjici opor- tet , non folüm à communione , verüm & ab honore cujus particeps videtur exiftere; quia venerandi Prin- . Cipis auribus moleftiam tentavit inferre contra leges Ecclefiz. Si igitur adire Principem neceffaria caufa depofcit , hoc agatur cum tractatu & confilio Metro» politani & ceterorum Epifcoporum , qui in eadem provincia commorantur : quietiam proficifcentem fuis profequantur epiftolis. |
CAPUT XLVI | | De damnatis: Epifcopis aut. Clericis , €9 Adeuntibus Imperatorem. —
Ex eodem Concilio, cap. xi1.
Iquisà proprio Epifcopo, Presbyter, aut Diaco«
nus, aut à Synodo fuerit Epifcopus forte damna- tus, & Imperatoris auribus moleftus extiterit , opor» tet ad majus Epifcoporum converti Concilium , & qua putaverint habere jufta plurimis Epifcopis fug- gerant , eorümque diícuffiones ac judicis preftolen- cur, Si veró hzc parvi pendentes molefti fuerint Im- peratori , hos nulla venta dignos effe , nec locum fatis- fa&ionis habere, nec fpem futura reftitutionis peni tus opperiri dijudicamus. - : E
| CAPUT XLVIL : De Epifcopis ab ejufdem prostucia Sacerdoti- | bus. confonanter exclufis. Ex Concilio Antiocheno , Cap. xv.
- quis Epifcopus de certis criminibus accufatus condemnetur ab omnibus Epifcopis ejufdem pro- vinciz , cunctique confonanter eamdem contra eum formam decreti protulerint , hunc apud alios nullo
ACE ww PtLoca v o LC.
Canonum penitentialium. Lib. IT. — qox giodo judieari , fed Brmam concordantium Epifco- porum provinciz manere fententiam. ME
CAPUT XLVIIL — — — D: Synodis qua ab. Epifcopis , fuis debent temn- poribus 1n praóincia celebrari. Ex Concilio Antiocheno, cap. xx. |
RoP»TERn utilitates Ecclefiafticas, & abfolutio-
nes earum rerum , quz dubitationem controver- fümque recipiunt , optime placuit ut per fingulas quafque provincias bis in anno E pifcoporum Concilia celebrentur. Semel quidem poft tertiam feptimanam fefti Pafchalis, ita ut quarta * feptimana Pentecoftes 4. * in conveniat Synodus , Metropolitano provinciales Epif: aver (ep
NS . timana qua
copos ammonente, Secunda veró Synodus fiat Idibus (osi Octobris , id eft decimo quinto die menfis Octobris , vor , id c quem hyperbereteon. Graci cognominant. In ipfis diva autem Conciliis adfint Presbyteri , & Diaconi, & «conveniat. omncs qui fe lafos exiftimant , & Synodi experiantur examen, Nullis yeró liceat apud fe celebrare Conci- lia, preter eos quibus Metropolitana jura videntur effe commiffa.
qDe Epifcopis qui ad Concilia non. occurrunt.
Ex Concilio Africano *, cap. xr1rt. - * oulgo
: | dicto, fen
T £M placuit, utquotienfcumque Concilium con. /777 7 ] gregandum eít , Epifcop) qui neque etate, neque cano». zgritudinc, neque aliqua graviori neceffirate impe- — diuntur , competenter occurrant ; & Primatibus fua- 5. rum quarumque provinciarum intimetur , ut de uni- verfis Epifcopis , vel duz vel tres turma fiant , ac de fingulis turmis viciffim quotquot electi fuerint ad
iem Concilii inftantifimé occurrant : quód fi non
| | N iij
Jo . . .. Colleliio antiqua.
potuerint: occurrere , excufationes fuas im tra&oria
fubfcribant , velfi poftadventum tra&toriz alique ne-
ceffitates repente forfitan ortz fuerint, nifi rationem
impedimenti fui apud fuum Primatem reddiderint , . Ecclefie fuz communione debere effecontentos. — -
... CAPUT L.-
Vt de alieno Mouaflerio fufceptos nec Prapofr- .,£os: Mona[lerij nec Clericos liceat ordinare, .
B Ex Concilio Ji faienno " cap. XLVII.
Ibidem, ! TY TEM placuit, ut fi quis de alterius Monafterio re« À pertum , vel ad Clericatum promovere voluerit , - velin fuo Monafterio majorem Monafterij conftituerit, Epifcopus D hoc fecerit à ceterorum communione fejun&us , fuz tantüm plebis communione contentus fit : & ille neque Clericus neque prepofitus perfe- veret. z E E "T E " CAPUT LI. ED - De ordine quo depofiti iterum ordinentur... Ex Tolet. Ex Concilio Toletano, cap. xxvirr. e; IY. s uera "E , fuod PiscoPus, Presbyter, aut Diaconus fi à gra-- praec du fuo injufté deje&us in fecunda * Synodo * in- dum $yno- nocens reperiatur , non poteft effe quod fuerat , nifi dw. — gradus amiffos recipiat coram altario de manu Epifco-
porum , fi Epifcopus eft , orarium , annulum, & ba- . culum recipiat , fi Presbyter , orarium: & planetam fi Diaconus orarium & albam ; fi Subdiaconus pate- nam& calicem, fic & reliqui gradus ea in repazatio- . nem fui recipiant , que cüm ordinarentur percepes runt, S3 | "s | CAPUT LII.
: Ve E pi[copus diecef anos Presbyteros: ,.€9 :
Canonum punitentialium. Lib. 11. goa. quofdam ex laicis conuenire ltteris ad Syno- dum voneat.. |
Ex Concilio Terraconenfe, cap. xii. Tempore ; |... Hermi[da PrsTOL E talesperfratres* ad Metropolitanos 77^? 51. * fant dirigendz , ut non folüm à cathedralibus* : Ecclefie Presbyteris ; verüm etiam de dicecefanis ad m
Concilium trahant, & aliquos de filiis Ecclefiz fzcu- 4, laribus fecum adducere debeant. - pe y a h kon |
CAPUT LIII. | 'Ut ad. Metropolitani arbitrium Synodus. | | ongregetur. — m
Ex Concilio Arelatenfi, cap. xvii. Ex Arelat. ] , Ai.
fua dirigat. MEME ni. id CAPUT LIV.
"De de fenfüribur Eccleftarum ab Imperatore lie E Ex Carfh.
Ex Concilio Carthaginenft, cap. xiv. - | dd A. B Imperatoribus, univerfis vifum eft poftulan-: ^^ 5: Á dum propter adflictionem pauperum , quorum. moleftiis fine intermiffione £atigatur Ecclefia ; ut de- fenfores eis adverfus potentias divitum cum Epifco- porum provifione delegentur. E
- -
104... Coletiio antiqua —
E |. CAPUT LV.
De bis qui Ecclefíaflica mirifleria prater | «c Ecdeffam faciunt.
Tempore | ] Ex Concilio Gangreníi, cap. vi.
Ld
. Siveftri
brat , & defpiciens Ecclefiam ea quz fünt Ecclefiae voluerit ufurpare , non conveniente Presbytero jux- tadecretum Épifcopi , anathema fit.
CAPUT LVL "De fructuum oblationibus , qua miniftris Eccleffa conferuntur.
eet gen Q. quis extra. Ecclefiam feorfum conventus cele-
Ex eodem. Concilio ; Cap. vri.
S quis oblationes Ecclefiz extra. Ecclefiam acci- " '" wvOhpere vel dare voluerit prater confcientiam Epifa copi , vel ejus cui huiufcemodi officia commiffa funt, nec cum eius voluerit agere confilio , anathema fit.
CAPUT LVIL —— De bis quain ufus pauperum conferuntur. .—
Ex eodem Concilio, cap. viz. —
4:
I quis dederit aut acceperit oblata prater Epifco- um , vel eum qui conftitutus eft abo , ad difpen- ' — fandam mifericordiam pauperibus, & qui dat & qui accipit , anathema fit. | ZA
50. CAPUT LVIIL — À De bis qui agapas, id eff paffiones ponperums rffut deputant.
Ex eodem Concilio, Cap. xj.
« ; * .
Siquis
Canonum pornitentialium: Lib. 11. jog
I quisdefpicit ees qui fideliter agapas , id eft con-
Qi pauperibus exhibent , & propter honorem
Domini convocant fratres, & noluerit communicare
hujufcemodi vocationibus ; parvi pendens quod geri« tur , anathema fit,
CAPUT LIX. Vt qui oblationes. defunttorum retinent ,. excommuntcentur.
Ex Concilio Vafenfi, cap. 1v. | 00 Ex Vafenfs I.
V1 oblationes defunctorum retinent , & Ec-
Q.s tradere demorantur , ut infideles funt ab
Ecclefia abjiciendi , quia ufque ad exinanitionem fidei pervenire certum eft hanc pietatis divine exacerbatio-
nem, quia & fideles de corpore recedentes votorum
fuorum plenitudine, & pauperes conlatu alimoniz & neceffaria fuftentatione fraudantur. Hi enim tales
quafi egentium necatores , nec credentes judicium
Dei habendi funt. Unde & quidam Patrum hoc fcri-
ptis fuis inferuit congruente fententia , quá ait * : 445, Amico quippiam rapere , fürtum eft; Ecclefiam frau- epi. ».— dare , facrilegium, Augüftinus.* in fermone Evan- ^ er gelii Johannis : Ecce inter fan&os eft Judas : ecce fur «zxpfr. i» eft Judas : Et ne contemnas, fur facrilegus * , non fv»»s. I qualifcumque fur loculorum , fed dominicorum : lo- ;,5^— culorum , fed facrorum ; fi crimina difcernuntur in 4. * & à- foro, qualifcumque fur & peculatus; peculatus enim 5I". dicitur furtum de Republica , & non fic judicatur fur-
tum rei privatz , quomodó publice : Quanto vehe-
mentiüs judicandus eft fur facrilegus qui aufus fuerit 4j « «4 non undecumque tollere , hoc eft* de Ecclefia tollere? * &« ve quialiquid de Écclefia furatur , rapit, * & tollit, Jude "9*7. perdito comparatur. — — | funt in edit.
Tome XI. | Oo
106 — ^ —— Collectio antiqua —
| CAPUT LX. | "De his qui. fuas wel propinquorum oblatione? | | Ecclefis fraudant. | Anno Chri- . Ex Condilio Agathenfi, cap. 1v.
M LERICI etiam vel feculares, qui oblationes
4l. * cft. X, , parentum, aut donatas , aut teftamento * relictas a]. * peg; TE CIDIETE prafumpferint* , aut id quod ipfi donaverunt wrin. «^ Ecclefüs , vel. Monafteriis crediderint auferendum, . ficut Synodus fanéta cónftituit , velut necatores pau- perum quoufque reddant , ab Ecclefiis excludantur.
. CAPUT LXI.
$i quis potentium quemlibet expoliavverit , £9 admonente Epifcopo non reddiderit , | excommuntcetur.
Ex Tolet. 1. Ex Concilio Toletano, cap. xr.
I quis de potentibus Clericum aut quemlibet pau-
4l. * piv 4. S periorem * aut religiofum expoliaverit , & man-
PUU- — daverit eum ad fe venire Epifcopus ut audiatur ; &
.. contempferit , invicem mox fcripta percurrant bs omnes provincim Epifcopos, & quoícumque adi
Al. * habea-
potuerint , ut excommunicatus habeatur * , donec au- tur ipfe do. diatur & reddat aliena. ! ncc obediat | & reddat. CAPUT LXIL
Si Epifcopus à Metropolitano admonitus pro Synodo , pel. ordinatione Eprfcopali , ventre diflulerit.
Anno 5 o6. Ex Concilio Agathenfe, cap. xxxvi. £4p. XXXY. |
Canonum penitentialium. Lib. II. — 107 S Metropolitanus Epifcopus ad Comprovinciales Epifcopos * epiftolas direxerit , in quibus eos aut b«c* vex ad ordinationem fummi Pontificis , aut ad Synodum eodein invitet , poftpofitis omnibus , except gravi infirmi- iw. : tate corporis , aut preceptione regia , ad conftitutam diem adeffe non differant : quod fi defuerint', ficut prifca Canonum przcepit auctoritas , ufque ad proxi- mam Synodum charitate fratrum & Ecclefie commu- nione priventur. | A E | - Symmachus* Czffario Epifcopo: Igitur quemadmo. "5x eifsts dum fupra diximus per fingulas Ecclefias beneficia que ** | funt diu cuftodita ferventur, & fi tamen Ecclefie - Aquenfis Antiftes., vel alius quilibet Metropolitano Pontifici juxta Canonum diffinitionem vocatus obtem- perare noluerit , noverit fe* fuccidendum , quod non 4. * (uw-
optamus ; Ecclefiafticá difcipliná. dendum. f | CAPUT LXIIL edipi
Vt Epifcopus , qui contra fuam profefstonem in Concilio babitam venerit , deponatur. : Ex Concilio Carthaginenfr, cap. xii: *. " *ExCartb, . T4 ; 20. , semine fe- I quis contra fuam profeffionem & fubfctiptio- ede. V nem venerit in aliquo, ipfe fe honore * privabit. * *5/w« Genedius Epifcopus dixit : Omnia ergoqua à coetu * ren liis gloriofiffimo ftatuta. funt placet ab. omnibus cuftodiri. 4. * sb
. : P^ s hoccetu fe Áb univerfis Epifcopis dictum eft , placet, placet ut (i.
euftodiantur ab omnibus. fni vetro CAPUT LXIV. 2 De communione privatis €5 ita defuncias. ^ ' Ex epiftola Leonis Papz ad Rufticum. - mm | eif $2.
| Onu caufa Dei judicio refervanda eft, iu isjuiji. s. cujus manu fuit, ut talium obitus ufque ad
communionis remedium non * differretur : nosautem ^5» deeft * O ij
108 - Collecito antiqua . quibus viventibus non communicavimus ; hiortuis communicare non poffumus. |
CAPUT LXV. De terminis minime transferendi.
Ex Epifldla Ex epiftola Pape Innocentij ad Florentinum , cap. XXXI.
: ViIJ.[770c.
t. ad Fh-"-!NNWNOCcENTIus Florentino Epifcopo Tiburti- zw T M nent. Non femel fed aliquotiens clamat fcriptura bwrinens.. divina transferri non oportere terminos à Patribus conftitutos , quia nefas eft, fi quod alter femper pof- federit, alter invadat. Quod tuam bonitatem frater & Coepiícopus nofter Urfus adferit perpetraffe : nam al. * Fci- Nomentanam five Felicienfem * parrochiam ad fuam cc» — dicecefim à majoribus pertinentem invafiffe te, atque illic divina celebraffe myfteria inconfulto eodem ac nefciente , non fine dolore conqueftus eft. Quod fi verum eft , non leviter te culpam incurriffe cognofcas : unde fi declinare cupis tante ufürpationis invidiam , noftris litteris admonitum te convenit abftinere. Cer- té fi aliquid tibi credis juftitiz fuffragari , integris om- nibus & in priftino ftatu manentibus poft dies venera- biles Paíchz adeffe debebis, ut memoratis poffis in- tentionibus refpondere , partibüfque in medio collo-
catis quid antiquitas aut veritas a requiramus. .
CAPUT: LXVI. De E prfcopis qui quod repetere potuerint ,-
pratermifa Synodo smvaferint.
Ex cod can. Ex Concilio Carthaginis.
cap. 110.
E » ! '
jn E LAcurr, utEpifcopiquafcumque Ecclefias vel
plebes, quas ad fuam cathedram exiftimant per- tinere , non ita repetierint , ut caufas fuas, Epifcopis Judicantibus , agant : Sed alio renitente inruerint, five volentibus , "five nolentibus plebibas caufz fuz
cap, 87.
z. Cr i Ed PE. A P9 . " z E z
-— -— — Lom]
Canonum penitentialium. Lib. 17. — 109 detrimentum patiantur. Et quicumque jam hoc fece- runt X, ft b cft inter Epifcopos finita contentio, 4 * &c- fed adhuc inde contendunt; ille inde difcedat quem "^
conftiterit , mn judicibus * Ecclefiafticis , in- 4, « judi ib
ruiffe. Nec fibi quifque blandiatur , fi à Primate, ut ciis. retineat, litteras impetrarit : fed five habeat litteras , five non habeat, conveniat eum qui tenet , & ejus litteras accipiat, ut eum appareat pacificé tenuiffe Ecclefiam ad fe pertinentem. Si autem ille aliquam p-"- retulerit , per Epifcopos judices caufa niatur , five quos eis Primates dederint , five quos "T )* CX
ipi vicinos cum confulto * Primatis delegerint. confeníu, ft» , con-
CAPUT LXVII. fultu.
Vt bafilice , im. cujus. territorio (unt, im ejus Epifcopi maneant poteftate.
Ex Concilio Aurelianeníe, cap. xxxiii. * Aurel, 1. In editis. *
XVII-
|MNEs autem bafilice , quz per diverfa * con- 57...
ftru&tz funt , vel quotidie conftruuntur , placuit à 1oca. fecundüm priorum Canonum regulam , ut in ejus Epifcopi , in cujus territorio pofita funt , poteftate
confiftant. | CAPUT LXVIIL | De parrochits.
hé d
Ex Concilio Calcedonenfi, cap. xvir. $ub Leonr.
I.
- NGUuLARUM Ecclefiarum rufticas * parrochias «/. * regio-
vel in poffeffionibus * manere debere inconcuffas 2/75, illis Epifcopis , quieas retinere nofcuntur , & maxime tionibus. fiper tricennium eas abíque vi obtinentes fub * dif- f « (ua. penfatione rexerunt. Quod fi intra tricennium fada , fuerit vel fiat altercatio , licere eis qui fe lazos adfe- ] runt apud fanctam Synodum provinciz certare". subs Bis
Quód fi quifquam à Metropolitano leditur , apud Pri- cramco. O iij
110 c. Collectio antiqua |
4l. * pri- 'matem * Dicecefeos , aut apud fanctam Conftantino- * e c . . [2À .
Bein) politanam fedem judicetur , ficut fuperiüs dictum eft. fug. Sique veró civitas poteftate imperiali novata* eft , aut 4l. ^ 29** fi protinus * innovetur , civiles * difpofitiones & pu« conftituta . : ; ; .
eft autcere blicas Ecclefiafticarum parrochiarum quoque ordines
uus fubfequantur.
M NE | CAPUT LXIX. | Al.* civili- N 5. , . bu & m- ^uod eccleffarum omnium dotes ad. Epifcopi
blicis for-
mulis ordinationem debeant pertinere.
etiam 'ec- "T | |
clefiaftica- Ex Concilio Toletano, cap. xix. "
Pon parro- E HM
pde VLT: contra Canonum coriftituta fic Eccle-
eur ! B fias, quasedificaverint, poftulant confecrari : RE ut dotem quam ei Ecclefiz contulerint cenfeant ad ; Epifcopi ordinationem non pertinere , quod factum
Al. * & ta-
| & " in preteritum difplicet, & in futuro prohibetur : trio, — Scd omnia fecundüm conftitutionem antiquam ad Epifcopi ordinationem & poteftatem pertineant. —
CAPUT LXX. L* pat. 2De fricennalt perfertpttone * , ut poft triginta
criptione, fempus exclufft.
E£vpiflola Ex epiftola Pape Gelafjj. x. Gelafr x. E ; | E | Tq
pickup Lrup etiam adnedi placuit , ut fi , quod abfit , fmm. M facultates Ecclefix, nec non & dicecefes qua ab 4l. *trice- aliquibus poffidentur Epifcopis iure fibi vindicent
4l. * Idibus quod tricennalis * lex concluftt, quia & filiorum no-
Mai Af. flrorum Principum ita emanavit auctoritas , ut ultra & Pigs. vi-
Ha ) í | . e . : ris clari. £rigintaannos nulli liceat pro eo appellare, quos le-.
mis Confg. gum tempus excludit. Datum Iduum * Maiarum A fte- Hbs.. ro&Prefidio. ^ ^ —. — | Z2
3:
annos nulli liceat pro eo appellare quod legum
wa oue 7*
Canonum: ponitentialinm: Lib. 1I..— var a CAPUT LXXL — Vt Epifcopus ambulet per. diecefim fuam. —
Ex Concilio Bracarenfi , cap. 1. Ex Conal, . Bracar. : p: AcurT omnibus Epifcopis atque convenit , 4/4? (er ut per fingulas Ecclefias Epifcopi per dicecefes ambulantes ; primüm difcutiant Clericos quomodó ordinem baptifmi teneant , vel Miffarum, & qualiter p officia in Ecclefia peragant : & firecté qui- em invenerint , Deo gratias ; Pctutenm minimé, docere debentignaros, & hoc modis omnibus przci- ere , ut ficut antiqui Canones iubent ante dics viginti aptifmi ad purgationem exorcifmicathecumeni cur- — - rant , in quos * viginti dies omnino cathecumeni Scan Symbolum quod eft, Credo in. Deum Patrem omnipo-. gimidic- tentem Ípecialiter doceantur. Poftquam ergo hec * 5s, |. fuos Clericos difcufferint vel docuerint Epifcopi ,alia ^ — die convocatá plebe ipfius Ecclefie doceant illos ut | errorem * fugiant Y nai , vel diverfa crimina, id 4 * ero-— eft homicidium , adulterium , perjurium , falfum tefti- rcs. monium , & reliqua peccata mortifera; & quod no- lunt fibi fieri non faciant alteri : & ut credant refur- re&ionem omnium hominum , & diem judicii in quo unufquifque fecundüm füa opera recepturus fit. Er fic poftea Epifcopus de Ecclefia illa proficifcatur ad
CAPUT LXXII : Vr Epifcopus duos folidos tantum accipiat,
neque tertiam partem de oblationibus qua- rat , €9 ut Clerici non cogantur more fercvili.
Ex Concilio quo fupra, cap. rt.
LAcurTut nullus Epifcoporumcüm fuasdices ^. cefes perambulant ; preter honorem cathedr&
r2... Colletiio antiqua fuz , id eft duos folidos , aliquid aliud per Ecclefias
tollat ; neque tertiam partem ex quacumque oblatio-
4l. * &à4 ne populi in Eccleftis parrochialibus requirat *; fed
idee illa tertia pars pro luminaribus Ecclefiz , vel recupera- pz» e^ 5^ tione fervetur : & fingulis annis — exinde ra rationi fer. cio flat : nam fttertiam partem illam Epifcopus tollat , *cur » € lumen & facra *tecta abftulit Ecclefix. Similiter & ut in fnvulis : is iq à "p " annis Epif- parrochiales Clerici fervili more in aliquibus operibus copo rzio Epifcopo fervire non cogantur , quia fcriptum eft. al. * fana ZVeque vi dominantes in ciero. "
tecta, vel
facra füftu- CAPUT LXXIII.
lit Eccl. ! | | "^*^ De exatitone Eccleftarum Gallitia prevvincia.
Ex Tolet. | Ex Concilio Toletano vzt. cap. rv. V1.
21 ER cetera denique que communi confenfu 4l. * com- Bl nos conferre competenter * oportuit , querimo- munt nias etiam parrochialium Presbyterorum Gallitiz
rovinciz folertiffimé difcernere decuit , quas contra
ontificum fuorum rapacitates neceffitas , ut compe- rimus , tandem compulit in publicum examen defer- re. Hienim Pontifices utevidens inquifitio patefecit , indifcreto moderamine parrochianas Ecclefias prz- gravantes , dum in exactionibus fuperfluis frequenter
exiftunt , pené ufque ad exinanitionem extrema vir-.
tutis cuafdam bafilicas perduxiffe probantur. Ne ergo
fiat de cetero quod conftat ha&enus inordinaté pra-- fumptum , non ampliüs quàm duos folidos unufquif-
que Epifcoporum prefate provinciz per fingulas dioe-
els Ecde- cefes , vel bafilicas * juxta Synodum Bracarenfem an- )J nua inlatione fibi expetent conferri, Monafteriorum 4L. * foy. autem bafilicis ab hac folutionis * impenfione fe- fon, "* jundis. Cüm veró Epifcopus dicecefim vifitat , nulli pre multitudine onerofus exiftàt; nec umquam quin-
4l. * qui. q''agenarium * numerum evectionis excedat ,. aut
uum. .— ampliüs 2 una die per unamquamque bafilicau remorandi licentiam liabeat, Quicumque veró Pon.
tificum
Canonum pamttenttalium. Lib. IT. 125 tificum eorumdem aliter quàm decernimus agendum prefumpferit ; correprioni procul dubio Canonum fubjacebit tamquam conftitutionum Synodalium tranfgreffor , & prifcorum Patrum edicti corruptor, ficut oportet. Quod fi Epifcopus aut languore deten- tus, aut aliis occupationibus implicatus id explere nequiverit , Presbyteros probabiles aut Diaconos mittat , qui & redita bafilicarum , & reparationes , & miniftrantium vitam inquirant. CAPUT LXXIV. De diffenfatoribus frngularum.: Ecclefrarum. Ex Concilio Calcedonenfi , cap. xxv. /^— . $smb Leone. £K XV oNi1AM in quibufdam. Ecclefiis ut rumore comperimus , prater * ceconomos Epifcopi fa- 4/ » 6nc cultates Ecclefiafticas tractant ; placuit omnem Ec- «conomis. clefiam habentem Epifcopum habere oeconomum de clero proprió , qui difpenfet res Ecclefiafticas fecun- düm * fententiam Epifcopi proprii ; ita ut Ecclefie 4l.* cum (77 isse prater * teftimonium non fit , & ex hoc om difpergantur Ecclefiaftice facultates , & Sacerdotio «ftimonio. maledi&ionis derogatio * procuretur *. Quód fi hoc 4. * con- minimé fecerit , divinisconftitutionibus fubjacebit. nc
CAPUT LXXV. E
Vt ab Imperatoribus poftuletur vddvocátorum defenfro pro caufis Ecclefis.-:— * vulg
Ex Concilio Áfricano * , cap. 1xiv. u et dicio , (cw p LA curT etiam , ut petant ex nomine provin- ^is